رنگ و رنگ و باز هم رنگ؛ به میان هر یک از اقوام ایرانی که میرویم، اولین چیزی که توجهمان را به خود جلب میکند سیاه چادرهای بزرگ و لباسهای رنگارنگی است که از طبیعت زیبای اطراف الهام گرفته شدهاند. انگار که نسیم گلهای دشت را روی لباسهای بینظیر زنان ریخته است.
زیبایی در طرح و نقشه پارچه لباسهای ایرانی همیشه زبانزد خاص و عام بوده و از قدیم الایام طراحان و دوزندگان محلی گمنامی در این زمینه فعالیت داشتهاند.
کشور ما از نظر فرهنگی غنای بسیار زیادی داشته و در صنایع دستی ایران پارچهها و لباس زیادی وجود دارند که مصرف داخلی آنها کمتر شده است. اما مدیران ایرانی تاکنون در زنده نگه داشتن این فرهنگ و ارائه آن به داخل و خارج از مرزهای کشور در قالب محصولات خود بسیار ناموفق عمل کردهاند. با این حال، این رویکرد در حال تغییر است و مدیران این عرصه میکوشند برای بهبود فضای کسبوکار در حوزه پوشاک گامهای موثری بردارند. یکی از این گامهای کوچک اما خلاقانه، مراسم رونمایی از مانتوهای ورزشگاهی موسسه هنری مدولباس «خانه مد ایرانی» بود که در آن چهار لباس مختص تماشاچیان ایرانی جامجهانی فوتبال به نمایش گذاشته شد؛ طرحهایی که میکوشیدند به ما یادآوری کنند هنوز هم طراحان خوشذوقی هستند که در هر شرایطی به فکر ترویج فرهنگ ایرانی اسلامی هستند.
تاخیر در شناسایی نیازهای جدید بازار
جاوید شیرازی، مدیر مسئول موسسه هنری مدولباس «خانه مد ایرانی» در حاشیه این مراسم، ضمن اشاره به فرصت کوتاهی که برای طراحی و دریافت مجوزهای رسمی برگزاری این برنامه وجود داشته است، درباره اهداف طراحی لباسهای ورزشی به نمایش گذاشته شده اینچنین میگوید: «این پوشاک برای کسانی طراحی شده است که خواهان تماشای فوتبال جامجهانی در محل بازیهای این مسابقات هستند. در کنار لذت بردن از تماشای بازیها، ایجاد پوشش مناسب برای بانوان با توجه به شاخصهای ایراناسلامی، هدف اصلی این طراحیها را شکل میدهد. در عین حال این پوشاک به افراد اجازه میدهد که با پوشیدن آن احساس راحتی کنند و لباس مد روزی را به تن داشته باشند. همچنین در طراحی این لباسها از المانهای هیجان، شور زندگی، ورزش، پرچم و از همه مهمتر یوز پلنگ ایرانی استفاده شده است تا نمادی از ایران را نیز به تصویر بکشیم.» حال این سوال مطرح میشود که چرا رونمایی از این لباسهای ورزشگاهی پیش از برگزاری جامجهانی فوتبال اتفاق نیفتاد تا تماشاگران بتوانند پیش از سفر به برزیل این لباسها را تهیه کرده و با بر تن کردن آن برای این طراحان و برای فرهنگ ایرانی تبلیغ کنند. در مجموعه رونمایی شده اسامی آرک ایرانی، پانچو یوز، مانتو یوز و مانتو زا به چشم میخورند که از جنس ساتن نرم و براق تهیه شدهاند تا جلوه بهتری به لباس بدهند. همه این البسه کد ملی مخصوصی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردهاند و شیرازی در زمینه برندسازی و پخش آن بهصورت گسترده در بازار کسبوکار چنین نظری دارد: «مجموعه خانه مد ایرانی برنامهریزیهایی را انجام داده تا کارهای ارائه شده در این مراسم را به بازار عرضه کند. علاقهمندان یا کسانی که تمایل دارند از این طرحها استفاده کرده و خط تولیدی محصولات را راهاندازی کنند، میتوانند به ما اعلام آمادگی کنند. همچنین با سفارش به خانه مد ایرانی میتوانند تولیدات انبوهی را در بازار توزیع و پخش کنند. البته در نظر داریم بخش عمده عواید فروش این مانتوها را برای حمایت از تیم ملی فوتبال ایران در بازیهای آسیایی پیش رو، پیشکش کنیم.»
