صدور مجوز حضور بخش‌خصوصی در بالادستی نفت

دور نخست مذاکرات وزارت نفت با هیات آلمانی روز گذشته برگزار شد که مهم‌ترین دستاورد آن انتقال دانش و تکنولوژی صنعت نفت از کشور آلمان و صدور مجوز حضور بخش‌خصوصی در بالادستی نفت بود. نماینده بخش‌خصوصی در این باره رسما اعلام کرد که در صورت سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی باید نیمی از خدمات فنی و مهندسی از داخل تامین شود. پیش از دستیابی به توافق هسته‌ای خبرهایی مبنی بر اعلام آمادگی و اظهار علاقه برخی از کشورها و شرکت‌های معتبر در حوزه نفت برای سرمایه‌گذاری در ایران شنیده می‌شد، حال با توافق صورت گرفته میان ایران با کشورهای 1+5 و آمریکا، کشور آلمان با هیاتی 60نفره برای مذاکره با ایران وارد کشور شده است. نخستین دور از دیدارهای چندجانبه این هیات آلمانی با وزیر نفت ایران روز گذشته در ساختمان این وزارتخانه با حضور مسئولان نفتی، اعضای اتاق بازرگانی و 60 شرکت ایرانی و آلمانی با موضوع نحوه همکاری‌های دو کشور برگزار شد.

در این دیدار وزیر نفت از رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت رسما دعوت کرده بود. رضا پدیدار درباره دعوت صورت گرفته به «فرصت امروز» گفت: رویکرد وزیر نفت نسبت به بخش‌خصوصی و ظرفیت‌های موجود در این بخش کاملا مثبت است و ما امیدواریم با ورود شرکت‌های آلمانی برای فعالیت در صنعت نفت، فضای کار برای بخش‌خصوصی داخلی محدود نشود و فضا برای انتقال دانش و تکنولوژی نیز مهیا شود و همکاری‌های ما با وزارت نفت نیز توسعه یابد. در همین راستا قرار شده تا بخش‌خصوصی در صورت توانایی برای سرمایه‌گذاری مالی در بالادستی صنعت نفت نیز حضور داشته باشد.

رییس انجمن سازندگان تجهیزات نفت دیدار هیات آلمانی را مثبت ارزیابی کرد و در پاسخ به اینکه آیا بخش‌خصوصی برای تعامل با شرکت‌های خارجی نیاز به همکاری وزارت نفت دارد یا اینکه برنامه مفصلی برای ارتباط با شرکت‌های خارجی دارد، اظهار کرد: در حال حاضر شناخت از شرکت‌ها آغاز شده است و بعد از شناخت ارتباط برقرار خواهد شد، البته این کار زمان‌بر است. پدیدار با اشاره به اینکه شرکت‌های خارجی می‌‌توانند در بالادستی نفت (اکتشاف و استخراج) با حفظ مالکیت و تولید صیانتی فعالیت داشته باشند، تاکید کرد: بخش‌خصوصی داخلی نیز می‌تواند در استخراج و اکتشاف نفت ورود کند البته حضور در بالادستی صنعت نفت منوط به سرمایه‌گذاری است که در حال حاضر این توان در بخش‌خصوصی وجود ندارد، با این حال شرکت‌های خارجی در صورت سرمایه‌گذاری در این حوزه باید نیمی از خدمات فنی و مهندسی مورد نیاز را از داخل تامین کنند.

توجه به بخش‌خصوصی بیش از بخش دولتی

وی ادامه داد: آنچه در این دیدار اهمیت داشت توجه به ظرفیت بخش‌خصوصی بیش از بخش دولتی بود به‌طوری‌که مسئولان آلمانی نیز بر اهمیت فعالیت بخش‌خصوصی تاکید داشتند و خواستار توسعه همکاری دو بخش‌خصوصی کشورها شدند.

زیگمار گابریل، وزیر اقتصاد و انرژی آلمان نیز در این دیدار بااشاره به اینکه علاقه آلمانی‌ها برای ازسرگیری روابط اقتصادی با تهران بسیار است، افزود: شرکت‌های آلمانی فناوری را به ایران می‌آورند و باید از این طریق نیز همکاری‌ها در بخش‌های فرهنگی و اجتماعی را نیز گسترش دهیم. وی درباره برنامه‌های جدی برای همکاری‌ها در بخش صنعت، گفت: مهم‌ترین تاریخ بعدی بهار آینده خواهد بود که تحریم‌ها لغو و محدودیت‌های پیش‌روی شرکت‌های غیر‌آمریکایی برای فعالیت در ایران برداشته می‌شود.

