فرصت وام 25 میلیونی، برای بهبود وضعیت دومین صنعت بزرگ کشور / راه تنفس خودروسازان باز می شود

خودرو یک کالای سرمایه‌ای برای مشتریان ایرانی محسوب می‌شود، به همین دلیل تصمیم‌گیری برای خرید یک خودرو با تسهیلات 25‌میلیون تومانی و به مدت هفت سال، آینده‌ای نامعلوم را برای سرمایه‌های آنان رقم زده و همین موضوع منجر به تردید در به سرانجام رسیدن این تسهیلات و باز شدن گره تولید خودروسازان با این نوع حمایت شده است. گرچه خودروسازان و بانک مرکزی اعلام کرده‌اند که مدت زمان استفاده از این تسهیلات محدود به هفت سال نبوده و مشتریان می‌توانند در زمان کوتاه‌تری وام خود را تسویه کنند، اما همچنان دل‌نگرانی نسبت به ارزش خودرو تا هفت سال آینده در ذهن افکار عمومی وجود دارد.

هفته جاری، هفته اجرای اعطای تسهیلات 25 میلیون تومانی به خریداران خودرو است. طرحی که دولتی‌ها از سه هفته پیش درباره آن صحبت کردند و سرانجام ابتدای هفته جاری جزییات آن اعلام شد. در کنار این طرح، کارت اعتباری 10 میلیون تومانی خرید کالا نیز برای تحریک تقاضا در بازار کالاهای داخلی، در نظر گرفته شد اما یک تفاوت میان این دو طرح وجود داشت، استقبال رسانه‌ها و افکار عمومی از کارت اعتباری 10 میلیون تومانی و بی‌میلی نسبت به طرح خرید خودرو. اکنون پرسش اینجاست که با وجود نبود تصور مثبت در جامعه نسبت به دریافت تسهیلات خرید خودرو، آیا این تسهیلات می‌تواند گره‌گشای صنعت خودروی ایران باشد؟

فرصتی برای تنفس

عبدالله بابایی، کارشناس صنعت خودرو، در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می‌گوید: «این تسهیلات اگر بتواند به شرایط نقدینگی خودروسازان کمک کند، به عنوان یک فرصت محسوب می‌شود و به بهبود شرایط تولید کمک خواهد کرد.»

جمشید پژویان، اقتصاددان نیز بر این باور است که چنین تسهیلاتی برای مردم وسوسه‌کننده است. او در گفت و گو با «فرصت امروز» بیان می‌کند: «بدون شک مبلغ 25 میلیون تسهیلات می‌تواند عده‌ای از مردم را وسوسه کند تا یک خودرو خریداری کنند. اما پرسش اینجاست که تا چه زمانی دولت می‌خواهد برای نجات صنعتی که توانایی تولید محصولات قابل رقابت را ندارد، تسهیلات ارائه دهد و این صنعت را سرپا نگه دارد؟ دولت می‌تواند این حمایت‌ها را از صنایعی کند که مزیت و قابلیت رقابت دارند.»

این اقتصاددان می‌افزاید: «خودروسازان همواره تهدید می‌کنند که با تعطیلی صنعت خودرو عده کثیری بیکار خواهند شد اما اگر صنایع دیگری به جای آنها راه‌اندازی شوند که دارای مزیت هستند، می‌تواند نیروهای بیکار شده را جذب خود کند.» او در پاسخ به این پرسش که آیا شما موافق تعطیلی صنعت خودرو هستید، می‌گوید: «به اعتقاد من باید سیستم مدیریت صنعت خودرو از مدیریت دولتی به مدیریت خصوصی تغییر کند تا کارایی و کیفیت بالا رود و هزینه تمام شده پایین‌تر بیاید. در این صورت مردم خودشان خواهان خریداری خودروهای ایرانی می‌شوند.»

ارزش سرمایه مردم افت می‌کند؟

بخشی از آنچه در اقتصاد رخ می‌دهد، از رفتار مردم سرچشمه می‌گیرد. اکنون واکنش افکار عمومی در مرحله اول به این تسهیلات مثبت نیست. پرسشی که در این شرایط مطرح است این است که با چه فرمولی می‌توان این تسهیلات را محاسبه کرد که برای مردم به صرفه باشد؟

بابایی در این زمینه اظهار می‌کند: «این وام صد در صد به نفع مردم است. ارزش امروز این تسهیلات با هفت سال دیگر قابل مقایسه نیست و با این نرخ در هفت سال دیگر بسیار ارزشمند است. نکته دیگر این است که ارزش خودرو خریداری شده ممکن است افت داشته باشد اما این افت قیمت شدید نخواهد بود. مشتریان کافی است به مبلغ اقساطی که پرداخت خواهند کرد، توجه کنند. چهار سال دیگر این مبلغ ارزش کمتری خواهد داشت. مردم باید به این موضوع دقت کنند که پول کلانی در اختیار آنها قرار می‌گیرد که قرار است به صورت خرد آن را بازگردانند.»

پژویان اما اعتقاد دیگری دارد. او در این‌باره تصریح می‌کند: «مردم حق دارند به این موضوع فکر کنند که چرا باید تا هفت سال خود را برای داشتن خودروهای بی‌کیفیت درگیر پرداخت اقساط کنند. مردم به این فکر می‌کنند که باید این تسهیلات را پس دهند در شرایطی که به اندازه کافی تحت فشار مالی هستند. بنابراین تصمیم‌گیری در این زمینه برای آنها سخت خواهد بود زیرا آینده روشنی در رابطه با ارزش و کیفیت خودرو تا هفت سال آینده برای آنها روشن نیست.»

گرچه اعطای تسهیلات برای خرید خودرو، بیشتر به شکل یک مسکن می‌ماند تا راهکاری اساسی برای تغییرات کلان، اما در رابطه با همین مسکن نیز نظرات متعددی وجود دارد. در هر صورت تصمیم نهایی بر عهده مردم است و شاید چند ماه دیگر بتوان بر اساس رفتار افکار عمومی نسبت به بهبود شرایط تولید خودروسازان قضاوت کرد.