ارائه محصولاتی اصیل برای تقاضاهای پرشمار بازار
از آنجا که در کشور ما تا به حال برای تماشاچیان لباس خاصی طراحی نشده است، زمینههای بسیاری برای استفاده از طراحی مد روز وجود دارد و باید طراحان و دوزندگان داخلی پاسخ مناسبی به این تقاضا بدهند. در این زمینه احتیاج به نیازسنجیهای گستردهای است. مسئول خانه مد ایرانی برای توسعه صنعت مد و لباس ایرانی و همچنین ترویج فرهنگی آن، اینگونه توضیح میدهد: «روش و سیاست خانه مد ایرانی براساس شفافیت و باز بودن است. ما میخواهیم بیشتر برروی مد ایرانیاسلامی کار کنیم، این صنعت فقط به مد سنتی ختم نمیشود و هدف ما به روز بودن نیز هست. حتی در مجموعه لباسهای ارائه شده سعی کردهایم تا آنها براساس نیازها و شاخصههای روز طراحی شوند. این مجموعه قصد دارد مدی را وارد جامعه کند که از اصالت و هویت برخوردار باشد. باید در نظر داشته باشید ما جامعه جوانی داریم و در بازار70 میلیون نفره ایران تقاضاهای بسیار زیادی وجود دارند، ولی میبینیم که عرضه به معنای مد روز و تولیدات واقعی به خوبی فعال نشده است. متاسفانه تصوری که از مد در ایران جریان دارد صرفا نگاهی خارجی با شرایط خاص منسوب به آن است. به همین جهت ما در تلاشیم تا در بازار، گرایشهای مختلف مصرفکنندگان را شناسایی کنیم و مرتبا با آنها در ارتباط هستیم. همچنین نظرسنجیهایی را در این زمینه نیز انجام میدهیم. آمارهایی در زمینه واردات لباس، مصرف و گرایش جوانان به مد روز وجود دارد که با کنار هم قرار دادن این مولفهها میتوان نیازهای بازار را شناسایی کرد.»
بیتوجهی به صنعت مد
عامل ناکامی برندهای داخلی
در پایان به این نکته باید اشاره کرد که همیشه برای رسیدن به اهداف بزرگ و مطرح کردن عقاید جدید مشکلاتی وجود دارد و صنعت مد و لباس نیز از این قاعده مستثنا نیست. شیرازی این مشکلات را چنین توصیف میکند: «بزرگترین مشکلی که در حال حاضر وجود دارد، نگاه دوگانه به مجموعه و این صنعت است. هنوز وقتی درباره مد صحبت میکنیم این حرفه کاملا شناخته شده نیست و با نگرشی صرفا خارجی و غربی با آن برخورد میشود. در صورتی که مد از قدیمیترین مقولههای زندگی بشری است و حتی این امکان وجود دارد که صنعت مد و لباس از سمت شرق به سمت غرب حرکت کرده باشد. برندهای داخلی ما چون در این زمینه حضوری فعال نداشته اند، با خلأ و شکافی روبهرو شدهاند که از آن سوی مرزها آن را پر کردهاند! ما باید خودمان این خلأ را با خلاقیت و نوآوری پر کنیم. برای اینکه در بازار بمانیم و فرهنگمان را تبلیغ کنیم، باید تاثیرگذار بوده و برای این کار راهی جز تولید و خلاقیت نیست. در این راه باید از تولیدکننده، طراح، دوزنده و فروشنده داخلی حمایت کنیم و به تقویت آنها بپردازیم. اگر چنین اتفاقی با قدرت بیشتری انجام شود، مطمئن باشید که با توجه به شاخصههای فرهنگی این مملکت و نیازهای ایرانی اسلامی محصولاتی در خور شأن کشورمان تولید خواهیم کرد.»