ممنوعیت صدور تضمین برای شرکت‌های تابعه بانک‌ها

بانک‌ها از ارائه هرگونه تضمین و تعهدی برای ضمانت بازپرداخت تسهیلات و تعهدات مربوط به شرکت‌ها و مؤسسات تابعه و پذیرش تضمین سایر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری برای ضمانت بازپرداخت منابع تخصیصی منع شدند. به گزارش مهر، بانک مرکزی در بخشنامه ای، بانک‌ها را از ارائه هرگونه تضمین و تعهدی برای ضمانت بازپرداخت تسهیلات و تعهدات مربوط به شرکت‌ها و مؤسسات تابعه و متقابلا از پذیرش تضمین سایر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری نیز برای ضمانت بازپرداخت منابع تخصیصی منع کرد. در این بخشنامه آمده است: حسب گزارش‌ها و اطلاعات واصله، اخیرا برخی از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی با هدف دور زدن مقررات ناظر بر اشخاص مرتبط و با هماهنگی برخی دیگر از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، اقدام به اعطای تسهیلات به شرکت‌های تابعه یکدیگر در قبال اخذ تضمین از بانک و مؤسسه اعتباری ذی‌ربط می‌کنند.

بدیهی است در این شیوه، از آنجایی که هدف صرفا دور زدن مقررات نظارتی است، بنابراین قوانین و اصول تخصیص منابع از جمله اعتبارسنجی، مبنای عقدی اعطای تسهیلات، اخذ وثیقه و... کمتر مورد توجه و مداقه قرار می‌گیرد. از طرفی، این مهم ضمن ایجاد روابط ذی‌نفعی بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری درگیر در فرآیند، موجبات افزایش همبستگی و درهم‌تنیدگی و همچنین تشدید تأثیرپذیری آنها از یکدیگر شده و عملا بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ذی‌ربط را در معرض ریسک عدم ایفای تعهدات تسهیلات‌گیرنده واحد قرار می‌دهد.

بدون تردید، چنین رفتاری ریسک سیستمی شبکه بانکی کشور را افزایش داده و خیلی سهل‌تر و سریع‌تر از شرایط معمول و متعارف می‌تواند مشکلات یک بانک را به دیگر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری انتقال دهد. به همین دلیل، در بخشنامه شماره ۹۴۶۴۷/۹۳ مورخ ۱۰/۴/۱۳۹۴ موضوع دستورالعمل ناظر بر صدور ضمانتنامه‌های بانکی ریالی، صدور ضمانت‌نامه توسط بانک‌ها و مؤسسات اعتباری به منظور تضمین تسهیلات اعطایی خود و سایر مؤسسات اعتباری ممنوع اعلام شد.

بر این اساس، ضمن تأکید بر لزوم احتراز از اتخاذ چنین رویه‌ها و اقدامات ناصواب، غیرمتعارف و مخاطره‌آمیز مقتضی است ترتیبی اتخاذ شود تا از ارائه هرگونه تضمین و تعهدی برای ضمانت بازپرداخت تسهیلات و تعهدات مربوط به شرکت‌ها و مؤسسات تابعه آن بانک/ مؤسسه اعتباری خودداری شده و متقابلا از پذیرش تضمین سایر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری نیز برای ضمانت بازپرداخت منابع تخصیصی استنکاف شود. بدیهی است مسئولیت و عواقب ناشی از اتخاذ چنین رویه‌هایی بر عهده اعضای هیأت مدیره و هیأت عامل بانک‌ها و مؤسسات اعتباری خواهد بود. در این بخشنامه ضمن تأکید بر حسن اجرای آن و نظارت دقیق از بانک‌ها درخواست شده است نسخه‌ای از بخشنامه داخلی نیز به مدیریت‌کل نظارت بر بانک‌ها و مؤسسات اعتباری بانک مرکزی ارسال شود.