وعده مشروط وزیر صنعت به خوش قول های اروپایی / موتورهای آلمانی سوار بر خودروهای ایرانی می شوند

محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به آلمانی‌ها وعده داده تا مشروط بر اینکه موتورهای آلمانی در داخل کشور تولید شوند، این موتورها را بر خودروهای ایرانی سوار کند؛ وعده‌ای که هم برای آلمانی‌ها جذابیت دارد و هم می‌تواند منجر به تحول در صنعت خودروی ایران شود، اما به شرط اینکه قابلیت تحقق را داشته باشد. وزیر صنعت ایران در دیدار با هیأت آلمانی گفته است: «ایران می‌تواند در موتور خودروهای خود از آلمان کمک گیرد اما به شرط اینکه این موتورها در ایران تولید شود.»

موضوعی که با توجه به بازار جذاب ایران می‌تواند برای آلمانی‌ها که به قول اهالی صنعت در روابط اقتصادی همیشه خوش قول بوده‌اند، وسوسه‌کننده باشد. اما دو نکته در این میان قابل بررسی است، نخست اینکه آیا ظرفیت و زیرساخت برای تولید این موتورها در داخل ایران وجود دارد و موضوع دیگر اینکه اگر قرار بر تولید شد، این موتورها چه زمانی سوار بر خودروهای ایرانی می‌شود؟

وضعیت موتورسازی در ایران مساعد نیست

امیر حسن کاکایی، استاد دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت، درباره ظرفیت تولید موتورهای آلمانی در ایران، به «فرصت‌امروز» می‌گوید: «خواسته وزیر صنعت بزرگ اما مهم است. صنعت خودروسازی در دنیا به خط رنگ و تکنولوژی موتور که قلب خودرو است، بستگی دارد. نعمت‌زاده به درستی روی این موضوع دست گذاشته‌اند زیرا نیاز امروز صنعت خودروی ما است. البته مطرح کردن این درخواست به این معنا نیست که ما امروز ظرفیت تولید را داریم، بلکه به این معناست که ما خواهان ایجاد این ظرفیت هستیم.»

او می‌افزاید: «ما پتانسیل داریم اما خطوط فعلی تولید موتور خودروی ما به هیچ وجه متناسب با نیاز روز نیست و اگر بتوانیم سرمایه‌گذاران خارجی را برای تولید موتور به داخل ایران بیاوریم، کار بزرگی کرده‌ایم زیرا اکنون ما دو موتور ساز بزرگ داریم که وضعیت خوبی ندارند.»

همچنین ساسان قربانی، عضو شورای سیاست‌گذاری خودرو، با بیان اینکه بازار ما امروز به تحقق چنین خواسته‌هایی نیاز دارد، توضیح می‌دهد: «بازار ما به دنبال موتورهای تکنولوژیک است. زیرساخت اولیه برای شروع چنین پروژه‌ای در کشور ما وجود دارد، زیرا قطعه‌سازان ما با طراحی و تولید اجزای موتور آشنایی دارند و در گذشته این کار را انجام داده‌اند، اما وقتی صحبت از سطح کیفی بالاتری می‌شود، قطعه سازان ما نیز باید دانش و فرآیند تولید خودشان را بهبود ببخشند که نیازمند سرمایه‌گذاری است.»

یک‌سال زمان برای تولید موتورهای آلمانی

پس از رسیدن به توافق جامع هسته‌ای، وعده‌های رنگارنگ و جذابی در زمینه خودرو داده شده است، از تولید خودروهایی نظیر فولکس و بنز در داخل ایران گرفته تا سوار شدن موتورهای آلمانی روی خودروهای ایرانی، اما هیچ‌گاه درباره زمان تقریبی تحقق این وعده‌ها صحبتی نشده است. اکنون پرسش اینجاست که اگر همه شرایط برای تولید این موتورها در داخل ایران فراهم شود، حدودا چه زمانی خودروهای ایرانی با تکنولوژی موتورهای آلمانی روانه بازار می‌شوند؟

کاکایی در پاسخ به این پرسش اظهار می‌کند: «موانع قانونی و اجرایی برای ورود سرمایه‌گذاران به کشور وجود دارد که اصلاح آن نیاز به زمان دارد. اگر بخواهیم از این موانع صرف نظر کنیم و مشکلات نامساعد بودن فضای کسب‌و‌کار را حل شده تلقی کنیم، به اعتقاد من می‌توانیم طی مدت یک‌سال خطوط تولید موتورهای آلمانی را در کشور راه‌اندازی کنیم. اما متاسفانه آنقدر این موانع جدی هستند که ما در موارد مشابه زمان را کمتر از سه سال ندیده‌ایم. اراده برای تسهیل فضای کسب‌و‌کار وجود دارد اما در هر صورت زمان‌بر خواهد بود.»

قربانی نیز درباره زمان مورد نیاز تولید این نوع موتورها، بیان می‌کند: «زمانبندی بستگی به بودجه پروژه دارد. این پروژه می‌تواند ظرف یک‌سال و نیم تا دوسال محقق شود، مشروط بر آنکه بودجه آن تامین شود. از نظر نیروی انسانی و بسترهای اولیه ما مشکلی نداریم اما برای به‌روز کردن تکنولوژی نیازمند نقدینگی است که ما در این حوزه اکنون دچار مشکل هستیم. البته اگر ما بخواهیم از مسیرهای درست برویم می‌توانیم با مشارکت خارجی‌ها، این مشکل را نیز مرتفع کنیم.»

ایــن عضــو شــورای سیاست‌گذاری خودرو ادامه می‌دهد: «اگر تحریم‌ها برداشته شود و راه فاینانس کردن پروژه‌ها باز شود، درخواست آقای نعمت‌زاده در مدت زمان کوتاهی قابل تحقق است.»

به گفته کارشناسان بستر تحقق چنین وعده‌هایی در کشور وجود دارد، نکته دیگر این است که اگر ما روی نقاط استراتژیک صنعت کار کنیم، ارزش آفرینی رخ خواهد داد. فناوری‌های موجود در موتور خودرو جزو ‌های‌تک به شمار می‌روند و اگر ما بتوانیم این موضوع را در کشور بومی‌سازی کنیم، برای سایر صنایع کشور نیز مفید خواهد بود اما همه چیز بستگی به فضای کسب‌و‌کاری دارد که به گفته آمار در حال بهبود است اما هنوز تا رسیدن به نقطه مورد نظر فاصله دارد.