ارزیابان خسارت بیمه‌ای، حرفه‌ای نوظهور و جذاب در صنعت بیمه ایران

در سال‌های گذشته بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران بارها به‌صورت رسمی یا غیر‌رسمی اعلام کرده، شرکت‌های بیمه‌گر باید عملیات بررسی و تسویه خسارت را به ارزیابان خسارت واگذار کنند. براساس آیین‌نامه 85 مصوب شورای عالی بیمه که در تاریخ 26/9/1392 ابلاغ شد، ارزیاب خسارت بیمه‌ای شخص مستقل حقیقی یا حقوقی است که جواز حرفه خود را از بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌کند و به موجب آن تصدی‌گری بررسی و تحقیق در مورد علت بروز حادثه و تحقق خسارت، تعیین مقدار خسارت و تشخیص میزان تعهد بیمه‌گر را طبق شرایط قرارداد بیمه (بیمه‌نامه) بر عهده داشته و با مذاکره با بیمه‌گر و بیمه‌گزار اقدام به تعدیل، تسریع، تسهیل و تسویه خسارت می‌کند.

توجه داشته باشیم ارزیاب خسارت، شخصیت متفاوت و متمایزی نسبت به کارشناس خسارت دارد، زیرا کارشناسان خسارت دارای شخصیت وابسته به سازمان شرکت‌های بیمه‌گر داشته، اما ارزیابان خسارت شخصیت مستقل و منفک از بیمه‌گران دارند. با بازنگری آیین‌نامه قبلی این موضوع و ابلاغ آیین‌نامه جدید در این بخش، این حرفه وارد مرحله جدید و سرنوشت‌ساز در صنعت بیمه کشورمان شده است.پیشنهادهای جدیدی هم که‌ در خصوص استفاده از خدمات ارزیابان خسارت در قانون جدید بیمه‌‌نامه شخص ثالث هم‌اکنون در کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در حال بازنگری است، مطرح شده است. 

در صنعت بیمه جهان ارزیابان خسارت عمدتا به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته نخست لاس ادجستر که همان تعریف فوق را دارند و دسته دوم «لاس اسیسور» که همان وظایف ارزیابان خسارت را دارند با این تفاوت انتصاب آنها توسط بیمه‌گران انجام نمی‌شود بلکه نماینده بیمه‌گزاران در انجام فرآیند رسیدگی و تسویه خسارت هستند. در صنعت بیمه ایران هر دو این شخصیت‌ها در یک نقش مرکب و شخصیت واحد مشغول انجام فعالیت خواهند شد.

ضوابط اخذ این جواز به وضوح در آیین‌نامه 85‌شورای عالی بیمه آمده که دارابودن شرایط عمومی همچون تابعیت جمهوری اسلامی ایران، عدم اعتیاد به مواد مخدر، دارابودن سن 25 سال به‌عنوان حداقل سن و فقدان سوء‌شهرت و در عین حال دارابودن سوابق کاری و تحصیلی به‌عنوان شرایط ابتدایی این حرفه مطرح شده و پس از آن شرکت در آزمون بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران و گذراندن دوره‌های مصاحبه حضوری و آموزشی به‌عنوان شرایط تکمیلی اخذ این جواز تکلیف شده است.

معدود بودن تعداد این افراد در صنعت بیمه و حرکت صنعت بیمه در استفاده از خدمات ایشان باعث شده که آینده و سرنوشت خوب و متعارفی برای آنها رقم بخورد و در عین حال به حرفه‌ای با درآمدخوب و ایده‌آل تبدیل شود. هر چند در حال حاضر این اراده به‌صورت جدی در شرکت‌های بیمه‌گر وجود ندارد ولی تدوین وتعریف ضمانت‌های اجرایی مستدل و مستحکم از جانب ارگان‌ها و مراجع ذی‌صلاح باعث می‌شود امکان فرار از این موضوع سخت و
پیچیده شود.

در عین حال شخصیت مستقل این افراد باعث می‌شود حس اطمینان در درون بیمه‌گزاران تقویت شود و در عین حال کمک و مساعدت این دسته از خبرگان به متقاضیان استفاده از خدمات بیمه‌ای در انجام اقدامات پیشگیرانه و تامینی در باب کنترل و شناسایی و همچنین آنالیز ریسک منجر به ارائه خدمات نوین و ویژه به مشتریان و در نهایت خلق رضایت‌مندی و ثبات آنها در این بازار و به تبع آن توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد شد.

آنچه در این حرفه بسیار مهم است تخصص‌گرایی و تفکیک مهارت‌های ارزیابان بیمه‌ای در رشته‌های مختلف بیمه‌ای است که در سایر امور کارشناسی همچون مشاوران قوه قضائیه (ماده 187) و کارشناسان رسمی دادگستری که در این حوزه فعالیت دارند، دیده نشده است. نکته حائز اهمیت، آینده درخشان این حرفه است که با توجه به تجارب سایر کشورها در استفاده از خدمات این افراد و حرکت صنعت بیمه ایران در آینده به استفاده هر چه بیشتر و مطلوب‌تر از آنها باعث می‌شود که در قالب کسب‌و‌کارهای کوچک آینده‌ای بس درخشان برای ایشان پیش‌بینی شود.