کالاهای ICT در انتظار شناسنامه!

شناسنامه دار شدن کالاهایICT، پروژه ای با سابقه طولانی است که در دولت گذشته مطرح شد، اما به نتیجه نرسید و اکنون سازمان نظام صنفی رایانه ای که در آن زمان پیشنهاد دهنده این موضوع بود، طی مذاکراتی با دولت یازدهم در حال پیگیری این موضوع است.

شناسنامه دار کردن کالاهایICT، به بیشتر از ۱۰ سال گذشته باز می گردد؛ زمانی که مقرر شده بود کالاها از اول فروردین سال ۸۲ شناسنامه دار شوند که البته این طرح با گذشت نزدیک به سه سال مجددا از طرف سازمان نظام صنفی رایانه ای مطرح و مقرر شد طرح آن در کمیته ای از طرف این سازمان بررسی و به سازمان بازرسی، نظارت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تقدیم  شود. پس از آن نیز عنوان شد که از کدهای استاندارد بین المللیEAN(شماره گذاری استانــدارد کالای اروپایی) در این پروژه استفاده شود.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، بدین ترتیب و با استفاده از بارکد ملی روی کلیه کالاهایICT، می توان گفت تمام مسئولیت های بعدی از قبیل کیفیت کالا، خدمات پس از فروش و چگونگی ورود به کشور یک مسئول داشته و آن شرکتی است که «کد» متعلق به آن است و همچنین به راحتی می توان تشخیص داد که کالا متعلق به کدام تولیدکننده، توزیع کننده یا واردکننده است.

همچنین برای حمایت از مصرف کنندگان به عنوان اولویت اصلی و بحث مبارزه با قاچاق، مهم ترین موضوع شفاف شدن کالاها در بازار است؛ اینکه کالا از کجا آمده و سیر مراحل توزیع آن به چه صورت است و شناسنامه دار کردن کالاهای ICT یکی از گام هایی است که می توان در این زمینه برداشت.

روشی که سازمان نظام صنفی رایانه ای برای شناسنامه دار کردن کالاهای ICT پیشنهاد داده بود، GS1 است که یک روش بین المللی و مورد قبول تمامی  کشورهای دنیا به شمار می رود و این طرح توسط سازمان نصر به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سازمان حمایت از مصرف کنندگان،  وزارت صنعت، معدن و تجارت آن زمان و موسسه استاندارد ارائه شد.

در این زمینه باقر بحری، از اعضای سازمان نظام صنفی رایانه ای، اظهار کرده بود: شناسنامه دار کردن کالاها باعث می شود کالایی که در بازار وجود دارد، شناسنامه و مسئولی داشته باشد. سازمان نظام صنفی رایانه ای برای کاهش بحث قاچاق به غیر از این طرح،   برنامه دیگری را پیشنهاد نداده است. این طرح از طرف سازمان نظام صنفی رایانه ای پیشنهاد داده شده اما کانال اجرایی آن دولت است.

این طرح که به سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان ارائه شده و با استقبال مدیران سازمان بود، با توجیه اشکالاتی که در قانون شکل گیری سازمان حمایت از مصرف کنندگان وجود داشت، تا سال ۸۷ هم همچنان مسکوت ماند.

همچنین به نظر می رسد شناسنامه دار شدن کالاها که در مقاطع مختلف زمانی از آن سخن به میان می آید، حتی تا امروز هم به طور جدی به ثمر ننشسته است. در این زمینه اصغر رضانژاد، دبیر سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران تعدد متولی را از موانع پروژه شناسنامه دار کردن کالا دانسته و می گوید: سازمان فناوری اطلاعات، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و وزارت صنعت، معدن و تجارت متولیان طرح شناسنامه دار کردن کالاهای ICT هستند که باید به جمع بندی مناسب رسیده و از استانداردهای بین المللی باز برای این طرح استفاده کنند.

وی اظهار می کند: کمتر کسی در اهمیت این اصل که کالاها باید شناسنامه دار باشند، شک دارد و این موضوع در تولید و واردات کالا از این جهت که در سطح کلان مملکتی ایجاد زبان مشترک می کند، از اهمیت زیادی برخوردار است. در بند ۸ ماده ۴ مصوبه ۱۶۳ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز آمده است که تولیدکنندگان اقلام ICT باید شناسایی شوند و در صورتی که امکان تولید یک کالا وجود ندارد نیز کالاهای وارداتی شناسنامه دار شود. همچنین بهتر است به جای استفاده از شناسنامه هایی که پیش از این با یک رویکرد تهیه می شد، از نظام های استانداردی که در سطح بین المللی وجود دارد استفاده شود.

رضانژاد با اشاره به اقدامات انجام شده در سازمان نصر برای پیگیری پروژه شناسنامه دار کردن کالا، بیان کرد: سازمان به عنوان عضو کمیسیون دولت الکترونیک از سال گذشته با متولیان این موضوع مباحثی را مطرح کرده، همچنین بحث رهگیری کالا در راستای مبارزه با قاچاق در دولت جدید مطرح شده است.

با شناسنامه دار شدن کالا مشخص می شود اقلام چه ویژگی هایی دارند. در آن صورت کالاهایی که می توانند در کشور تولید شوند، شناسنامه دار شده و از طرف دیگر کالاهایی که ظرفیت ساخت آنها در کشور وجود ندارد با تعرفه گمرکی مناسب وارد می شوند و ویژگی های آنها مورد بررسی قرار می گیرد و مبنای اطلاعاتی برای داده کاوی به دست می دهد.

در نهایت با سابقه طولانی پروژه شناسنامه دار کردن کالاهای ICT و تعویق آن به دلایل مختلف، با توجه به پیگیری های سازمان نظام صنفی رایانه ای تهران و طرح این موضوع با دولت یازدهم، شاید بهترین زمان باشد که طلسم این پروژه در نهایت شکسته شده و این موضوع به سرانجام برسد.