پس از آنکه بهدنبال افزایش دوران بررسی و پیگیری طرح تبدیل شدن پیشقرارداد خرید ایرباسها به قرارداد نهایی، برخی رسانهها نسبت به امکان لغو این قرارداد یا اجرایی نشدنش در کوتاهمدت صحبت کردند روز گذشته وزرای راه و شهرسازی ایران و حملونقل فرانسه در قالب یک نشست خبری به ابهامات مطرح شده پاسخ داده و اعلام کردند دو کشور کار خود را برای افزایش قابلتوجه همکاریهای اقتصادی بهخصوص در حوزه حملونقل آغاز کردند.
به گزارش «فرصت امروز»، وزیر راهوشهرسازی ایران در نشست خبری مشترک با وزیر حملونقل فرانسه چند خبر مهم به همراه خود آورد؛ خبرهایی که نشان از آن دارد نه تنها خللی در روند همکاریهای زیرساختی دو کشور بهوجود نیامده که حتی از این پس باید در انتظار شنیدن خبرهای بیشتری از همکاری دو طرف باشیم.
وزیر راه ایران صحبتهای خود را از چگونگی آغاز دور جدید مذاکرات با طرف فرانسوی آغاز کرد و گفت: ما از حدود یک سال و نیم قبل دور جدید مذاکراتمان را با فرانسویها آغاز کردیم. این کشور اروپایی که در طول سالهای گذشته رابطه گستردهای با ایران داشته و البته این رابطه در برخی ایام به فراز و نشیب نیز افتاده است، پس از آغاز مذاکرات هستهای و شروع فرآیند به نتیجه رسیدن آن جزو پیشگامانی بود که درخواست ازسرگیری روابط اقتصادی خود با ایران را مطرح کرد.
عباس آخوندی به مذاکرات طولانی مدت ایران با شرکت فرانسوی ایرباس نیز اشاره کرد و افزود: مذاکراتمان با این شرکت را از حدود یک سال پیش آغاز کردیم و بسیاری از مقدمات قبل از نهایی شدن برجام برداشته شد. پس از اجرای توافق هستهای نیز در جریان سفر مقامات ایرانی به فرانسه و آمدن هیاتهای رسمی از ایرباس به ایران، پیشقرارداد این موضوع بسته و نهایی شد.
وی به نگرانیهای مطرح شده درباره ورود ایرباسها نیز اشاره کرد؛ نگرانیهایی که پس از آن مطرح شدند که باوجود ثبت پیشقرارداد مربوط به خرید 118 ایرباس برای ایرانایر کار با وجود گذشت چند هفته به قرارداد نهایی نرسید و بسیاری این موضوع را مقدمهای بر برهم خوردن اساس معامله دانستند.
این شرکت فرانسوی که در طول سالهای گذشته بهدلیل تحریمهای اعمال شده علیه ایران عملا همکاری با کشورمان نداشته، حالا آماده میشود تا در جریان قراردادی بزرگ 85 درصد از یک برنامه 11 میلیارد دلاری را فاینانس کند و زمینه را برای ورود بهروزترین هواپیما در فرودگاههای ایران بهوجود بیاورد؛ فرآیندی که به نظر میرسد دلیل اصلی طولانی شدن آن گستردگی قرارداد و اهمیت پرداختن به جزییات است.
آخوندی در این باره توضیح داد: پس از عقد پیشقرارداد مربوط به ورود 118 ایرباس به ایران دو طرف در جریان جلساتی طولانی، جزییات مربوط به این توافق را بررسی کردند و تقریبا میشود به آن اشاره کرد که هر هفته دیدارهایی در این زمینه صورت گرفته، از این رو ما امیدواریم با پایان گرفتن مذاکرات مربوط به جزییات، قرارداد نهایی در آینده نزدیک به امضا برسد.
فرانسه مصر به افزایش همکاریهای اقتصادی با ایران
آلن ویدالیس، وزیر حملونقل فرانسه نیز در جریان این نشست از اهمیت اجرایی شدن تعهدات این کشور در قرارداد با ایران سخن گفت و اظهار کرد: وقتی فرانسویها نسبت به اجرای یک توافق تعهد میدهند، قطعا هدف و برنامه اصلی ما اجرای آن خواهد بود. هرچند نهایی شدن کار فرآیندی زمان بر و پیچیده است که نیاز به پیگیریهای جدی دارد.
این مقام فرانسوی به بحث مشارکت آمریکا در ساخت بخشی از ناوگان هواپیمایی ایرباس اشاره کرد و گفت: به طور میانگین حدود 10 درصد از تجهیزات به کار رفته در هواپیماهای ایرباس مربوط به شرکتهای آمریکایی میشود از این رو ما باید برای فروش هواپیما به ایران آمادگی و موافقت آنها را نیز لحاظ کنیم. مسئلهای که مذاکرات خوبی در رابطه با آن صورت گرفته و علیالقاعده باید ظرف چند هفته آینده یا حتی کمتر جواب بدهد.
هنوز بانکهای اروپایی بزرگ وارد مبادله با ایران نشدهاند
باوجـــود صحبـــتهای امیدوارکننده وزیر حملونقل فرانسه در ایران و این موضوع که به نظر میرسد بحثهای فنی و اطلاعاتی در رابطه با این توافق رو به سوی نهایی شدن دارد اما هنوز یکی از اصلیترین ابهامهای مطرح شده در این حوزه بحث نحوه تبادلات مالی ایران با کشورهای خارجی و چگونگی جابهجایی فاینانس یا مبالغ مربوط به آن است.
وحید شقاقی، کارشناس اقتصاد کلان در گفتوگو با «فرصت امروز» به این موضوع پرداخت و تاکید کرد: براساس آنچه تاکنون محرز شده، هنوز بانکهای بزرگ اروپایی نسبت به آغاز دوباره معاملاتشان با ایران تردید دارند. بخشی از این تردید به جریمههای سنگین گذشته بازمیگردد و بخشی از آن فرآیندهای مقدماتی است که هنوز طی نشده و ادامه دارد. در این بین برخی فشارهای سیاسی بهخصوص از سوی آمریکا نیز این تردیدها را پررنگتر کرده است.
به گفته وی، باوجود این تردیدها به نظر میرسد وقتی مقامات اقتصادی و سیاسی کشورهای اروپایی پای یک قرارداد رسمی را امضا میکنند، قطعا کار تا آینده نه چندان دور به اجرا خواهد رسید و از این منظر نگرانی وجود ندارد. وقتی توافقی کاغذی باشد، دیگر امکان برهم خوردن کامل آن نیست.
شقاقی خاطرنشان کرد: باید این را مد نظر داشته باشیم که ازسرگیری روابط اقتصادی در سطح کلان پدیدهای زمانبر است زیرا از یکسو کشورها به مقدماتی مانند بیمه، برقراری تبادلات ارزی و تضمینهای بانکی احتیاج دارند و از سوی دیگر باید عواملی که در گذشته وجود داشته و اکنون نیستند، به شکل کامل بررسی شوند. این مسئله در رابطه با اجرای برجام نیز صدق میکند و نباید انتظار داشت با رفع شدن تحریمها یک شبه تمام نتایج آن به وضوح دیده شود.
* ارتباط با کارشناس: j.hashemi1992@gmail.com