«واردکنندگان خودرو شش ماه فرصت دارند تا از شرکت مادر اخذ نمایندگی کنند.» این اخطار رئیس مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت به واردکنندگانی بود که از شرکتهای واسطهای اقدام به اخذ نمایندگی کردهاند. اخطاری که به اعتقاد کارشناسان در جهت حفظ حقوق مصرفکنندگان است اما اکنون زمان آن نیست.
ابتدای هفته جاری، یدالله صادقی، رئیس مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت با اشاره به اخطار این وزارتخانه به واردکنندگانی که با واسطه، نـمـایـندگی خودروسازان خارجی را دارند، گفته بود: «اخذ نمایندگی فقط باید از کمپانی مادر باشد.
بیشتر واردکنندگانی که مجاز به واردات خودرو بوده و از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت بهعنوان نمایندگان رسمی کمپانیهای خارجی به شمار میروند، نمایندگان اصلی بوده و واسطه نیستند، در عین حال، این وزارتخانه، نامهای به آن دسته از نمایندگیهای خودروسازان خارجی که با واسطه اقدام به اخذ نمایندگی از کمپانی مادر کردهاند ارسال کرده و از آنها خواسته که ظرف مدت شش ماه، با شرکتهای اصلی خودروساز خارجی وارد مذاکره شده و نمایندگی خود را به صورت رسمی از کارخانههای خودرو در سایر کشورهای دنیا اخذ کنند.» اخطاری که تحقق آن تقریبا آرزوی همه مشتریان بازار خودروهای وارداتی است.
اما باید یادآوری کنیم این تحریمها بود که شرکتهای واردکننده را به سمت اخذ نمایندگی از شرکتهای واسطهای سوق داد. بنابراین با توجه به اینکه هنوز تحریمهای بینالمللی بهطور کامل برداشته نشده، چند موضوع قابل بررسی است؛ نخست اینکه آیا شش ماه زمانی کافی برای اخذ نمایندگی از شرکتهای مادر برای واردکنندگان خودرو است؟
فـــرهــاد احـتـشــامزاد، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو، در این زمینه به «فرصتامروز» میگوید: «با توجه به مذاکرات آغاز شده توسط شرکتهای نماینده رسمی غیرمستقیم پس از برجام در این خصوص، فرآیند مذاکره با شرکتهای مادر توسط این نمایندگان در حال انجام است که در برخی موارد نهایی و در برخی موارد دیگر فرآیند مذاکره کماکان در حال انجام است.»
او درباره اینکه چه چالشهایی بر سر راه واردکنندگان برای اخذ مجوز از شرکتهای مادر وجود دارد، اظهار میکند: «استراتژی شرکتهای مادر در خصوص حضور در ایران متفاوت بوده و در برخی موارد وابسته به استراتژیهای کلان آن کشور است. لذا تصمیمگیری در این خصوص در برخی موارد وابسته به سیاستهای کلان کشور آنها بوده و این موضوع علاوه بر رضایت شرکت مادر، وابسته به سیاستهای آن کشور نیز است.»
کوروش مرشدسلوک، عضو هیاتمدیره شرکت ایرتویا، نیز در اینباره در گفتوگو با «فرصت امروز» بیان میکند: «این تصمیم بسیار خوب است اما اکنون زمان اجرای آن نبود. ما باید صبر میکردیم تا آثار توافقات برجام به نتیجه برسد و ارتباط شرکتهای تولیدکننده با نمایندگیهای ایران برقرار شود زیرا هنوز بسیاری از این شرکتها نمیتوانند به صورت مستقیم با ایران ارتباط برقرار کنند و منتظر تعیین تکلیف هستند. در نتیجه دوستانی که نمایندگیهای واسطهای دارند همچنان به دلیل برقرار بودن تحریمها امکان گرفتن ارتباط مستقیم با شرکتهای مادر را ندارند.»
او میافزاید: «نکته بعدی این است که نمیتوانیم یک زمان مشخص را تعیین کنیم زیرا هر برند چارچوب خاص خود را دارد، باید بازدیدها صورت بگیرد تا شرکت مادر مجاب شود به واردکننده مجوز نمایندگی اصلی دهد و این موضوع زمانبر است. موضوع بعدی این است که همه این شرکتها از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دارند و براساس همین مجوز اقدام به راهاندازی تشکیلات کردهاند، بنابراین باید مشخص شود که اگر در زمان تعیین شده این شرکتها نتوانند اخذ مجوز کنند، چه بر سر آنها خواهد آمد؟»
موضوع دیگری که قابل بررسی است، این نکته است که برقراری چنین محدودیتی چه تاثیری در بازار خودروهای وارداتی خواهد داشت؟
احتشامزاد، در اینباره معتقد است: «در حال حاضر با توجه به وجود گواهیهای فعالیت دارای اعتبار در این شرکتها، امید است تغییراتی در میزان تنوع حضور برندهای مختلف در کشور را شاهد نباشیم. اما در صورت بروز هرگونه تغییر در شرایط جاری در راستای کاهش تعداد نمایندگیها و وضع مقررات جدید در اینخصوص، بهطور طبیعی امکان محدودتر شدن انتخاب مشتریان در بین برندهای فعال وجود خواهد داشت که قطعا تصمیمات نهایی با احتساب جمیع جهات موثر بر بازار صورت خواهد پذیرفت.»
به گفته او قریب به 30درصد نمایندگان رسمی دارای قرارداد مستقیم با شرکت مادر یا دفاتر منطقهای مجاز شرکتهای مادر هستند که امید است این مقدار طی ماههای آتی افزایش یابد.
ارتباط با نویسنده : dadashloo@gmail.com