عراقچی: این قطعنامه، یک قطعنامه منحصر به فرد در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل متحد است

سیدعباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در گفت‌وگو با اخبار نیمروز شبکه یک سیما در ابتدای سخنان خود با تسلیت و ابراز همدردی با هموطنانی که در سیل اخیر خسارت‌هایی به آنها وارد شده است در بخشی از سخنان خود با اشاره به برخی از جزییات قطعنامه امروز شورای امنیت سازمان ملل متحد، گفت: این قطعنامه نزدیک به 170 صفحه‌ای دارای ویژگی‌های مهمی است و قرار است امشب در گفت‌وگوی ویژه خبری برخی از موارد آن را توضیح دهیم. او با بیان اینکه این قطعنامه به همراه نامه کشورهای 1+5 به شورای امنیت خواهد بود، گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این قطعنامه این است که برخلاف شش قطعنامه قبلی شورای امنیت ذیل فصل 7 منشور سازمان ملل متحد نیست و دیگر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به‌عنوان تهدیدی جهانی قلمداد نخواهد شد. 

او با بیان اینکه در این قطعنامه به بند 25 منشور سازمان ملل اشاره دارد و چند پاراگراف آن به بند 41 اشاره خواهد کرد، گفت: کلیت قطعنامه تحت فصل 41 منشور سازمان ملل نخواهد بود و دیگر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران به‌عنوان یک تهدید قلمداد نخواهد شد و این یک تحول اساسی است. این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شورای عالی امنیت ملی و مجلس در بررسی این قطعنامه دارای چه اختیاراتی هستند، گفت: درباره اینکه هر کدام از این دو نهاد تا چه حدی و سطحی وارد این قضیه می‌شوند باید تصمیم‌گیری شود و من نمی‌توانم اظهارنظری کنم. هر کدام که مسئول طی این روند قانونی شوند می‌توانند این توافق را در کلیت رد یا تأیید کنند و این امکان وجود ندارد که بخشی از این توافق رد یا تأیید شود یا اینکه اصلاحاتی در بخشی از آن صورت بگیرد. بلکه باید کلیت آن یا رد شود یا مورد تأیید قرار بگیرد. مثلاً اگر کلیت آن رد شود ما باید دوباره به میز مذاکره برگردیم و برای آن مذاکره کنیم و اینکه این توافق با اصلاحاتی تصویب شود مقدور نیست. قطعنامه جدیدی که در شورای امنیت امروز به تصویب می‌رسد در کلیات از فصل هفت منشور ملل متحد خارج می‌شود و در آن به بند 41 اشاره می‌کند البته در چند پاراگراف مشخص در جاهایی که شورای امنیت می‌خواهد یک موضوع الزام آور را بیان کند به فصل هفت اشاره شده است. این قطعنامه یک تحول اساسی در تاریخ تحولات شورای امنیت سازمان ملل است.

این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در ادامه با بیان اینکه قطعنامه شورای امنیت که تأیید برجام را در بر دارد، یک نقشه راه را تعریف می‌کند، گفت: طبق این نقشه راه همه موارد و اقداماتی که دو طرف باید انجام دهند مشخص شده است و در محدوده مشخص زمانی این قطعنامه نیز لغو خواهد شد. این نخستین و آخرین قطعنامه درباره ایران در شورای امنیت است مگر آنکه نقضی آشکار پیش آید. این قطعنامه با نقشه راهی که در خود دارد از ابتدا تا انتهای مسیری را که در چارچوب برجام باید طی شود مشخص می‌کند. برنامه برجام ضمیمه این قطعنامه است و به تأیید آن می‌رسد و اساساً بخشی از قطعنامه می‌شود.

معاون ظریف با بیان اینکه این قطعنامه برنامه غنی‌سازی ایران را مورد تأیید قرار می‌دهد گفت: در تاریخ شورای امنیت بی‌سابقه است که برنامه غنی‌سازی یک کشور که برنامه‌ای ویژه و خاص برای کشورها است توسط این شورا تأیید شود. این در حالی است که همه قطعنامه‌های قبلی علیه ایران در شورای امنیت خواستار توقف فوری فعالیت‌های غنی‌سازی ایران شده بود اما در این قطعنامه فعالیت‌های غنی‌سازی ایران مورد پذیرش و حتی ادامه و استمرار آن مورد تأیید قرار می‌گیرد. عراقچی با بیان اینکه در چارچوب قطعنامه مذکور تمامی شش قطعنامه‌ای که علیه ایران در گذشته در شورای امنیت صادر شده است یکجا لغو می‌شود، گفت: قطعنامه‌های قبلی همگی در چارچوب فصل 7 منشور ملل متحد بوده است ولی در قطعنامه مذکور این شمولیت وجود ندارد. تاریخ اثرگذاری لغو قطعنامه‌های قبلی از زمانی است که برجام اجرایی شود.

این عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان ویژگی دیگر قطعنامه شورای امنیت در تأیید برنامه جامع اقدام مشترک را از بین رفتن رژیم تحریم‌ها و کمیته تحریم شورای امنیت عنوان کرد و گفت: تمامی ساختارهای شکل گرفته در رابطه با تحریم‌ها در شورای امنیت و کمیته مربوط به اجرای تحریم‌ها براساس این قطعنامه از بین خواهد رفت و دیگر به رسمیت شناخته نمی‌شوند. معاون وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در رابطه با محدودیت‌ها بر سر فعالیت موشکی ایران گفت: براساس بند 9 قطعنامه 1929 فعالیت‌های موشکی ایران به‌طور کامل ممنوع شده است و حتی اجازه می‌داد به کشورها که علیه ایران به زور متوسل شوند ولی الان شورای امنیت در قطعنامه مذکور می‌خواهد فعالیت‌های موشکی که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده یا می‌شود انجام نگیرد. این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران اساساً در برنامه‌اش فعالیت موشکی مرتبط با هسته‌ای ندارد. شورای امنیت موضوع محدودیت در فعالیت‌های موشکی را نه تحت ماده 41 و نه فصل هفت بیان نمی‌کند و فقط به‌عنوان «یک خواسته» آن را مطرح می‌کند.

او ادامه داد: این قطعنامه با همه مواردی که در آن است و محدودیت‌هایش مرزبندی مشخصی با توافق دارد اگر مواردی باشد در قطعنامه که در توافق نباشد نقض آنها توسط ایران نقض توافق به حساب نمی‌آید. ما به همه سیاست‌های خود در چارچوب برنامه‌های موشکی و تسلیحاتی‌مان ادامه می‌دهیم. در بحث موشکی نقضی نخواهد بود و در بحث تسلیحاتی اگر نقضی باشد نقض قطعنامه است نه توافق. همان‌طور که رهبری گفتند سیاست‌های منطقه‌ای، دفاعی و تسلیحاتی ما متاثر از قطعنامه شورای امنیت نخواهد بود. پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت بیانیه‌ای از سوی ایران صادر می‌شود و تأکید می‌کنیم که همچنان مشروعیت تحریم‌ها را که در قبل گذاشته شده بود به رسمیت نمی‌شناسیم و این سیاست ما در آینده نیز خواهد بود.

معاون ظریف درخصوص بازگشت‌پذیری تحریم‌ها در قطعنامه شورای امنیت و برجام اظهار کرد: موضوع بازگشت‌پذیری برای هر دو طرف است. اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکند بلافاصله ما به برنامه هسته‌ای خود بر می‌گردیم. این امکان برای طرف مقابل نیز وجود دارد. در قطعنامه هم پیش‌بینی شده اگر نقضی هم از سوی ایران و هم کشورهای دیگر صورت گیرد می‌توانند مراجعه کنند. البته برای این کار یک پروسه 60 روزه در نظر گرفته شده است و این حق برای هر دو طرف است.

عراقچی درخصوص الزام‌آور بودن تعهدات مورد پذیرش در برجام و قطعنامه شورای امنیت گفت: از نظر حقوق بین‌الملل الزام‌آور است اما تبعا حقوق داخل کشورها بر حقوق بین‌الملل تفوق دارد. از نظر ما تا وقتی روال قانونی برای اجرایی شدن توافق در کشورها طی نشود، توافق وین یا برجام قابل اجرایی شدن و عمل نیست و برای آمریکا یا برخی کشورهای اروپایی هم همین‌طور است. در یک فاصله 90‌روزه کشورها باید این برنامه را در روال قانونی خود بررسی و تأیید کنند. در ایران نیز مجلس شورای اسلامی یا شورای عالی امنیت ملی این مرحله را باید طی کند تا برجام به یک قانون تبدیل شود.قطعنامه شورای امنیت در رابطه با تأیید برجام و لغو قطعنامه‌های قبلی علیه ایران دارای12 بند مقدماتی و 30 بند اجرایی خواهد بود و برنامه اقدام جامع مشترک یا همان توافق‌نامه وین ضمیمه آن خواهد بود. این قطعنامه همراه با نامه کشورهای 1+5 و درخواست‌های آنها به شورای امنیت است.