«با هواپیمای نو به تهران برمیگردیم» جملهای که روز گذشته رئیس سازمان انرژی اتمی در راه رفتن به وین به خبرنگاران گفت و بعد از آن خبر دستور رئیسجمهور آمریکا مبنی بر باز شدن راه فروش هواپیماهای آمریکایی به ایران منتشر شد. تحریمهای هوانوردی از نخستین تحریمهای غرب علیه ایران بوده که قبح آن برای نخستین بار سوم آذر ماه 92 پس از مذاکرات مقدماتی در ژنو شکست و ایران وارد مذاکره مستقیم با شرکتهای سازنده هواپیما شد و این مذاکرات پس از بیش از دو سال فراز و نشیب نتیجه داد و روز گذشته رئیسجمهور آمریکا اختیار صدور مجوز برای فروش هواپیماهای مسافربری به ایران را به جانکری، وزیر خارجه این کشور محول کرد و در راستای لغو تحریمها علیه ایران براساس توافق هستهای به وزیر خارجه این کشور اجازه داد مجوزهای لازم برای صادرات هواپیماهای مسافربری به ایران را صادر کند.حال با این دستور مستقیم مقامات آمریکایی، مذاکرات چندساله ایرلاینها با غولهای هواپیماساز به بار مینشیند و قرار است تا دو، سه ماه آینده هواپیماهای جدید وارد ناوگان هوایی کشورمان شود.
مذاکرات به مرحله اجرا میرسد
تاکنون چندین بار دو غول هواپیما ساز بویینگ و ایرباس آمادگی خود را برای فروش هواپیما به ایران اعلام کردهاند و یک بار هم وزیر راه و شهرسازی با ایرباس به طور مستقیم به مذاکره نشست که هر بار هم این شرکتها فروش هواپیما به ایران را منوط به لغو تحریمها اعلام کردند و حالا بزرگترین مانع از ادامه روند مذاکرات مستقیم برای خرید هواپیما برداشته شده است هر چند موانع دیگری از جمله بیپولی ایرلاینها و عدم نقدینگی دولتی برای پرداخت هزینه خرید به قوت خود باقی مانده است.
حال که تحریم از پیش پای صنعت هوانوردی برداشته شده است هر کدام از ایرلاینها توان و اختیار خرید مستقیم با تمام برندهای هواپیما ساز از جمله روسی، اروپایی و آمریکایی را دارند. مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی در گفتوگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه با اجرایی شدن برجام و لغو تحریمها امکان خرید هواپیمای نو برای ایرلاینهای ایرانی فراهم میشود، گفت: همه ایرلاینها تقریبا از سال گذشته وارد مذاکره با شرکتهای سازنده هواپیما شدهاند که بتوانند پس از اجرایی شدن برجام وارد مراحل عملیاتی شوند و به طور قطع هر کدام این اختیار را دارند که به طور مستقیم بتوانند با شرکتهای خارجی ارتباط بگیرند.
وی با بیان اینکه تحریمهای چند ساله ضربههای اساسی به صنعت هوانوردی کشورمان وارد آورده و پس از این ایرلاینها به فصل جدیدی از فعالیتهای هوانوردی ورود میکنند، اظهار کرد: تصمیمات گرفته شده و مذاکرات نهایی شده است و با اجرایی شدن برجام دو طرف ایرلاین داخلی و شرکتهای سازنده هواپیما وارد ثبت و امضای قراردادها میشوند. دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی ادامه داد: از این پس شاهد ورود بیواسطه هواپیماهای جدید به ناوگان هوایی کشورمان خواهیم بود.
ناوگان هوایی کشورمان نونوار میشود
چندی پیش وزیر راه و شهرسازی در دیدار با مقامات ایرباس ظرفیت بازار هوایی ایران را 80میلیارد دلار خواند و گفت: تهران به محض برداشته شدن تحریمها، بخش هواپیمایی را در اولویت قرار خواهد داد و در فکر نوسازی ناوگان هواپیمایی و 300 تا 400 هواپیمای بیشتر به ارزش 20میلیارد دلار هستیم. حال برخی از کارشناسان معتقدند این بازار دو سر برد است و تعامل با ایران برای فروش و عرضه هواپیما سود بسیار زیادی برای شرکتها خواهد داشت.
محمد علی ایلخانی، مدیرعامل ایرلاین تازه تاسیس تهران ایر و مشاور وزیر راه و شهرسازی در گفتوگو با «فرصتامروز» با بیان اینکه بسیاری از ایرلاینها اقدام به خرید هواپیما کردهاند و تا دو ماه دیگر چندین فروند هواپیما وارد ناوگان هواپیمایی کشورمان میشود، گفت: بهطور قطع این فرصت بسیار خوبی برای هواپیماسازها است که بتوانند از نیاز بازار بکر هوایی ایران استفاده کنند و معتقدم این دادوستد برای هر دو طرف منفعت دارد.
وی با بیان اینکه وجود بیش از 50 تقاضا برای تاسیس شرکتهای هواپیمایی جدید در ایران نشان از امید فعالان بخش خصوصی این حوزه به آینده صنعت هوانوردی دارد، ادامه داد: تاکنون سه ایرلاین جدید وارد بازار شدهاند که تا نوروز 95 با هواپیماهای جدید وارد بازار میشوند و سایر شرکتهای هواپیمایی هم ورود هواپیماهای جدید تا چند ماه آینده را در برنامه خود دارند.
مشاور وزیر راه و شهرسازی با اشاره به مهمترین مانع خرید هواپیما در شرایط پس از لغو تحریمها گفت: تحریمها یکی از موانع خریدوفروش مستقیم بود و در حال حاضر شرکتهای هواپیمایی با مشکل عدم نقدینگی مواجه هستند و برای تامین مالی باید سراغ فاینانسرهای خارجی برویم. وی ادامه داد: البته در همه جای دنیا ایرلاینها از روش فاینانس نسبت به خرید هواپیما اقدام میکنند و بهترین روش استفاده از فاینانسرکنندهها است که البته با وجود تحریمها این امکان هم برای ایرلاینها میسر نبود که حالا میتوانیم مذاکرات جدیتری با فاینانسرهای خارجی داشته باشیم.
کارشناسان معتقدند که در سریعترین حالت که تمام زنجیره تامین آماده به کار باشند، بین دو تا سه ماه آینده هواپیماهای جدید وارد ناوگان ایرلاینها میشود که البته پروسه اداری زمانبری دارد اما در حال حاضر چند فروند هواپیما روال خرید را طی کردهاند که با لغو تحریمها پروسه ورود به ایرلاینها را سریعتر طی میکنند و به سفرهای نوروزی 95 میرسند.