دولت در قالب لایحهای قیمت خوراک پتروشیمیها را برای 10 سال با فرمول خاصی تعیین کرده اما مجلس به دلایلی با این لایحه موافقت نکرده است، تاثیر این رویه موجب شده تا علاوه بر صاحبان صنایع بالادستی پتروشیمیها، صنایع تکمیلی نیز نگران سودهای خود باشند.
در چـنـد روز گـذشـتـه اخـبـارهـای مـتـعددی از رفتوآمدهای صاحبان صنایع پتروشیمی به مجلس شنیده میشود حتی بیانیههایی برای تعیین فرمول غیررانتی برای گاز پتروشیمیها با تعیین کف قیمت نیز صادر شد. بدون شک برای صاحبان پتروشیمیها که سالها با بهای5/2 سنت خوراک دریافت میکردند، افزایش یکباره آن به 13 سنت قابل هضم نیست و فرمول جدید دولت نیز نمیتواند آنها را متقاعد کند. صاحبان صنایع تکمیلی پتروشیمیها همواره بر سودهای کلان صنایع بالادستی خود معترضند و بر این باورند که به دلیل عدم حمایت دولت از آنها میزان سود آنها در مقایسه با صنایع بالادستی اندک است. در این میان در چند سال گذشته بارها و بارها به بهانههای متعدد مصرفکننده نهایی ناچار است، هزینههای بیشتری را برای محصولات مورد نیاز خود بپردازد.
در هفته گذشته بار دیگر مصرفکننده نهایی به دلیل رشد قیمت مواد اولیه پتروشیمیها با افزایش قیمت مواد شوینده مواجه شد، دبیر انجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی از صدور مجوز افزایش ۱۲ درصدی قیمت این محصولات خبر داد.
بختیار علمبیگی اعلام کرد: این افزایش قیمت در مورد تمام مواد شوینده به جز پودر شوینده و صابون صورت گرفته و با توجه به تفاهمنامه صورتگرفته بین انجمن صنایعشوینده و سازمان حمایت برای سپردن قیمتگذاری مواد شوینده به این انجمن، قیمتهای جدید محصولات شوینده توسط انجمن تعیین و به سازمان حمایت اعلام شده است.
گرانی محصولات ریشه روانی دارد
اما در واکنش به این خبر و افزایش قیمت، احمد مهدوی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی به «فرصت امروز» میگوید: «افزایش قیمت تمامی محصولات پایین دستی براساس تاثیرات روانی تعیین قیمت خوراک پتروشیمیها است. اگر دولت و مجلس شفاف و دقیق قیمت را تعیین کنند، جو روانی حاکم بر بازار پتروشیمیها از بین میرود. در این میان آنچه لازم است تاکید کنم با کاهش قیمت نفت باید مواد اولیه کاهش تا قیمت تمام شده محصولات نهایی نیز کاهش یابد، نه اینکه شاهد گرانی باشیم.»
وی در ادامه میافزاید: «قیمت مواد اولیه برای صنایع بالادستی در سال 93 تعیین شده و باید صاحبان صنایع از این اصل تبعیت کنند که فعلا حق افزودن به محصولات خود را ندارند، اما در این میان جوسازیهایی در حال انجام است که ناخودآگاه شرایط برای افزایش قیمت محصولات نهایی مورد نیاز مردم فراهم شده است. بهتر است مجلس و دولت برای تعیین قیمت خوراک پتروشیمیها اقدام کنند تا سرمایهگذار داخلی و خارجی برای سرمایهگذاری علاقهمند شوند.»
در برابر این اظهار نظر یکی از اعضای انجمن صنایع مواد شوینده که تمایل نداشت نامش فاش شود، به «فرصت امروز» میگوید: «افزایش قیمت محصولات شوینده به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه پتروشیمیها صورت گرفته است. متاسفانه مواد اولیهای که صنایع بالادستی به صنایع پایین دستی در این بخش به فروش میرسانند، گران شده است البته ناگفته نماند که این مسئله تنها بخشی از مشکلات این صنعت است.»
وی میافزاید: «برای کسانی که در بخش تکمیلی کار میکنند، مشکلات متعددی وجود دارد، نخست اینکه سود ما در مقایسه با سود صنایع بالادستی بسیار اندک است، از سویی دولت بهویژه وزارت صنعت حمایتی از ما نمیکند آنچه این روزها با آن درگیر هستیم، وجود رقبای خارجی است، رقبایی که سهم زیادی از بازار را گرفتهاند. افزایش خوراک بر تعیین قیمت اثرگذار است اما بهتر است بهجای متهم کردن ما که چرا قیمتها را افزایش میدهیم، به این مسئله توجه شود که چرا باید میزان سود حاصله صنایع بالادستی و پاییندستی تا این حد باشد.»
فرهاد بهنیا، عضو هیاتمدیره انجمن صنایع قطعهسازان ایران درباره تاثیرگذار بودن وضعیت حاکم برای تعیین قیمت خوراک پتروشیمیها بر صنایع تکمیلی به «فرصت امروز» میگوید: «مواد اولیه موردنیاز به این صنعت در چند ماه گذشته با افزایش قیمت مواجه شده، مشکل ما در این صنعت نمیتواند به راحتی قیمت محصولات خود را افزایش دهد، بر چه اساس باید سود زیادی حاصل صنایع بالادستی ما شود، اما ما چنین سودی را در صنایع پاییندستی نداشته باشیم.»
با شرایط حاکم نگرانیهای زیادی برای توسعه صنایع تکمیلی در کشور وجود دارد، این روزها دغدغههای مجلس و دولت روی صنایع پتروشیمیها و تعیین خوراک شده است، اما کمتر کسی به صنایع پاییندستی پتروشیمیها و خروجی نهایی محصولات پتروشیمیها توجه میکند.
انتظار برای لغو تحریمها
بهنیا در این باره تاکید میکند: «منتظر نتایج ژنو هستیم تا تحریمها لغو شود. بدون شک در این فضا مواد اولیه مورد نیاز خود را از خارج کشور تامین خواهیم کرد. شاید در آن روز دوران خوش و سودهای بالای صنایع بالادستی پتروشیمیها تمام شود.» در حال حاضر، براساس اعلام نظر موسی الرضا ثروتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، برخی از واحدهای پتروشیمی سالانه 400میلیارد تومان سود میبردند، در حالیکه مجموع هزینه اولیه احداث آنها 350 میلیارد تومان بود. این در حالیاست که قیمت خوراک گاز پتروشیمی در امریکا 20 سنت و در عربستان 15 سنت و در کشور ما 13سنت است.
براساس قانون هدفمندی یارانهها، قیمت خوراک گاز پتروشیمی باید به 65 درصد قیمت گاز صادراتی برسد، که گاز در حال حاضر به قیمت 45 سنت صادر میشود.