مقاومت ایرلاین‌ها در برابر جریمه تاخیرات

قرار بود ظرف یک‌ماه، آیین‌نامه حقوق مسافران در شورای عالی هواپیمایی کشوری تصویب و برای اجرا ابلاغ شود، اما حدود دو ماه از وعده یک‌ماهه رییس سازمان هواپیمایی می‌گذرد و هنوز خبری از اجرایی شدن آیین‌نامه مذکور نیست. آیین‌نامه‌ای که به گفته رییس سازمان هواپیمایی کشوری روی سه بعد زمان خرید بلیت، زمان پذیرش مسافر در فرودگاه و در حین پرواز متمرکز شده است.

معاون هوانوردی سازمان هواپیمایی کشوری، اوایل دی‌ماه امسال از نهایی شدن آیین‌نامه رعایت حقوق مسافران در حمل‌ونقل هوایی تا یک ماه آینده خبر داده و گفته بود: سازمان هواپیمایی از شرکت‌های هواپیمایی برای تهیه این آیین‌نامه دعوت کرد. اگر در دستورالعملی، اجراکنندگان حضور نداشته باشند یا خوب اجرا نمی‌شود یا اینکه نکته‌هایی در آن دیده نمی‌شود و دستورالعمل جامعی نخواهد بود، به همین دلیل، سازمان هواپیمایی کشوری از شرکت‌های هواپیمایی برای تهیه آیین‌نامه حقوق مسافران دعوت کرد و جلسه‌های متعددی در این‌باره برگزار شد. در حالی که بیش از 45‌روز از وعده نهایی شدن آیین‌نامه مذکور می‌گذرد، شواهد حکایت از آن دارد که به دلیل مقاومت شرکت‌های هواپیمایی به برخی جزییات آیین‌نامه حقوق مسافران در حال حاضر نهایی نخواهد شد.

شرط و شروط جریمه ایرلاین‌ها بابت تاخیر

ماجرا از این قرار است که شرکت‌های هواپیمایی داخلی به اعمال تغییراتی در آیین‌نامه مذکور توسط شواری عالی هواپیمایی که در راستای جریمه ایرلاین‌ها بابت تاخیر است، واکنش نشان داده و خواستار اصلاح آن هستند. دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه ‌در مراحل تصویب این آیین‌نامه تغییراتی اعمال شده که موردنظر شرکت‌های هواپیمایی نیست، گفت: شرکت‌های هواپیمایی براساس استاندارد‌های بین‌المللی عمل می‌کنند و اگر جریمه یا خسارتی پرداخت می‌کنند باید منطبق با استانداردهای بین‌المللی باشد، اما اینها آمده‌اند و یک سری مسائلی را اضافه کرده‌اند که برای شرکت‌های هواپیمایی مشکل‌ساز شده است.

مقصود اسعدی سامانی با بیان اینکه معتقدیم که باید این تغییرات اصلاح شود، بیان کرد: مقررات یاتا می‌گوید، تاخیر پرواز اگر ناشی از قصور شرکت‌ها باشد، مشمول جریمه می‌شود اما اگر به مسائل برون‌سازمانی شرکت مربوط باشد، جریمه‌ای به آن تعلق نمی‌گیرد. وی با بیان اینکه تاخیرها سه بخش عمده دارد، ادامه داد: بخشی از تاخیرها به مسائل درون‌سازمانی شرکت‌ها و بخشی دیگر به مسائل برون‌سازمانی مربوط است، همچنین بخشی از تاخیرها نیز به مسائل عکس‌العملی برمی‌گردد.

