مدیریت؛ لازمه بازار پسا تحریم

رفع احتمالی تحریم‌ها گرچه می‌تواند فرصت‌های اقتصادی زیادی را در کشور ایجاد کند و روحی تازه به کالبد نیمه جان بخش‌های تولیدی و صنایع ببخشد؛ اما کارشناسان معتقدند برداشته شدن تحریم‌ها از سویی می‌تواند ضربه سنگینی را به کارخانه‌های کوچک و نوپای ایرانی وارد کند. تولید انواع دستگاه‌های دیجیتالی از صنایع نوپایی محسوب می‌شوند که طی سال‌های گذشته توانسته‌اند کم و بیش روی پای خود بایستند و حرف‌هایی را برای گفتن داشته باشند. گرچه اغلب این محصولات به‌صورت مونتاژ شده راهی بازار می‌شوند اما کارشناسان و تولیدکنندگان زیادی این روند را پله‌ای برای صعود این صنعت می‌دانند که لغو تحریم‌ها می‌تواند این جایگاه را متزلزل کند.

مرتضی شیرمحمدی یکی از تولیدکنندگان مدارات الکترونیکی درباره اثر لغو تحریم‌ها بر وضعیت تولیدکنندگان لوازم دیجیتال به «فرصت امروز» گفت: برداشته شدن محدودیت‌ها و هجوم انواع برند‌های خارجی به ایران در صورت عدم مدیریت مناسب می‌تواند آسیب جدی به تولیدکنندگان این صنف وارد کند. به دلیل آنکه استقبال از محصولات خارجی با برند معتبر بیشتر خواهد بود و عرصه برای فعالیت نمونه‌های ایرانی تنگ‌تر خواهد شد. وی افزود: لغو تحریم برای بخش تولید هم می‌تواند مثبت و هم منفی باشد، مثبت از جهت اینکه می‌توانیم از علم و دانش روز استفاده کنیم و منفی از این جهت که فضای رقابت بسیار نفس گیر خواهد شد و فکر نمی‌کنم محصولات ایرانی توان رقابت با بهترین برند‌های دنیا را داشته باشند. 

شیرمحمدی اظهار کرد: در شرایط تحریم، به دلیل فشارهایی که بر کشور ما وجود داشت، بسیاری از تولیدکنندگان خارجی امکان فعالیت رسمی در کشور را نداشتند و در بهترین حالت می‌توانستند به روش‌های نامتعارف بین‌المللی فعالیت‌های اقتصادی پراکنده خود را در ایران پی بگیرند. از سویی، بسیاری از کمپانی‌های بزرگ و معتبر اروپایی که سابقه‌ای طولانی در بازار ایران داشتند، مجبور شدند برای پیروی از قوانین بین‌المللی بازار ایران را ترک کنند که باعث شد سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان زیادی برای رفع نیاز داخلی تلاش کنند و واحد‌های تولیدی زیادی را رونق ببخشند.

این تولید‌کننده مدارات الکترونیکی درباره اثرات مثبت لغو تحریم‌ها گفت: البته با برداشته‌شدن تحریم‌ها دست تولیدکنندکان نیز باز‌خواهد شد و می‌توانند از فناوری روز دنیا در ارتقای محصولات خود استفاده کنند که این امر باعث بهبود کیفیت خروجی کارخانه‌های ایرانی می‌شود. وی افزود: در صورتی که شرکت‌های اروپایی و آمریکایی به بازار ایران بیایند و مجوز داخلی فعالیت آنها نیز صادر شود، سرمایه زیادی به این صنعت تزریق می‌شود که متاسفانه به سود خارجی‌ها خواهد بود و ارز زیادی از این طریق به خارج از کشور منتقل خواهد شد. شیرمحمدی ادامه داد: تاثیر تولید آنقدر کم‌رنگ است در زمانی که درآمدها و سرمایه‌های کشورافزایش می‌یابد، توجه به تولید و تولیدکننده کم می‌شود و متاسفانه زمانی متوجه تولید می‌شویم که منابع دیگرمان ضعیف شود.

این تولیدکننده مدارات الکترونیکی گفت: بسیاری از تولیدکنندگان نقش تحریم‌ها را بیش از آن چه واقعیت داشت جدی می‌گرفتند که این موضوع به مسئله عدم وجود امنیت اقتصادی در کشور دامن می‌زد اما واقعیت این است که تحریم‌ها فرصتی برای ارتقای صنعتگران و توان داخلی محسوب می‌شود. شیرمحمدی در پایان اظهار کرد: امیدوارم با باز‌شدن دست دولت در منابع ارزی مقدار زیادی در صنعت داخلی سرمایه‌گذاری شود و منابع مورد نیاز آن تزریق شود تا بتوانند سرپا بایستند و نقش خود را در تامین نیازهای داخلی و صادراتی بهبود بخشند.

اما از طرف دیگر وارد‌کنندگان دستگاه‌های دیجیتال معتقدند با برداشته شدن تحریم‌ها بازار عادلانه‌ای برای رقابت به وجود می‌آید که می‌تواند کیفیت محصولات ایرانی را نیز بهبود ببخشد. حسین فرجامی، واردکننده تبلت و تلفن همراه در این‌باره به «فرصت امروز» گفت: در حال حاضر، تعرفه واردات محصولات آی‌تی در کشور بالا است و این امر می‌تواند امتیازی باشد برای تولیدکنندگان داخلی تا محصولات با کیفیت و با قیمت پایین‌تری را روانه بازار کنند. وی افزود: از سوی دیگر، وجود برند‌های خارجی و ایرانی در بازار می‌تواند به مصرف‌کننده حق انتخاب بیشتری دهد و بازار رقابت را گرم‌تر کند.

فرجامی با انتقاد از کیفیت برخی از اجناس ایرانی گفت: تا وقتی که رقبای سرسخت پا به عرصه نگذارند هیچ پیشرفتی در صنعت داخلی نخواهد شد و باعث درجا زدن کیفیت محصولات خواهیم بود. وی افزود: امکان فعالیت‌های شرکت‌های معروف دنیا به بهبود وضعیت خدمات پس از فروش نیز منجر خواهد شد. در صورتی که شرکت‌های اروپایی و آمریکایی در کشور فعال شوند، به دلیل مدل تجاری که دارند، تاکید بیشتری بر خدمات پس از فروش خواهند کرد و این موضوع می‌تواند حتی سایر کمپانی‌هایی را که هم‌اکنون در بازار کشور فعال هستند، اعم از داخلی و خارجی نیز وارد رقابت در ارائه خدمات بهتر به مشتریان کند.

این واردکننده با اشاره به اینکه قیمت اجناس وارداتی در صورت لغو تحریم‌ها به سرعت کاهش نمی‌یابد، گفت: نباید انتظار کاهش قیمت فوری کالاها را داشته باشیم، چون قیمت کالاهای وارداتی بیش از هر چیز به قیمت ارز وابسته است و باید ببینیم توافق احتمالی چقدر روی قیمت ارز تاثیر خواهد گذاشت. اما با حذف واسطه‌ها و رونق بازار در مدت زمان چند ماهه شاهد کاهش قیمت در بازار خواهیم بود.