سفارش‌های دستوری برای ظاهرسازی بازار

بازار سرمایه در جلسه معاملاتی نخست هفته جدید به رنگ قرمز درآمد و تنها دو گروه محصولات شیمیایی و فرآورده‌های نفتی سبز رنگ بودند و به کمک شاخص کل شتافتند. با آغاز معاملات در جلسه گذشته، شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران در روند صعودی قرار گرفت و در مدت زمانی حدود یک ساعت، رشدی حدود 700 واحد را به ثبت رسانید. پس از آن شاخص کل در مسیری نزولی و با شیب کم قرار گرفت تا واگرایی‌ای واضح در تایم فریم‌های 15 و 30 دقیقه شاخص کل پدیدار شوند. بدین ترتیب شاخص کل در پایان این جلسه با رشدی 382.89 واحدی و با روندی نزولی به رقم 71393.9 واحد رسید.

ارزش کل معاملات این جلسه بازار بورس حدود 369 میلیارد تومان به ثبت رسید و این رقم طی 119559 معامله محقق شد. بدین ترتیب، ارزش میانگین هر معامله این جلسه بازار در حدود 3 میلیون تومان محاسبه می‌شود که می‌تواند مهر تأییدی بر نزولی شدن بازار باشد. بازار فرابورس ایران نیز در این جلسه شرایط مشابهی داشت. شاخص کل این بازار با 4 واحد رشد به 760.5 واحد رسید و ارزش کل معاملات این بازار حدود 227 میلیارد تومان گزارش شد.

حرکت دیر هنگام گروه‌های پتروشیمی و نفتی، آینده بازار را به‌شدت به خطر انداخت. با این حال، واگرایی به وجود آمده در شاخص کل بازار بورس نیز غیر‌قابل چشم‌پوشی است. شواهد برای اصلاح بازار سرمایه به این واگرایی ختم نمی‌شود؛ فروکش کردن تب خرید حقیقی‌ها یکی دیگر از قرائن پایان صعود هفته پیش است. در جلسه گذشته، نرخ خرید به فروش معامله‌گران حقیقی حدود یک بود و با کاهش نرخ دخالت حقیقی‌ها به رقم 27 درصد همراه بود. این دو نکته از گواه‌های حاضر برای اصلاح بازار محسوب می‌شوند و باید به آنها توجه کرد.

با عنایت به آنچه که گفته شد، سناریوهای مختلفی برای روزهای باقی مانده این هفته به وجود می‌آید. منطقی‌ترین سناریو برای ادامه این هفته، اصلاح هدفمند نمادهای صنایع مختلف است. به عبارت ساده‌تر، انتظار می‌رود اکثر نمادها در این هفته به اصلاح بپردازند تا بتوانند بار دیگر در روند صعودی قرار گیرند. نباید انتظار داشت این رخداد با تشکیل صفوف فروش همراه باشد. در روزهای ابتدایی این نزول می‌تواند با منفی‌های 2 یا 3 درصدی رخ دهند و در صورت تشکیل صفوف فروش باید منتظر شروع روند صعودی بعدی باشیم. بدین ترتیب انتظار می‌رود حجم معاملات در روزهای پیش رو کاهش و در روزهای پایانی اصلاح افزایش یابد.

بدین ترتیب در صورت رخداد این سناریو به سادگی می‌توان آن را شناسایی کرد و به معامله‌ای شیرین دست زد. سناریوی محتمل‌تر برای این هفته، دستکاری شدن شاخص کل است. همانقدر که شاخص کل نیاز به استراحت و اصلاح دارد، برخی از مسئولان از این پدیده به ستوه آمده‌اند. این مهم محلی مناسب برای شناسایی یک ریسک کلاسیک بازار سرمایه کشور است: «اردرهای دستوری، برای ظاهر سازی». اگر این سناریو به وقوع بپیوندد، یافتن پایان اصلاح به مراتب سخت‌تر شده و این موضوع کار را برای سرمایه‌گذاران دشوار خواهد ساخت.

ارتباط با نویسنده: farshid. shoja@gmail. com