وی تاکید کرد: بخش عمده تاخیرهای درون‌سازمانی به نقص‌فنی هواپیما مربوط است که به ایمنی پرواز برمی‌گردد، چون اولویت اول ایرلاین‌ها ایمنی پرواز است، بنابراین موظف هستند اولویت را به ایمنی بدهند و تاخیرهای پروازی را تحمل کنند. وی یادآور شد: تاخیرهای برون‌سازمانی و عکس‌العملی خارج از اراده شرکت‌های هواپیمایی است و این تاخیرها به ایرلاین‌ها تحمیل می‌شود. متاسفانه شرکت‌های هواپیمایی باید پاسخگوی تاخیرهای برون‌سازمانی و عکس‌العملی باشد و با این مسائل دست به گریبان است.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی با اشاره به اینکه در بیشتر کشورها تاخیرهای پروازی وجود دارد، تصریح کرد: معتقدیم مشتریان باید به شرکت‌های هواپیمایی وفادار باشند و اگر تاخیری به وجود آید، مشتری نسبت به ایرلاین وفادار نخواهد بود و متضرر می‌شود. بنابراین، تمام تلاش شرکت‌ها این است که بتوانند مسافران را راضی نگه‌دارند و تاخیرها را کاهش دهند.

در شرایطی که شرکت‌های هواپیمایی نگران جریمه شدن بابت تاخیرهای پروازی هستند، این روزها مدت زمان تاخیرها سیر صعودی دارد. اما این‌بار نحوه اعتراض مسافران تغییر کرده است و دیگر خبری از داد و بیدادهای بی‌اثر بر سر مدیر کانتر نیست، این‌بار مسافران تا برقراری پرواز صبر می‌کنند، اما در پایان پرواز تا حق و حقوق‌شان بابت تاخیر چندین ساعته یا خسارات‌هایی را که از قبل تاخیر وارد شده از ایرلاین دریافت نکنند، حاضر به پیاده شدن از هواپیما نمی‌شوند. 

مسافران یکی از ایرلاین‌هایی که صبح روز یکشنبه 17‌اسفندماه پروازش با تاخیر طولانی همراه بود، در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه از ساعت 2 بامداد تا ساعت 11 ظهر حاضر به پیاده شدن از هواپیما نشدیم، گفت: قرار بود پرواز قشم-تهران ساعت 17:50 شنبه انجام شود و درحالی‌که منتظر سوار شدن به هواپیما بودیم، اعلام شد پرواز با تاخیر نامعلوم انجام خواهد شد. وی با بیان اینکه مسئولان این شرکت هواپیمایی هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی در رابطه با تاخیر پرواز انجام ندادند، تصریح کرد: با پیگیری‌ فراوان مسافران اعلام شد که پرواز به دلیل بدی شرایط آب و هوایی و گرد و خاک با تاخیر انجام می‌شود.

وی در عین حال تاکید کرد: البته، شخصا موضوع را از اطلاعات پرواز پیگیری کردم و مشخص شد که دلیل تاخیر پرواز شرایط بد جوی نیست، بلکه هواپیمای این مسیر قرار است تازه از تهران به سمت قشم حرکت کند و پس از آن از قشم به سمت دوبی پرواز کند. پس از دوبی به سمت قشم بیاید و مسافران پرواز 1241 را به تهران منتقل کند که سرانجام پس از حدود 7 ساعت تاخیر، پرواز ساعت 24 قشم را به سمت فرودگاه مهرآباد ترک کرد.

البته، هنوز هم مسئولان تحریم صنعت هوایی را مقصر اول و آخر حجم بالای تاخیرها می‌دانند اما به یقین، بخش قابل توجهی از تاخیرات به بحث ضعف‌های مدیریت شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاه‌‌های کشورمان برمی‌گردد. به هر حال، گویا آیین‌نامه رعایت حقوق مسافران هوایی در سربالایی مقاومت شرکت‌های هواپیمایی در حال درجازدن است و مشخص نیست چه زمانی مصرف‌کنندگان به حقوق حقه خود در برابر تاخیرهای بلند‌مدت خواهند رسید. البته، گویا خسارت تاخیرات هواپیماها تنها متوجه مسافران نیست و بحث ضعف‌های قابل توجه در صنعت هوایی پس از مسکن، دومین موردی است که پای وزیر راه و شهرسازی را چندین بار به کمیسیون عمران مجلس باز کرده است و اعضای کمیسیون عمران چندین بار خواستار تغییر روش مدیریتی متولیان این بخش در امور اداره ایرلاین‌ها و فعالان صنعت شده‌اند.