باید زمین و آب را از همسایگان قرض کنیم / سرمایه گذاری درکشت برون مرزی

ایجاد امنیت غذایی، یکی از مهم‌ترین اهداف دولت است که در نهایت به امنیت ملی منجر خواهد شد. اما امنیتی که در عرصه صنعت غذا لازم و ضروری به نظر می‌رسد، نیازمند ریشه گرفتن درخت کشاورزی در زمینی است که آب مکفی در اختیار داشته باشد.

امروزه در کشور ما مسئله آب، به دغدغه اصلی مسئولان تبدیل شده، این در حالی است که حدود 90درصد آب مصرفی به بخش کشاورزی تعلق دارد. از طرفی، روز به روز از سبزی زمین‌های تولیدی کاسته می‌شود و جای آن را ساختمان‌های خاکستری می‌گیرند.
بنابراین مشکل تامین آب و زمین، دو مسئله اصلی برای صنعت کشت و کار محسوب شده و ممکن است در طولانی‌مدت، امنیت غذایی را به مخاطره اندازد. کارشناسان عقیده دارند که در چنین شرایطی امکان استفاده از منابع آبی و خاکی کشورهای دیگر وجود دارد. به‌عنوان مثال، قزاقستان با در دست داشتن حدود 5میلیون هکتار زمین آماده کشت، یکی از فرصت‌هایی است که می‌تواند راه را برای سرمایه‌گذاری متخصصان این حوزه باز کند.

از آنجا که تکنولوژی در بسیاری از این کشورها هنوز به مرحله‌ای نرسیده که بتوانند از امکانات آن بهره‌برداری کنند، بنابراین فرصتی برای کشورهای دیگر ایجاد می‌شود که «کشت برون‌مرزی» یکی از مهم‌ترین آنهاست. ایران می‌تواند با برقراری دیپلماسی قوی با کشوری که پتانسیل کشت محصول استراتژیکی مانند گندم را دارد، تجهیزات و امکانات لازم را به آن منطقه انتقال دهد و از مزایای کشت برون مرزی بهره‌مند شود.
این نوع کشت چند مزیت دارد؛ یکی اینکه کسب‌وکارهای پررونقی برای متخصصان و سرمایه‌گذارانی ایجاد می‌شود که در داخل، به دلایل مختلف امکان بروز استعدادهای خود را نداشتند و به دلیل کمبود امکانات در مضیقه بودند. دومین مزیت ایجاد شده مربوط به بحث تامین امنیت غذایی است.

به عبارت دیگر، کمبود محصولی مانند گندم که بازار آن معمولا با افت و خیزهای فراوانی در داخل کشور همراه است، می‌تواند از طریق کشت برون‌مرزی تامین و بدون پرداخت عوارض گمرکی، وارد کشور شود.  انتقال دانش و تکنولوژی به کشور میزبان و کسب درآمد از طریق برگزاری کلاس‌های آموزشی، فروش مقداری از محصول تولید شده در کشور هدف و بهره‌مندی از آب و زمین دیگر کشورها از مزایایی هستند که به‌صورت بالقوه در کشت فرامرزی نهفته‌اند.
حال با توجه به شرایط کشور در تامین آب و زمین مورد نیاز و حاصل‌خیزی کشورهای همسایه در کشت محصولات استراتژیک، به نظر می‌رسد که اقدامات دیپلماتیک برای کسب امتیازات لازم و هموار شدن مسیر سرمایه‌گذاران مفید و باشد. این در حالی است که مسئولان کشور کماکان بر خودکفایی گندم اصرار دارند و با این سیاست، ممکن است کشت محصولات دیگری مانند جو را به خطر بیندازند.

به این معنی که برخی کشاورزان با مشاهده حمایت‌های همه‌جانبه دولت از کشت گندم، زمین‌های جو را به این محصول تغییر داده و برای کسب سود بیشتر، بازار محصولات دیگر را با چالش روبه‌رو کنند. بنابراین با کشت برون‌مرزی، نه تنها در تولید محصول اصلی، سرمایه‌گذاری می‌شود، بلکه سرمایه‌های ایجاد شده در محصول دیگر حفظ خواهد شد.