وزارت راه به بخش خصوصی تخفیف داد

هرچند هنوز نزدیک به سه ماه تا پایان مهلت وزارت راه و شهرسازی به ایرلاین‌ها باقی مانده تا با تعیین تکلیف بدهی‌ها و صورت‌های مالی‌شان خود را برای آینده پساتحریم آماده کنند اما به نظر می‌رسد سیاست‌های این وزارتخانه از سمت دیگری نیز به جریان افتاده؛ سمتی که این بار به‌دنبال تسهیل شرایط ورود سرمایه‌گذاران بخش خصوصی است.

هرچند بدهی قابل توجه شرکت‌های هواپیمایی به شرکت فرودگاه‌ها و شرکت پخش سوخت باعث شده آینده کاری بسیاری از ایرلاین‌های کوچک در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد اما در سوی دیگر ماجرا براساس اعلام سازمان هواپیمایی، سرمایه‌گذاران بسیاری نیز اعلام آمادگی کرده‌اند تا با دریافت مجوزهای لازم شرایط را برای تاسیس ایرلاین‌هایی تازه فراهم کنند.

اگرچه درخواست‌ها برای تاسیس ایرلاین‌های جدید بسیار است اما آنچه این درخواست‌ها را از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل کند نیاز به طی شدن فرآیند طولانی دارد که زمان بر خواهد بود. تامین سرمایه‌ای بیش از 150میلیون دلاری، خرید حداقل پنج هواپیمای جدید ملکی و سپرده‌گذاری 25درصد از کل مبلغ سرمایه برای دریافت ضمانت، بخشی از این فرآیند طولانی‌مدت است که برای راه‌اندازی شرکت‌های هواپیمایی جدید باید طی شود.

هرچند کلیات این قوانین هنوز بر جای خود باقی است اما دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرده اخیرا سازمان هواپیمایی شرط سپرده‌گذاری برای ایرلاین‌های جدید را برداشته است. اسعدی سامانی به فارس گفته در مقررات اولیه مذکور‌ برای اخذ فول AOC باید 164میلیون دلار سرمایه‌گذاری شود، 25درصد سرمایه‌گذاری باید به‌صورت سپرده از سوی سرمایه‌گذاران به‌عنوان ضمانت در اختیار سازمان قرار بگیرد،‌

این در حالی است که باید 25درصد سپرده شده و ضمانت آن به سازمان ارائه شود اما هیچ سرمایه‌گذاری حاضر نبود این مبلغ را در بانک بلوکه کند تا بخواهد کسب‌و‌کاری داشته باشد. به تازگی و پس از‌ تعطیلات نوروزی، تغییری کوچک در این قانون ایجاد شد؛ سپرده‌هایی که به‌عنوان ضمانت اخذ می‌شد از دستور کار خارج ‌و دستورالعمل مربوطه در این موضوع اصلاح شد. 

آزاد شدن این حجم از منابع مالی ایرلاین‌ها می‌تواند به آنها کمک بسیاری در تامین هزینه‌هایشان کند. شرکت‌هایی که در سال‌های گذشته با افزایش قیمت سوخت، افزایش بهای خدمات، محدود بودن منابع درآمدی از محل فروش بلیت و دشواری‌های فراوان در تعاملات بین‌المللی روبه‌رو بوده‌اند، حالا پس از لغو تحریم‌ها و آزادسازی قیمت بلیت بار دیگر فضایی برای درآمدزایی پیدا کرده‌اند و وزارت راه برای افزایش انگیزه سرمایه‌گذاران جدید شرایط را قدری تسهیل کرده تا گروه‌های دیگری نیز به این عرصه ورود کنند.

حمایت از ایرلاین‌ها باید دنباله‌دار باشد

یک کارشناس صنعت هواپیمایی با مثبت ارزیابی کردن طرح جدید سازمان هواپیمایی برای حذف شرط سپرده‌گذاری ضمانتی در بانک‌ها اعلام کرد: روند حمایت از ایرلاین‌ها باید تداوم داشته باشد زیرا با توجه به مسئولیت‌هایی که آنها دارند، شرایط سخت سال‌های گذشته به‌شدت برای‌شان دردسرساز بوده است.

علیرضا بحیرایی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» عنوان کرد: نگاهی به شرایط ایرلاین‌های داخلی کشور در طول سال‌های گذشته به خوبی اوضاع سخت آنها را نشان می‌دهد. این شرکت‌ها در تعامل با جهان مشکلاتی فراوان داشتند و این امر به زمین‌گیری تعداد زیادی از هواپیماهایشان منجر شد و در فضای داخلی نیز با توجه به تعداد بالای پروازهای دستوری و البته محدودیت درآمدزایی با مشکلات جدید روبه‌رو شدند.

وی افزود: در این بین مسائلی چون افزایش قیمت سوخت و خدمات فرودگاهی نیز مزید بر علت شد تا کار برای آنها بسیار سخت شود. این روند تنها می‌تواند با حمایت دولت اصلاح شود وگرنه سرمایه‌گذاران جدید نیز در این حوزه با مشکلاتی قابل توجه مواجه خواهند شد.

به اعتقاد بحیرایی، هرچند هنوز شرایط برای ورود سرمایه‌گذاران جدید به این عرصه بسیار سخت است اما باز گذاشتن دست ایرلاین‌ها در استفاده از 25درصد منابع مالی که تاکنون در گرو بانک باقی می‌ماند، می‌تواند یک گشایش امیدبخش به‌وجود آورد.

محمد بشارتی، کارشناس عرصه هوانوردی نیز در گفت‌وگو با «فرصت‌امروز» به فاصله موجود میان ایرلاین‌های ایرانی و رقبای خارجی‌شان اشاره کرد و گفت: کمبود قابل توجه منابع مالی ایرلاین‌های ایرانی باعث شده حتی حرکت آنها در فضای پس از لغو تحریم‌های اقتصادی نیز دشوار باشد و خرید هواپیماهای نو برای بسیاری از آنها سخت و دور از انتظار به نظر برسد.

وی ادامه داد: تا زمانی که شرایط به همین شکل باقی باشد، شاید سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیز علاقه چندانی برای ورود به این عرصه پیدا نکنند اما در صورتی که با سیاست‌های اینچنینی قدری فضا تلطیف شود و البته حمایت‌هایی جهت افزایش توان ایرلاین‌ها به کار گرفته شود، می‌توان به آینده این صنعت بیش از پیش امیدوار بود.

صنعت هواپیمایی ایران خود را آماده می‌کند تا در ماه‌های پیش‌رو نخستین هواپیماهای نوساز خریداری شده خود را دریافت کند و در چنین شرایطی قطعا بهبود اوضاع ایرلاین‌های ایرانی به افزایش توان رقابت‌پذیری آنها با ایران ایر به‌عنوان ایرلاین دولتی ایرانی و رقبای خارجی خواهد انجامید. در این بین ورود سرمایه‌گذاران تازه نفس به این عرصه اهمیت زیادی دارد و هرچند هنوز شروط زیادی پیش روی سرمایه‌گذاران جدید وجود دارد، اما صرف برداشتن شرط سپرده‌گذاری می‌تواند یکی از این گره‌ها را باز کند.

* ارتباط با کارشناس: j.hashemi1992@gmail.com