نشانه‌هایی از نزولی شدن بازار

بازار سرمایه کشور در نخستین جلسه معاملاتی هفته پایانی بهمن ماه با نزول چشمگیر شاخص کل به کار خود پایان داد. با آغاز معاملات در این جلسه کاری، شاخص کل چند واحد صعود را تجربه کرده و پس از آن در مسیر نزولی قرار گرفت. سرعت نزول در یک ساعت نخست آن جالب توجه بود؛ به طوری که به‌صورت میانگین هر شش ثانیه یک واحد از ارتفاع شاخص کل کاسته شد. پس از آن با کاهش سرعت معاملات، از سرعت کاهش شاخص کل نیز کاسته شد و حدودا 300 واحد دیگر از ارتفاع شاخص کل از بین رفت. بدین ترتیب، در پایان این جلسه، شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران با 903 واحد نزول به رقم 76594.2 واحد رسید. ارزش کل معاملات جلسه گذشته این بازار حدود 545 میلیارد تومان بود و این رقم طی 134867 معامله محقق شد.

بدین ترتیب ارزش میانگین هر معامله این جلسه بازار حدود 4 میلیون تومان محاسبه می‌شود که نشان از حرارت بالای معاملات دارد. بازار فرابورس ایران نیز در این جلسه نزولی بود و از ارتفاع شاخص کل خود کاست. در این جلسه، شاخص کل این بازار با 9.6 واحد نزول به رقم 806.7 واحد رسید و ارزش معاملات این بازار حدود 296 میلیارد تومان به ثبت رسید.

بازار روز گذشته و هفته کاری اخیر را می‌توان از ابعاد مختلفی بررسی کرد. شاخص کل با نزول 1.17درصدی خود در جلسه گذشته، خط روند حمایتی صعودی خود در تایم فریم 30 دقیقه‌ای را به سمت پایین شکست و این کار را با حجم مناسبی از معاملات انجام داد. طی این اتفاقات، شاخص خط کیجن سن اندیکاتور ایچیموکو را نیز به سمت پایین شکست و کراس اور تکن سن-کیجن سن نیز به وقوع پیوست. حتی خط چیکو اسپن این اندیکاتور نیز در آستانه شکست قرار گرفت تا نزولی شدن شاخص کل در این تایم فریم انجام شده فرض شود.

نکته دیگری که در تحلیل تکنیکال شاخص کل به آن بر می‌خوریم، واگرایی‌ها آشکار و نهان بسیاری است که روی انواع نوسان نما‌ها در این تایم فریم مشاهده می‌شوند. با این اتفاقات به نظر می‌رسد منطقی‌ترین گزارش برای شاخص کل می‌تواند بدین ترتیب باشد: «شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران در تایم فریم 30دقیقه خود نزولی شده است و در تایم فریم یک ساعته نیز می‌توان از تایید این نزول آگاه شد.بنابراین باید برای پولبکی هیجانی به سوی خط روند از دست رفته آماده شد و پس از آن عمق نزول را اندازه گرفت.»

اما اگر بخواهیم پا را از تحلیل تکنیکال فراتر گذاشته و به حوزه تحلیل سنتیمنتال وارد شویم، باز هم نشانه‌های زیادی برای نزولی شدن بازار وجود دارد که مهم‌ترین آنها رفتار حقیقی‌ها در روز گذشته است. در طول تاریخ معاملات قله‌های شاخص کل را می‌توان با تغییر نرخ خرید به فروش حقیقی‌ها هم‌تراز دانست. در تاریخ‌های بسیاری مانند دی 92، آذر 93 و فروردین و تیر امسال، در قله‌های نسبی شاخص کل، نرخ خرید به فروش معامله‌گران حقیقی به کمتر از یک نزول کرده و این موضوع در معاملات روز گذشته نیز قابل مشاهده بود.

در جلسه‌ای که پشت سر گذاشتیم، نرخ خرید به فروش کدهای حقیقی به رقم 0.9 رسید و این موضوع یکی از زنگ‌خطرهای واضح بازار به شمار می‌رود. از سویی دیگر، در قله‌های بازار همواره صداهای بلندی از عدم نگرانی منفی شدن بازار خبر می‌دهند که این مسئله نیز در جلسه گذشته رویت شد. این موضوع نیز بر خطرناک بودن شرایط جاری بازار سرمایه صحه می‌گذارد.

با توجه به شرایط بازار و آنچه که گفته شد، معاملات جلسه کاری پیش رو می‌تواند با دو سناریوی منطقی و محتمل پیگیری شود. منطقی‌ترین سناریو برای این جلسه، منفی شدن شاخص کل در نیمه نخست معاملات و تغییر جهت دادن آن در نیمه دوم است. در این سناریو الزاما شاخص کل مثبت نخواهد شد، اما سمت و سوی آن تا پایان جلسه مثبت باقی خواهد ماند.

محتمل‌ترین سناریو برای این جلسه نیز، به تعویق افتادن افزایش تقاضا در بازار خواهد بود. بدین ترتیب در این سناریو انتظار می‌رود تقاضا در یک ساعت پایانی معاملات در بازار رویت شود و صعود شاخص کل تا ابتدای جلسه معاملاتی روز دوشنبه به تعویق بیفتد. سناریوی محتمل‌تر از نظر فنی خطرناک‌تر به شمار می‌رود، چرا که تعداد زیادی از معامله‌گران در مثبت‌های ابتدای روز دوشنبه مبادرت به خرید می‌کنند و در همان روز متضرر خواهند شد.

ارتباط با نویسنده: farshid.shoja@gmail.com