البته در این جلسه نمایندگان آلمانی با توجه به ظرفیت‌ بالای سرمایه‌گذاری در ایران خواستار ورود جدی در طرح‌های توسعه‌ای شدند و تمایل خود را برای حوزه بالادستی و پایین‌دستی نفت و صادرات تکنولوژی و محصولات پتروشیمی اعلام کردند.

خوراک ارزان پتروشیمی در ایران

همچنین در این دیدار بیژن زنگنه، وزیر نفت، با اشاره به افزایش تولید گاز به 120 میلیون مترمکعب در روز، گفت: براساس برنامه ششم توسعه و در صورت استفاده از فناوری نوین کشور آلمان این ظرفیت تا 600 میلیون در روز قابل ارتقا است همچنین کشور آلمان می‌تواند در زمینه پالایش نفت، بهینه‌سازی مصرف انرژی، انرژی‌های نو و آموزش فنی و مدیریتی با ایران همکاری داشته باشد. وی با بیان اینکه نیروی انسانی ایران در صنعت نفت علاقه زیادی برای همکاری با شرکت‌های آلمانی دارد، تاکید کرد: خوراک پتروشیمی در ایران بسیار ارزان است و شرکت‌های آلمانی می‌توانند با مشارکت شرکت‌های ایرانی در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.

براساس گزارش ارائه شده توسط معاونت پتروشیمی به هیات آلمانی، در حال حاضر 60میلیون تن ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در کشور وجود دارد که 40میلیون تن به بهره‌برداری رسیده، همچنین برای بهره‌برداری از 20میلیون تن دیگر به 32میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی نیاز است. در برنامه ششم توسعه برای صنعت پتروشیمی 60میلیون تن هدف‌گذاری شده است که سرمایه‌ لازم برای تحقق آن نیز 39 میلیارد دلار تخمین زده شده است.

زنگنه همچنین در حاشیه دیدار مشترک ایران و هیات آلمانی در جمع خبرنگاران با بیان اینکه سد تحریم‌ها در حال فروریختن است، گفت: نخستین اقدام در زمینه عملیاتی بعد از این مذاکرات روابط بین شرکت‌های دو کشور منوط به حل شدن مسائل بانکی و بیمه‌ای است. وی زمان برگزاری پنجمین اجلاس مشترک ایران و آلمان را اواخر تابستان یا اوایل پاییز امسال اعلام کرد و افزود: ایران هیچ‌گاه به‌صورت مستقیم به آلمان نفت صادر نکرده است، بلکه صادرات از طریق واسطه‌ها بوده است؛ ضمن اینکه ایران دغدغه‌ای برای صادرات نفت ندارد.

وی با اشاره به پیشینه حضور شرکت‌های آلمانی در صنعت نفت ایران افزود: شرکت‌های آلمانی علاقه‌مند به حضور در بخش‌های مختلف پتروشیمی، نفت و تامین تجهیزات هستند که در سال‌های اخیر آن را از دست داده و هم‌اکنون تلاش می‌کنند آن را دوباره به دست بیاورند. وزیر نفت درباره تقاضای برخی از کشورهای اروپایی برای حضور در ایران گفت: شرکت‌های زیادی خواستار حضور در ایران و مذاکره با ما هستند، البته هیات آلمان یک هیات کشوری و در سطح سیاسی است.

در این نشست وزیر نفت و قائم‌مقام صدراعظم آلمان بر حل مسائل بانکی وبیمه‌ای نیز تاکید داشتند. هیات آلمانی شب گذشته با انجمن‌های سازندگان تجهیزات صنعت نفت، مشاوران، پیمانکاران صنعت نفت و اعضای اتاق بازرگانی ایران و تهران در هتل آزادی دیدار کردند. از آنجا که ایران دومین ذخیره گاز دنیا به میزان 18درصد و معادل 10درصد ذخایر نفت را دارد از دید سرمایه‌گذاران کشوری غنی برای سرمایه‌گذاری است از‌این‌رو بدون شک در آینده نزدیک کشورهای زیادی علاقه‌مندی خود را برای سرمایه‌گذاری اعلام خواهد کرد.