وزارت نفت بدقولی کرد / بسته تشویقی خودروسازان در راه ماند

آذر ماه سال 93 بود که وزیرصنعت، معدن و تجارت خبر از تدوین بسته حمایتی و تشویقی برای تشویق تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان خودروهای برقی و هیبریدی داد، اما این بسته که در همان زمان برای تصویب راهی هیأت دولت شده بود، هنوز در هیأت دولت باقی مانده و خاک می‌خورد.

تولید خودروهای برقی و هیبریدی از سال‌ها پیش در برنامه‌ریزی‌های کلان مطرح شد و دولت گذشته هدف‌گذاری کرد تا سال 1391 حدود 2 میلیون دستگاه خودروی هیبرید و برقی در کشور تولید شود.

پروژه‌ای که در همان ابتدای راه شکست خورد و به سرانجام نرسید. پس از این شکست، محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت دولت یازدهم یک‌سال پس از روی کار آمدن این دولت، خبر از تدوین بسته حمایتی برای تولید خودروهای برقی و هیبرید داد. اما این تنها حرکت در این راستا نبود. شرکت خودروسازی دیار خودر نیز در دی ماه سال 93 از خودروی برقی سابرینا رونمایی کرد و قرار بود این خودرو به تولید انبوه برسد و در ناوگان تاکسیرانی قرار بگیرد. در همان روز هم اعلام شد که براساس تفاهم میان خودروسازان و وزارتخانه‌های نفت و نیرو، به‌زودی خودروهای برقی در ناوگان تاکسیرانی کشور فعال خواهند شد.

اکنون حدود یک‌سال و شش ماه از همه این وعده‌ها می‌گذرد اما هنوز نه از بسته تشویقی خبری است و نه از تولید 42 هزار دستگاه خودروی برقی دیارخودرو، که البته یکی از دلایل مهم آن گویا بدقولی وزارت نفت در پرداخت یارانه تولید این نوع خودرو‌ها است. اما بسته حمایتی چه شد؟

امیرحسین قناتی، مدیرکل دفتر صنایع خودرو نیرومحرکه وزارت صنعت، در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می‌گوید: «این بسته همچنان در دستور کار دولت است و زیر نظر یکی از کمیسیون‌های هیات دولت قرار دارد.»

او درباره اینکه آیا برای تسریع در تصویب این بسته پیگیر بوده‌اید؟ اظهار می‌کند: «ما همچنان پیگیر این بسته در کمیسیون اقتصاد و کمیسیون زیربنایی هستیم. در بحث کاهش آلودگی و تولید خودرو با فناوری‌های نو، این بسته یکی از اولویت‌ها به شمار می‌رود، یعنی اگر نیاز به تولید خودروهای برقی احساس می‌شود تا زمان تدوین نشدن این بسته هیچ اقدامی نمی‌تواند در راستای تولید خودروهای برقی صورت بگیرد.»

لزوم تولید خودروهای برقی

خرید خودروی برقی به دلیل هزینه بالای آن و محدودیت‌های سرعت اصولا برای مشتریان جذابیت خاصی ندارد. اما امروز در کشورهای توسعه‌یافته مشاهده می‌کنیم که این خودروها طی چند سال اخیر توانسته‌اند به خوبی جای خود را در میان مردم بازکنند و آن هم به این دلیل که دولت‌ها به خریداران این خودروها یارانه‌ها، معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات خرید و موارد تشویقی دیگر اعطا می‌کنند. در ایران نیز سال‌هاست که موضوع آلودگی کلانشهرها مطرح است اما هنوز هیچ اقدامی برای جا دادن خودروهای سازگار با محیط زیست صورت  نگرفته است.

بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» درباره لزوم تولید خودروهای برقی، تصریح می‌کند: «صنعت خودرو یکی از صنایع تاثیرگذار بر بالا رفتن سطح آلودگی بوده، چراکه با افزایش قدرت خرید در قدرت‌های نوظهور اقتصادی و مصرفی شدن جوامع، میل به مصرف خودروی شخصی به‌شدت افزایش یافته و تعداد بیشماری خودرو در خیابان‌ها معضل ترافیک و آلودگی را به‌شدت افزایش داده‌اند، کشور ما نیز از این قائده مستثنا نیست و با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. معضل آلودگی هوا که هر سال تعداد زیادی قربانی می‌گیرد و به تعطیلی اداره‌ها و مدارس می‌انجامد، ضربه سنگینی بر پیکره اقتصاد کشور وارد کرده است.»

او می‌افزاید: ‌«سال‌های سال است کشورهای غربی دست به کار شده‌اند تا با تولید خودروهای پاک فرهنگ مصرف را تغییر دهند، جدا از وضع استانداردهای سختگیرانه برای خودروهای بنزینی، تولید خودروهای هیبریدی نیز آغاز شده و زیرساخت‌های لازم برای تولید خودروهای برقی نیز مهیا شده است. گرچه تا رساندن تولید آن به حد مورد نیاز فاصله بسیار زیاد است.

تولید خودروهای برقی با توجه به مسائل تکنولوژی و اقتصادی قطعا قیمت را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد که بسیاری از دولت‌های غربی با حساب و کتاب ترجیح می‌دهند این سوبسیدهای سنگین را پرداخت کنند ولی در دراز‌مدت هزینه‌های بالای بهداشتی و سلامت و از سوی دیگر هزینه و ریسک تامین سوخت‌های فسیلی را کاهش دهند.»

او با اشاره به بسته‌های تشویقی تولید خودروهای برقی در دنیا می‌گوید: «در قدرت اقتصادی نوظهوری چون کشور چین، وجود بیش از 20 میلیون خودرو در سال و وضع هوای بسیار آلوده در کلانشهرها دولت را وادار به پرداخت یارانه برای خودروهای برقی برای کاهش قیمت و تشویق مصرف‌کنندگان به خودروهای پاک کرده است و امروز در اماکن عمومی مانند فرودگاه‌ها و بسیاری از اماکن در کشور چین از خودروهای برقی استفاده می‌شود و حتی برخی از تولید‌کنندگان چینی همچون بی‌وای دی هزینه زیادی را صرف تحقیق و تولید خودروهای برقی کرده‌اند.

اما آنچه تکان‌دهنده بود و قدرت خودروهای برقی را نشان داد، فروش چند صد هزار دستگاه تسلا در بازار ایالات متحده تنها در عرض چند روز بود که حتی غول‌های بزرگ از فروش یک محصول در عرض چند روز به این اندازه ناتوان بودند و پیغام آن این بود که فرهنگ مصرف در جوامع پیشرو در حال تغییر است و شرکت تسلا این پیغام را به خوبی مخابره کرد که مردم خودروی پاک می‌خواهند. اما در جوامعی چون ایران که همیشه منبع غنی سوخت‌های فسیلی در زیر پاهای ما آرمیده و با قیمتی ارزان در دسترس است هیچ‌گاه دغدغه تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان میزان مصرف سوخت نبوده و گویی هنوز فرهنگ خودروی پاک تعریفی نیافته است.»

ارتباط با نویسنده : dadashloo@gmail.com