آثار خستگی بر چهره شاخص کل

بازار سرمایه پس از مدت‌ها خستگی خود را در چهره شاخص کل نشان داد. با آغاز معاملات در این جلسه، شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران در جهت نزولی قرار گرفت و پس از 30 دقیقه افتی بیش از 400 واحد را به ثبت رساند. پس از آن از فشار عرضه کاسته شد و تقاضای موجود در برخی نمادهای تاثیر گذار، شاخص کل را به نوسان صعودی وا داشت. بدین ترتیب در پایان جلسه گذشته، شاخص کل با کاهشی 275 واحدی به رقم 71118 واحد رسید. دو موضوع مختلف در مورد معاملات روز گذشته وجود دارد: نخست آنکه اصلاح شاخص کل آغاز شد و دوم آنکه این اصلاح از جنس مطلوب نبود. ارزش کل معاملات در روز گذشته رقمی بیش از انتظار بود.

اصلاح روند صعودی خود یک روند نزولی مستقل است و در آغاز روندها انتظار می‌رود ارزش کل معاملات کاهشی منطقی داشته باشد. با این حال ارزش کل معاملات روز گذشته بازار بورس حدود 339 میلیارد تومان بود که رقمی بزرگ‌تر از انتظار محسوب می‌شود. این رقم طی 111152 معامله محقق شد و بدین ترتیب ارزش میانگین هر معامله جلسه گذشته بازار حدود 3 میلیون تومان محاسبه می‌شود. این رقم درحالی نسبت به روز گذشته خود تغییری نداشته است که انتظار می‌رفت با کاهشی حداقل 20 درصدی همراه باشد. بازار فرابورس ایران نیز در این جلسه مشمول قانون جذب اقتصادی شده و شاخص کل خود را کاهش داد.

در جریان معاملات روز گذشته، شاخص کل بازار فرابورس ایران با 2.8 واحد نزول به رقم 757.7 واحد رسید و ارزش کل معاملات این بازار در حدود 180 میلیارد تومان به ثبت رسید. به صورت کلی در هر روند سه مرحله کلی وجود دارد: شروع، میانه و پایان. عموما ارزش و حجم معاملات در شروع و پایان روندها بیشتر از میانه آن روند است، چرا که در ابتدای روند، معامله‌گران جا مانده از روند پیشین دست به معامله می‌زنند و در انتهای روند نیز معامله‌گران جا مانده از همان روند دست به کار شده‌اند.

برای مثال، اگر روندی نزولی آغاز شده باشد، در ابتدای آن، افرادی دست به خرید می‌زنند که در روند صعودی بازار سودی نبرده‌اند، به همین دلیل، بازار در ابتدای روند نزولی (و یا صعودی در حالت خاص خود) پررونق است. در پایان روند نزولی نیز، برخی از معامله‌گرانی که به موقع نفروخته‌اند دست به کار می‌شوند.از این بابت، در میانه هر روند (به صورت عمومی) انتظار می‌رود بازار کم‌رونق‌تر باشد. معاملات روز گذشته بازار ابهامی خاص به همراه داشت. انتظار نمی‌رود در بازه زمانی کنونی نزولی شدید در پیش باشد، همین موضوع باعث می‌شود روند نزولی به وجود آمده کوتاه و فشرده باشد.

از این رو، حجم بالای معاملات در روز گذشته توجیه نداشت و باید ارزش معاملات 50 درصد کمتر از رقم به ثبت رسیده باشد. از طرفی دیگر، نشانه‌ای که در بازار روز گذشته دیدیم، از اصلاحی گسترده و عمیق سخن می‌گفت و این موضوع در قالب شرایط کنونی بازار نمی‌گنجد. به عبارت دیگر، شرایط و رفتار بازار در برهه کنونی منطبق بر یکدیگر نیستند و همین موضوع می‌تواند محل آسیب برای معامله‌گران باشد.

با توجه به آنچه گفته شد و آنچه در بازار دیده می‌شود، انتظار می‌رود گشایش بازار در جلسه کاری پیش رو با رویت تقاضا همراه باشد. به کلامی ساده‌تر، با آغاز معاملات در جلسه معاملاتی پیش رو انتظار می‌رود شاخص کل در روندی صعودی قرار گیرد و پس از آن سناریوهای مختلفی برای ادامه کار به وجود می‌آید.منطقی‌ترین سناریو برای ادامه بازار پس از رشد ابتدای وقت، نزولی شدن شاخص کل، پوشش دادن تمام رشد و منفی شدن آن است. بدین ترتیب، بازار اعلام می‌کند تقاضای به وجود آمده در جلسه گذشته تعبیری جز پولبک به سوی سقف قبلی نداشته است.

سناریوی محتمل دیگری در مورد معاملات امروز بازار وجود دارد که از احتمال نوسانی شدن معاملات پس از صعود اول وقت سخن می‌گوید. رخداد این پدیده به سادگی می‌تواند کار را برای تمام معامله‌گران بازار سخت کند. نکته قابل توجه آن است که نرخ خرید به فروش حقیقی‌ها در روز گذشته بر صحت سناریوی اول و نرخ دخالت ایشان در معاملات روز گذشته بر صحت سناریوی دوم دلالت می‌کند. حال باید منتظر بود و دید بازار چه ایده‌ای را در سر می‌پروراند.

ارتباط با نویسنده: farshid.shoja@gmail.com