چالش خودروسازان با قیمت

زمزمه‌های افزایش قیمت خودرو در سال‌جاری، رنگی جدی به خود گرفته است. تا آنجا که خودروسازان می‌گویند درخواست افزایش قیمت 15 درصدی را به شورای رقابت ارائه کرده و منتظر تصمیم این شورا برای میزان افزایش قیمت خودرو هستند. گمانه زنی برای تغییر قیمت خودرو از ابتدای سال شروع شد. پس از رسیدن ایران و گروه 1+5 به تفاهم مشترک، این انتظار برای افکار عمومی شکل گرفت که قیمت این کالای مهم، پس از برداشته شدن تحریم‌ها قطعا پایین خواهد آمد اما خودروسازان نه‌تنها این تفکر را رد کردند بلکه چانه‌زنی برای افزایش قیمت خودرو را نیز از همان روزهای ابتدایی سال آغاز کردند.

افزایش قیمت 10 تا 15 درصد برای خودروسازان منطقی است

توجیه خودروسازان برای افزایش قیمت، بالا رفتن هزینه‌های حقوق و دستمزد و میزان تورم است. گرچه شورای رقابت به‌عنوان نخستین و آخرین نهاد تصمیم‌گیرنده درباره قیمت خودرو هنوز تصمیم خود را در این زمینه اعلام نکرده و این موضوع در حالی مطرح شده که رضا شیوا رییس شورای رقابت در گفت‌وگو با فارس اعلام کرده به دلیل ابهام قانونی درباره انحصاری بودن خودرو، این شورا تا پاسخ استعلام صورت گرفته از مجلس هیچ گونه تصمیمی درباره قیمت خودرو نخواهد گرفت.

اما سعید مدنی، مدیرعامل سایپا، در آخرین اظهارنظرش از درخواست خودروسازان برای افزایش قیمت 15 درصدی به شورای رقابت خبر داده است. او در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره این درخواست می‌گوید: «افزایش قیمتی که شورای رقابت برای خودرو تعیین خواهد کرد، زیر 15 درصد خواهد بود این میزان افزایش قیمت برای خودروسازان منطقی است. پیشنهاد ما به شورای رقابت افزایش ۱۵ درصدی قیمت خودرو است که بر این اساس، اسناد و مدارک قیمت تمام شده خود را به شورای رقابت اعلام کرده‌ایم که آنها در این رابطه بررسی و میزان افزایش قیمت را به ما ابلاغ کنند اما به هر حال افزایش قیمت براساس اطلاعات دریافتی شورای رقابت محاسبه می‌شود.»
داوود میرخانی رشتی، مشاور دبیر انجمن خودروسازان نیز در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره میزان افزایش قیمت خودرو، اظهار می‌کند: «خودروسازان درخواست افزایش قیمت خودرو را داده‌اند. با توجه به افزایش دستمزد و میزان تورم، افزایش قیمت خودرو باید تا 10 تا 15 درصد باشد.»

ضمانت مدیرعامل سایپا برای افزایش کیفیت

خودروسازان درخواست خود را برای افزایش قیمت ارائه کرده و حالا منتظر نشسته‌اند تا در هفته جاری درباره این درخواست تصمیم گرفته شود. اما افکار عمومی همچنان نسبت به این افزایش قیمت خوشبین نیست و در قبال آن از خودروسازان کیفیت می‌خواهد. حالا پرسش اینجاست که آیا با افزایش قیمت خودرو، افزایش کیفیت و تسویه‌بدهی با قطعه‌سازان نیز رخ خواهد داد؟

میرخانی رشتی در پاسخ به این پرسش بیان می‌کند: «سوال من از کسانی که می‌گویند افزایش قیمت باید افزایش کیفیت هم در پی داشته باشد، این است مگر شیری که قبلا هزارتومان می‌خریدید و امروز دو هزار تومان شده، افزایش کیفیت داشته است؟ هزینه‌ها بالاتر رفته است. افزایش قیمت به افزایش کیفیت ارتباطی ندارد. افزایش کیفیت یعنی سرمایه‌گذاری توسط قطعه‌سازان در نوسازی ماشین‌آلات و خرید دانش فنی خارجی‌ها.» مدنی نیز در پاسخ به این پرسش که آیا این ضمانت وجود دارد که با افزایش قیمت خودرو، افزایش کیفیت نیز حاصل شود؟ تصریح می‌کند: «حتما همین‌طور خواهد بود و روند تسویه بدهی با قطعه‌سازان نیز روند منظم‌تری به خود خواهد گرفت.»

خودرو نباید افزایش قیمت پیدا کند

در مقابل خودروسازان، افکار عمومی و کارشناسانی قرار دارند که به هیچ عنوان راضی به این افزایش قیمت نیستند. امرالله امینی، کارشناس صنعت خودرو از مخالفان افزایش قیمت خودرو است. او درباره دلیل این مخالفت به «فرصت امروز» می‌گوید: ”قیمت خودرو نباید افزایش پیدا کند، زیرا بازار ما رقابتی نیست بلکه انحصاری است. بازار انحصاری هم یعنی بازار غیرشفاف. خودروسازان در مقطعی با توجیه بالا رفتن ارز، قیمت خودرو را دو برابر کردند، از سوی دیگر می‌گفتند که خودروی ما خودکفاست حالا پرسش من این است که صنعت خودکفای خودروسازی چقدر تحت تاثیر ارز بود که به یک‌باره قیمت خودرو دو برابر شد؟ خود خودروسازان قیمت را بالا بردند و اکنون هم شورای رقابتی درست شده که در رقابت باید فعالیت کند و نه در انحصار. خودروسازان هر سال می‌خواهند قیمت را بالا ببرند. این در شرایطی است که قیمت خودرو زمانی می‌تواند افزایش پیدا کند که تعرفه‌های واردات کم شده و درهای واردات به روی خودروهای مشابه تولید داخل باز شود.»

امینی در پاسخ به اینکه آیا افزایش هزینه‌های حقوق و دستمزد دلیل مناسبی برای افزایش قیمت خودرو نیست؟ بیان می‌کند: «متاسفانه نکته‌ای که دیده نمی‌شود این است که آیا خودروسازان ما با ظرفیت کامل تولید می‌کنند؟ به جای افزایش قیمت بهتر است که خودروسازان ظرفیت خود را کامل کنند تا هزینه‌های متوسط پایین بیاید و از سوی دیگر بهره‌وری را در این صنعت بالا ببرند.»

خودروسازان در حالی درخواست افزایش قیمت 15درصدی خود را تسلیم شورای رقابت کردند که عیسی امامی، عضو ناظر شورای رقابت به خبرگزاری مهر از توافقات اولیه برای افزایش قیمت کمتر از 5درصد محصولات سایپا و کمتر از 2 درصد محصولات ایران‌خودرو خبر داده است. در شرایطی که خودروسازان در حال چانه زدن برای افزایش قیمت خودرو هستند، با چالش خرید سرخابی‌ها نیز روبه‌روشده‌اند. موضوعی که افکار عمومی را سخت پریشان کرده و موجب شده تا کمپین‌هایی در فضای مجازی برای مخالفت با افزایش قیمت خودروهایی که مالکانش توانایی خرید دو باشگاه بزرگ را دارند، شکل بگیرد. حالا باید منتظر ماند و دید زور خودروسازان بیشتر می‌چربد یا خریداران؟