بررسی ماموریت صنعت خودرو برای رشد اقتصادی / چرخش چرخ خودرو به کام دولت می‌شود؟

مسئولان دولتی همچنان به رشد اقتصادی 5 درصدی امیدوارند و همچنان بر صنعت خودرو به‌عنوان یکی از صنایع تأثیر‌گذار در این رشد که دولت روی آن حساب ویژه باز کرده، تأکید می‌کنند. اما آیا صنعت خودرو از پس این ماموریت برخواهد آمد؟

مرکز آمار ایران می‌گوید رشد بخش صنعت در سال 94 منفی 2/2 درصد بوده و این یعنی رشد نزولی این بخش از رقم مثبت 3 درصد در سال 93 حالا دولت برای سال جاری رشد اقتصادی 5 درصدی را پیش‌بینی کرده که برای تحقق آن اگر رشد صنعتی ملاک قرار داده شود، به گفته اقتصاددانان باید این بخش رشدی حدود 28 درصد داشته باشد.

از آنجایی‌که در فرمول‌های سنتی صنعت خودرو یک‌پنجم از رشد صنعتی سهم می‌برد، طبیعتا باید دومین صنعت بزرگ کشور رشدی چشمگیر داشته باشد تا بتواند هم ماموریت اطلاق شده را به خوبی به انجام برساند و هم سهم صنعت را در رشد اقتصادی بالا ببرد. اما در شرایط رکودی بازار که با ورود به سومین ماه از سال جدید، خبری از افزایش تقاضا نیست، می‌توان به افزایش رشد صنعت خودرو امیدوار بود؟

امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می‌گوید: «حدود 20 درصد از سهم صنعت متعلق به خودرو است، با توجه به اینکه ما سال گذشته حدود 19 درصد کاهش تولید داشته‌ایم، طبیعتا چنین رشدی قابل انتظار بود. اما واقعیت این است که صنعت خودرو به تحرک افتاده و در حال جذب سرمایه‌گذاران خارجی است ولی عملیاتی شدن نتیجه این سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت خودرو زمانبر است.‌»‌ ‌

او می‌افزاید: «دو دلیل برای رکود در بازار وجود دارد، یکی توان مالی مردم و دیگری رکود انتظاری است که هر دو دلیل همچنان وجود دارد. از سوی دیگر خودروسازان در حال تلاش هستند اما پیش‌بینی نمی‌کنم که این جهش به میزانی باشد که بتواند انتظارات دولت را برطرف کند، در بهترین حالت رشد صنعت خودرو می‌تواند در سال جاری به حدود سال 93 برگردد.‌»‌ ‌

محمدقلی یوسفی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این‌باره در گفت‌وگو با «فرصت امروز» بیان می‌کند: «آمارها نشان می‌دهد رشد اقتصادی نسبت به سال 93 کاهش داشته و این به معنای عمیق‌تر شدن رکود و تحقق نیافتن سرمایه‌گذاری‌های پیش‌بینی شده است. حالا اینکه امسال توقع داشته باشیم رشد 6 درصدی حاصل شود بستگی به بخش مورد هدف دولت و تزریق پول به آن بخش دارد. اگر صرفاً بخواهیم از طریق بخش صنعت به این رشد برسیم به این معناست که این بخش باید رشدی حدود 28 درصد داشته باشد.‌»‌ ‌

او ادامه می‌دهد: «صنعت خودرو در دنیا به‌عنوان صنعت صنعت‌ها شناخته می‌شود اما متاسفانه در ایران در طول 10 سال اخیر به دلیل سیاست‌ها و مدیریت نادرست، این بخش با مشکلات زیادی از جمله هزینه تمام شده بالا و کاهش کیفیت روبه‌رو شده است و تا زمانی‌که این مشکلات همچنان پابرجا هستند، خودروساز نمی‌تواند در کنار رکود حاکم محصولات خود را در بازار بفروشد، در نتیجه پیش‌بینی نمی‌کنم که این صنعت بتواند از پس ماموریت تعیین شده بربیاید. رشد 28 درصدی صنعت در هیچ کجای دنیا قابلیت تحقق ندارد ضمن اینکه در ایران نیز پتانسیل تحقق آن‌که نیروی متخصص، سرمایه و تکنولوژی است نیز وجود ندارد.‌»‌

بخش صنعت یکی از تأثیرگذارترین مولفه‌ها در رشد اقتصادی در نظر گرفته می‌شود که در این بین صنعت خودرو به‌عنوان موتور محرک این بخش در نظر گرفته می‌شود. از این رو است که تولید خودروسازان تأثیر مستقیمی بر افزایش سهم بخش صنعت در رشد اقتصادی دارد، مثلاً در سال 93 این صنعت به تنهایی نقشی 53 درصدی را در رشد مثبت 3 درصد بخش صنعت ایفا می‌کند. حالا اما کارشناسان به منزل رساندن این بار را توسط صنعت خودرو، مشروط به تزریق پول از سوی دولت و تدوین طرح‌های تحریک تقاضا می‌دانند، گرچه با توجه به رشد منفی صنعت در سال گذشته به رشد اقتصادی 6 درصدی در سال جاری با ملاک قرار دادن صنعت خوش‌بین نیستند.

ارتباط با نویسنده : dadashloo@gmail.com