مخالفت بانک مرکزی با برداشت بیش از 002 هزار تومان از خودپردازها / کیف پول الکترونیکی به جای اضافه برداشت

در شرایطی که بانک مرکزی به‌عنوان مقام ناظر بر نظام بانکی کشور تاکید دارد امکان برداشت بیش از 200 هزار تومان وجه نقد از دستگاه‌های خودپرداز غیر‌قانونی است و نباید سقف برداشت از دستگاه‌های خودپرداز افزایش یابد، برخی از بانک‌های خصوصی و دولتی سقف برداشت نقدی از عابربانک‌ها را تا ۵۰۰ هزار تومان تعیین کرده‌اند.

در تعدادی از خودپردازهای بانک‌ها مبلغ 500 هزار تومان به‌صورت آشکار درج شده و در تعدادی دیگر با اینکه سقف برداشت تا 200 هزار تومان ذکر شده، اما به‌صورت 2 مرحله‌ای می‌توان به برداشت مبالغ بیشتری اقدام کرد. این مهم در حالی اتفاق افتاده که با وجود تاکید بانک مرکزی بر غیر‌قانونی بودن این اقدام، هر روز تعداد بیشتری از بانک‌ها خودپردازهای خود را به افزایش برداشت تجهیز می‌کنند.

اضافه برداشت روزانه تخلف است

در این میان ناصر حکیمی، مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی اعلام کرد: هرگونه اضافه برداشت روزانه نسبت به سقف 200 هزار تومان در عابر بانک‌ها تخلف از مقررات بانک مرکزی است. وی گفت: برخی بانک‌ها به تازگی سقف برداشت روزانه از عابربانک خود را تا 450 هزارتومان افزایش داده‌اند که این اقدام خلاف مقررات و ضوابط بانک مرکزی بوده و تذکر هم به این بانک‌ها داده شده است.

مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی افزود: البته درخواست افزایش سقف برداشت روزانه از عابربانک‌ها در بانک مرکزی در حال بررسی است. حکیمی گفت: بانک مرکزی ضمن هشدار درباره رعایت ضوابط از سوی بانک‌ها معتقد است، هیچ توجیهی برای تخلف در این مورد پذیرفتنی نیست و همه بانک‌ها باید طبق ضوابط بانک مرکزی فعالیت کنند.

رویکرد بانک مرکزی برای جلوگیری از اضافه برداشت

تشویق مردم به استفاده کمتر از پول نقد در تبادلات جاری و ایجاد بسترهای لازم برای تبادلات الکترونیکی در درگاه‌های مختلف تلفن همراه، اینترنت و پوز رویکرد مورد نظر بانک مرکزی است.

در چنین شرایطی فرض بانک مرکزی این است که دریافت پول نقد از عابر بانک‌ها باید در مواردی انجام شود که امکان پرداخت و تبادل پول به‌صورت الکترونیکی وجود ندارد، آن هم در شرایطی که بسیاری از واحدهای صنفی دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی وجود دارد و برای پرداخت‌های با مبالغ بالاتر نیز می‌توان از درگاه اینترنت یا امکانات موجود بر بستر تلفن همراه استفاده کرد. چالش دیگر بانک مرکزی پیرامون اضافه برداشت‌ها از دستگاه‌های خودپرداز، تامین اسکناس قابل استفاده و متناسب با دستگاه‌های عابر بانک است.

امکان افزایش سقف برداشت مقدور نیست

مدیرکل فناوری اطلاعات و ارتباطات بانک مرکزی در این باره گفت: واقعیت این است که تامین اسکناس‌هایی که از نظر کیفیت قابل استفاده در دستگاه‌های عابر بانک باشند، در شرایط فعلی در اولویت قرار ندارد، بنابراین امکان افزایش سقف برداشت مقدور نیست.

حکیمی همچنین به این موضوع نیز اشاره کرد، متقاضیان پول نقد عموما خواهان دریافت اسکناس هستند، درحالی‌که در صورت بالا رفتن سقف برداشت باید از ایران چک 500 هزار ریالی استفاده کرد که دلخواه مردم نیست. وی در آخر اشاره کرد: به‌زودی مقررات کیف پول الکترونیکی نهایی می‌شود و با ابلاغ آن مردم برای پرداخت‌های خرد نیز از استفاده پول نقد بی‌نیاز خواهند شد.

کیف پول الکترونیکی یا کیپا چیست؟

بانک مرکزی در توضیح کیف پول الکترونیکی یا کیپا آورده است: ابزار پولی مبتنی بر فناوری است که به مردم و کسب‌و‌کارها امکان می‌دهد تا مبادلات با مبالغ خرد را با استفاده از ساز و کار پردازش الکترونیکی برون‌ خطی به لحاظ اتصال به زیرساخت بانکی انجام دهند. در تراكنش‌های برون‌خط، نیاز به بستر مخابراتی و تاییدیه‌های برخط برای اتصال به زیرساخت بانكی وجود نداشته و زمان انجام تراكنش در آن عمدتا زیر یك ثانیه است.

تایید این تراكنش‌ها صرفا براساس ساز و كار تعریف‌ شده روی ابزار پرداخت صورت می‌گیرد. پیگرد و ردیابی تراكنش‌های كیپا با توجه به ارقام كوچك مبادلات و تعداد بسیار زیاد آن، برای صادركنندگان و پذیرندگان كیپا الزامی نیست. اگرچه ممكن است این امكان توسط برخی از صادركنندگان یا پذیرندگان به‌عنوان خدمات ارزش افزوده ارائه شود. بنابراین، فقدان یا سرقت كیپا (سرقت موبایل، سرقت كارت كیپا) در حكم فقدان یا سرقت پول نقد به ‌شمار می‌آید. كیپا جایگزین كاملی برای اسكناس، مسكوك، انواع بلیت‌ها (اعم از مترو، اتوبوس، سینما، موزه، پاركومتر و غیره) است.

شرایط استفاده از کیپا

مطابق آیین‌نامه کیپا مشتری با مراجعه به بانک می‌تواند درخواست صدور کیف پول الکترونیکی کارتی کند، بانک نیز براساس مجوز دریافتی از بانک مرکزی با استفاده از کلیدهای صدور، شارژ و دشارژ به صدور کیف پول اقدام می‌کند. برای صدور کیف پول الکترونیکی روی سیم‌کارت تلفن همراه نیز مشتری از طریق بانک می‌تواند درخواستش را ارائه دهد. بانک هم از طریق زیرساخت آماده شده (OTA) کیف پول روی موبایل مشتری را فعال می‌کند.

اگرچه سیم‌کارت صادر شده از طرف اپراتور در یکی از مراحل شخصی‌سازی باید برای تعبیه کیف پول در اختیار صادرکننده قرار گیرد. برای صدور کیف پول الکترونیکی موبایل متمرکز (جیرینگ) نیز مشتری با مراجعه به بانک می‌تواند درخواستش را ارائه دهد. بانك در زیرساخت در نظر گرفته شده برای این منظور كیف پول متناظر با موبایل مشتری را ایجاد می‌کند.