نرخ دلار با برجام قطعا کاهش نخواهد یافت

حسین عبده تبریزی، مشاور وزیر راه با بیان اینکه بعد از اجرای برجام قیمت ارز قطعاً پایین نخواهد آمد، گفت: دلیلی ندارد از اقتصاد ملی کشور دفاع نکنیم و به‌محض اینکه مقداری ارز نصیب کشور می‌شود، شروع به واردات و از اولویت‌های اقتصاد ملی صرف‌نظر کنیم. حسین عبده تبریزی در گفت‌وگو با تسنیم، در مورد تحولات اخیر ارزی و نوسانات آن، اظهار داشت: دولت یازدهم نرخ دلار را با نرخ 3700 تومان تحویل گرفت و امروز هم نرخ دلار در همین حدود است و البته این چرخش و بالا و پایین رفتن قیمت کمکی به اقتصاد نکرد و شاید اگر امکان آن بود که تلاطم قیمت کمتر می‌بود، فعالان کسب‌وکار در موقعیت بهتری قرار می‌گرفتند.

وی با بیان اینکه متغیر‌های مختلفی روی نرخ ارز تأثیر می‌گذارد، گفت: مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر نرخ ارز، درآمدهای نفتی کشور است و این درآمدها از 120 میلیارد دلار در دولت قبل، اکنون با کاهش قیمت و تحریم به 20 میلیارد دلار تنزل کرده است و البته امید می‌رود که تا چند روز دیگر و اجرایی شدن برجام، درآمدهای نفتی سیر صعودی به خود بگیرد. این کارشناس بازار پول و سرمایه افزود: با توجه به افت درآمدهای ارزی، قیمت ارز باید بیشتر تقویت می‌شد؛ این فعلا اتفاق نیفتاده است، زیرا تقاضا برای ارز کم است و چون بعد از اجرای برجام، تقاضا احتمالاً بالا خواهد رفت، قیمت ارز به‌هیچ‌وجه پایین نخواهد آمد.

عبده تبریزی تأکید کرد: می‌توان به‌ضرس قاطع گفت که نرخ ارز کاهش نخواهد یافت. البته افزایش قیمت آن، با توجه به کنترل تورم، تلاطم  (نوسانات و تغییرات قیمت) محدودتر از گذشته خواهد داشت، اما قطعاً پایین نخواهد آمد. عضو شورای عالی بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه نیاز به سرمایه‌گذاری ممکن است تقاضا برای ارز را تحریک کند، گفت:  «دولت باید مراقب باشد تغییرات شدید نرخ ارز به اقتصاد ایران آسیب وارد نکند.»

وی با اشاره به اینکه سه متغیر ارز، ریال و قیمت نفت به هم وابسته است، اظهار کرد: قیمت ریال یعنی نرخ بهره به نرخ تورم وابسته است و تغییرات آن را هدایت می‌‎کند. درعین‌حال، هیچ زمانی نباید نرخ بازده ارز بالاتر از نرخ سود بانکی باشد، زیرا در آن صورت مردم به خرید ارز به‌عنوان پس‌انداز روی می‌آورند که بدترین نوع پس‌انداز است. عبده تبریزی ادامه داد: دولت علاقه‌مند نیست نرخ ارز خیلی تلاطم داشته باشد و به دنبال آن است که نوسانات قیمت ارز به اقتصاد ملی و صادرات صدمه نزند و شوک ارزی نداشته باشیم و علاقه‌مند است تا حد امکان نرخ ارز متناسب با تفاوت نرخ تورم داخل و خارج اصلاح شود.

مشاور وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه درآمدهای ارزی دولت ضعیف شده است، بنابراین کنترل نرخ ارز برای دولت دشوارتر است، تأکید کرد: نرخ تورم اکنون حدود 10 درصد است، اما هنوز از نرخ تورم جهانی بالاتر است، بنابراین نرخ ارز در ایران بالا خواهد رفت؛ و البته چون دامنه تغییرات تورم نسبت به گذشته بیشتر کنترل‌شده، به این دلیل، نرخ ارز خیلی هم افزایش نخواهد داشت. عبده تبریزی با اشاره به اجرای برجام و لغو تحریم‌ها، گفت: تقاضای ارز برای سرمایه‌گذاری در کشور افزایش می‌یابد و این عامل سبب افزایش نرخ ارز خواهد شد.

از طرف دیگر، پیش‌بینی می‌شود ارز از خارج به کشور به‌صورت وام و سرمایه‌گذاری مستقیم وارد ‌شود و این عاملی است که می‌تواند باعث کاهش قیمت ارز شود. برآیند این متغیرها و متغیرهای بسیار دیگر است که قیمت ارز را در نهایت تعیین می‌کند. به‌اعتقاد این کارشناس بازار پول و سرمایه، اگر همه‌چیز بر مدار یک سال اخیر حرکت کند و سیاست‌های دولت تغییر نکند، در طول سه سال آینده قیمت ارز افزایش زیادی نخواهد داشت و البته، قطعا نرخ ارز کاهش نخواهد یافت و نباید هم کاهش یابد.

وی تصریح کرد: دلیلی ندارد از اقتصاد ملی کشور دفاع نکنیم و به‌محض اینکه مقداری ارز نصیب کشور می‌شود، شروع به واردات و از اولویت‌های اقتصاد ملی صرف‌نظر کنیم. البته اگر بانک مرکزی مقدار بیشتری ارز اسکناس و حواله به دست ‌آورد، طبعا بهتر می‌تواند سیاست‌های ارزی خود را اعمال کند. این کارشناس مسائل اقتصادی با توجه به نوسانات این روزهای ارز و اینکه چرا بانک مرکزی اقدامی نمی‌کند، گفت: می‌توان گفت بانک مرکزی مهمات کافی برای اینکه بازار ارز را در راستای سیاست‌های خود حرکت دهد، ندارد.

البته افزایش نرخ ارز از یک سال و نیم پیش آغاز شد و در این سه‌ماهه اخیر نرخ رشد قیمت تشدید شده است. وی در مورد اینکه با توجه به افزایش قیمت ارز آیا هنوز ارز به ‌وسیله پس‌انداز مردم تبدیل شده یا نه پاسخ داد: خوشبختانه هنوز نه، ارز وسیله پس‌انداز نشده است، زیرا بانک‌ها حداقل سود 20درصدی پرداخت می‌کنند و بنابراین هیچ‌کسی نمی‌رود تا از ارز به‌عنوان پس‌انداز استفاده کند و به تعداد پس‌انداز‌کنندگان ارز اضافه نشده است.

عبده تبریزی با بیان اینکه خوشبختانه در ایران سفته‌بازی در بازار ارز و طلا کاهش یافته است، هرچند که در بازارهای ارز و طلای جهان، نوسانات بیشتر شده است، افزود: امروزه بر‌خلاف سال‌های قبل وقتی به نرخ برابری ارزها توجه می‌کنید، می‌بینید نرخ یورو نسبت به پوند یا دلار نسبت به یورو تغییرات عمده‌ای داشته است و این هم حوزه ریسک دیگری است که سرمایه‌گذار ایرانی را از پس‌انداز به ارز بازداشته است، این دلیل دیگری است که پس‌اندازکننده به سپرده بانکی خود بچسبد و سراغ ارز و دلار نرود. وی اظهار کرد: در شرایط عادی اگر نرخ سود بانکی از نرخ بازده ارز بالاتر یا مساوی آن باشد، مردم سپرده‌گذاری در بانک را انتخاب می‌کنند، چون از نوسانات و ریسک ارز و طلا هم دوری می‌جویند و مردم به‌سمت این بازار نمی‌روند.