چهل و هفتمین مجمع جهانی اقتصاد مشهور به کنفرانس داووس در حالی به کار خود پایان داد که تفاوت هایی آشکار با دوره های پیشین داشت. درواقع در شرایطی که جهان در آستانه مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید بزرگ ترین اقتصاد جهان (ایالات متحده) قرار داشت، مجمع جهانی اقتصاد بدون حضور دونالد ترامپ برگزار شد. از سوی دیگر، ریاست جمهوری چین، شی جین پینگ سرانجام طلسم 14ساله را شکست و در مجمع امسال حاضر شد.
موضوعی که در کنار سخنرانی تند و آتشین این مقام ارشد چینی، توجه بسیاری از رسانه های معتبر غربی را به سمت خود جلب کرده این است که حضور پررنگ و مدعیانه چین در این دوره از مجمع تا چه حد بر آینده اقتصاد جهان در سال 2017 و سال های بعدی تاثیر گذار خواهد بود. سوال دوم این است که آیا می توان رقابت چین و قدرت های جهان اقتصاد را در حساس ترین وضعیت ممکن طی دهه های اخیر در نظر گرفت؟
جهان سرشار از تناقضات است
شاید قانع کننده ترین پاسخ برای اهمیت حضور چین در داووس 2017 مرور مقاله ای باشد که توسط نشریه اکونومیست منتشر شده است. در این مقاله چین به کوهی سنگی تعبیر شده که قصد ندارد از مواضع سفت و سخت خود پا پس بکشد. این تشبیه وقتی دقیق تر جلوه می کند که بخش هایی از سخنان رئیس جمهور چین را بررسی کنیم. وی در بخشی از گفته های خود ضمن به کار بردن نقل قولی از چارلز دیکنز گفت «جهان سرشار از تناقضات است و بر همین اساس درست زمانی که یک کشور در بدترین وضعیت خود قرار دارد، دولتی دیگر در بهترین شرایط خود به سر می برد.
بنابراین در جهان امروز نمی توان هیچ کشوری را برنده جنگ اقتصادی دانست یا قدرت را در دستان دولتی مشخص در نظر گرفت.»
وی در بخشی دیگر از سخنانش با اشاره به مجمع جهانی تغییرات آب و هوای پاریس که پیش از این برگزار شده، گفت «مسئولیت ما برای حفظ آب و هوایی سالم برای نسل های آینده انکارناپذیر است و پیوند بین تغییرات اقلیمی و مسائل اقتصادی موضوعی همیشگی و حائز اهمیت است.»
نگاهی به این دو بخش از سخنان جین پینگ نکته هایی بسیار مهم را روشن می کند؛ نکاتی که به همان میزان که شفافند، در لفافه ای هوشمندانه مستتر شده اند. درواقع نگاهی دقیق تر به سخنان ریاست جمهوری چین نشان می دهد بخش مهمی از سخنان وی در کنایه به دولت آمریکا و در رأس آن به دونالد ترامپ مطرح شده است، شخصی که نه تنها در این کنفرانس غیبت داشت، بلکه در خصوص کنفرانس جهانی تغییرات اقلیمی پاریس نیز موضع گیری منفی در پیش گرفته بود.
این موضع گیری هنگامی روشن تر به نظر می رسد که بدانیم در طول مجمع جهانی اقتصاد کشورهای حاضر توافق کردند تا پایان سال جاری برای کاهش دودرجه ای دمای زمین تمامی توان خود را به کار گرفته و روند صنعت و تجارت خود را تحت همین برنامه پیش ببرند. این در حالی است که با توجه به موضع گیری های دونالد ترامپ بعید به نظر می رسد این رئیس جمهور جدید علاقه ای به همکاری با نهادهای بین المللی داشته باشد.
در رویکردی متضاد، چین طی ماه های اخیر در تلاش است با حضور پررنگ در مجامع بین الملل و نمایش قدرت کشورش در مبارزه با موانع محیطی و داخلی، تفاوت های اقتدار خود با رقیب دیرینش (ایالات متحده) را به رخ جهانیان بکشد. از سوی دیگر، تاکید مقامات چین بر حمایت از محیط زیست باعث شده وجهه این کشور تا حد زیادی مثبت شود. خوش اقبالی مقامات چینی در کنفرانس امسال وقتی تکمیل شده که مقامات ارشد فرانسوی و آلمانی نیز در لیست غایبان بزرگ مجمع جهانی اقتصاد قرار گرفتند.
توسعه زیرساخت های فناوری و تکنولوژی
میزان اعتبارات و معاملات چین در عرصه فناوری و تکنولوژی بالغ بر 800میلیارد یوان برآورد شده، این حجم از روابط تجاری نشان می دهد چین در عرصه تجارت فناوری نیز حرف های زیادی برای گفتن دارد.
مجمع جهانی اقتصاد که افزون بر مقامات سیاسی، میزبان مدیران و کارآفرینان شناخته شده شرکت های فناوری است، فرصتی مناسب برای توسعه تعاملات این حوزه را در اختیار مقامات چینی قرار داد. شرکت چینیFintech از مهم ترین بنیادهایی است که با فعالیت در حوزه خدمات دیجیتال مالی به شهروندان، اسم و رسمی به هم زده و در بین شرکت های حاضر در مجمع جهانی اقتصاد حلقه های ارتباطی خوبی پیدا کرده است.
درواقع به نظر می رسد دولت چین در تلاش است با افزایش ارتباطات جهانی و توسعه پلتفرم های دیجیتال، جایگاه خود را در بین کشورهای مهم جهانی تثبیت کند. این موضوع از این حیث حائز اهمیتی دوچندان است که باز هم نام ایالات متحده به عنوان یکی از مهم ترین کشورهای فعال در عرصه تکنولوژی و به عنوان رقیبی برای شرکت های چینی مطرح می شود. بر همین اساس به نظر می رسد دولت چین در تلاش است با افزایش کانال های ارتباطی و نفوذ به بخش های مختلف اقتصاد بین الملل دامنه سلطه ایالات متحده را کاهش دهد.
مرور حضور پررنگ چین در مجمع جهانی اقتصاد و تبدیل این کشور به ستاره این صحنه جهانی، گواهی روشن بر همین مدعاست.
ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com