کسب‌و‌کاری که بوی گل می‌دهد

فرقی نمی‌کند جام جهانی باشد یا مسابقات فصلی باشگاه‌ها؛ در اکثر کشورها به ویژه ایران، تب فوتبال همیشه بالاست. در تمامی دوره‌ها هستند کسانی که از کودکی با شور و اشتیاق فوتبال را دنبال می‌کنند و از بین آنها عده قلیلی که به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسند، وارد تیم ملی می‌شوند.

مدرسه‌های فوتبال، جایگاهی هستند برای سکوی پرش استعدادهایی که شاید یکی از آنها فرزند یا برادر کوچک ما باشد. اگر در فصل تابستان و زمان فراغت از تحصیل بچه‌ها سری به مدارس فوتبال بزنید، از میزان استقبال نونهالان و نوجوانان از این ورزش هیجان‌انگیز متحیر خواهید شد. هرچند که عده کثیری از آنها از اول پاییز، از مدرسه‌های فوتبال ترک تحصیل می‌کنند و فکر و ذکرشان تنها درس و مشق می‌شود.
در همین فصل گرما بیشترین رونق کسب‌وکارهای فوتبالی اتفاق می‌افتد، مخصوصا اگر این زمان مقارن با بازی‌های جام‌جهانی باشد. درخشش تیم ملی فوتبال ایران در میدان‌های جهان و رضایت مردم از بازیکنان، در تند کردن تب این شور و اشتیاق بسیار موثر است.
اما شاید به جرات بتوان گفت که این موضوع تنها یک روی سکه است و روی دیگر آن بازار نامساعد و نامتعادل مدرسه‌هاست. به طوری که اکثر صاحبان مدارس، از ورود افراد بی‌تجربه و ناآگاه به این عرصه گلایه دارند و آنها را تهدیدی برای فوتبال ملی تلقی می‌کنند. استدلال این گروه خبره از مدرسه‌داران ناشی این است که به احتمال قوی در میان شاگردانی که آنها جذب می‌کنند، کودکانی با استعداد و باهوش وجود دارند که با ورود به مدرسه‌های نامعتبر، تمام انرژی و هزینه‌های‌شان بدون هیچ نتیجه‌ای هدر می‌رود. در صورتی که اگر همین نونهالان پراستعداد در مدرسه‌هایی با پتانسیل بالا ثبت‌نام کنند، راه برای پیشرفت آنها به آسانی هموار می‌شود.
اما ببینیم در مدارس فوتبال چه می‌گذرد و نظر صاحبان فن در مورد این کسب و کار چیست؟ مدیرعامل باشگاه‌های پرسپولیس رشت و آذربایجان می‌گوید: «هرچند که هیچ تعرفه خاصی برای اخذ پول از شاگردان وجود ندارد، اما هر مدرسه‌ای نسبت به خدماتی که انجام می‌دهد معمولا بین 300 تا 350هزار تومان به صورت ترمی از شاگردان شهریه دریافت می‌کنند.»
بهزاد داداش‌زاده با اشاره به اینکه مربی‌ها براساس تجربه و مدرکی که دارند به چهار گروه C ، B ، A و D تقسیم می‌شوند، می‌افزاید: «هر کدام از مربی‌ها بر حسب مهارت‌شان بین 200هزار تا 4میلیون تومان حقوق می‌گیرند.»
به گفته داداش‌زاده، به جز هزینه مربی، حدود 50 تا 60میلیون به صورت سالانه خرج اجاره زمین می‌شود و علاوه بر آن کوله پشتی با آرم باشگاه (45 هزار تومان)، پیراهن و شورت ورزشی (40 هزار تومان)، جوراب
(8 هزار تومان)، قلم‌بند  (8 هزار تومان)، توپ (20هزار تومان) و بیمه (10هزار تومان) برای هر شاگرد هزینه خواهد داشت.
این پیشکسوت فوتبال اظهار می‌کند: «بازی‌های باشگاهی هم هزینه‌هایی است که بر کل مخارج افزوده می‌شود، چرا که برای ورودی نونهالان در بازی‌های باشگاهی، از هر تیم یک میلیون و 500هزار تومان، برای نوجوانان 2میلیون تومان، جوانان 2میلیون و 500هزارتومان، امید 3میلیون تومان و برای بزرگسالان 4میلیون تومان پول می‌گیرند. این در حالی است که به عنوان مثال برای نونهالان شاید 10بازی در ماه برگزار شود. بنابراین برای شروع کار نسبت به نوع خدمات و هزینه‌های جاری، دست‌کم باید بین 2 تا 10میلیون هزینه کرد.»وی یکی دیگر از مشکلات اساسی مدرسه‌های فوتبال را مسئله مالی خانواده‌ها می‌داند و ادامه می‌دهد: «بسیاری از بچه‌هایی که استعداد فراوانی در این ورزش داشتند به دلیل فقر مالی خانواده‌هایشان، متاسفانه نتوانستند در کلاس‌ها شرکت کنند؛ این یعنی از بین رفتن پتانسیل‌هایی که ممکن بود در آینده برای کشور افتخار‌آفرین باشند.»

علی بهزادی، یکی دیگر از پیشکسوتان فوتبال هم بر کاهش قدرت مالی خانواده‌ها تاکید می‌کند و می‌گوید: «شاید پرداخت 350هزارتومان برای سه ماه مبلغ ناچیزی به نظر برسد، اما هستند خانواده‌هایی که همین مبلغ را هم قسط‌‌بندی می‌کنند و حتی از پس اقساط آن برنمی‌آیند. در حالی که اگر مدرسه‌ای بخواهد وسایلی با کیفیت عالی و امکانات استاندارد برای شاگردانش فراهم کند، حداقل باید نفری یک میلیون تومان شهریه بگیرد.»
بهزادی، از هزینه اجاره زمین به عنوان بزرگ‌ترین معضل مدارس فوتبال یاد می‌کند و می‌گوید: «اگر شهرداری حداقل 15هزار متر زمین در محل فعالیت مدرسه‌ها به صاحبان این کسب‌وکار بفروشد، خودشان می‌توانند محوطه آن را طوری بسازند که برای‌شان اقتصادی باشد.»
به گفته وی، تا وقتی که شرکت‌های بزرگ برای تبلیغات، تنها به تیم‌های لیگ برتر اکتفا می‌کنند، درآمدی از این طریق نصیب مدرسه‌ها نخواهد شد. در صورتی که یکی از دلایل عقب افتادگی فوتبال ایران، عدم سرمایه‌گذاری روی تیم‌های پایه است.»
بهزادی معتقد است که برای تاسیس یک مدرسه فوتبال شاید هزینه خاصی لازم نباشد، اما داشتن مهارت و تجربه کافی در این ورزش و کارکشتگی وی، بالاترین سرمایه محسوب می‌شود. بنابراین هیات فوتبال باید برای ارائه مجوزها کمی دقت کند تا افرادی که وارد این کسب‌وکار می‌شوند، سرمایه‌های ملی را هدر ندهند.