گفت‌ و گوی «فرصت امروز» با حامد ثقفی / معامله‌ گران سهام تشنه آموزش هستند

وضعیت آموزش معامله‌گران سهام در بازار سرمایه با مشکلات جدی رو‌به‌رو است. به اعتقاد برخی تحلیلگران بیش از 50 درصد معامله‌گران بورس از آموزش‌های سیستماتیک پیرامون دانش معامله‌گری سهام بی‌بهره‌اند و با آزمون و خطا و مشورت با دیگر افراد، آموخته‌هایی را به دست آورده‌اند. اما در سال‌های گذشته با راه‌اندازی موسسات آموزشی مختلف چند نسل از معامله‌گران تکنیکال و بنیادی وارد بازار سرمایه شده‌اند. در این باره با حامد ثقفی، جوان‌ترین مدیر آموزش دانش بازار سرمایه کشور به گفت‌وگو نشستیم.

***

بـه‌عـنـوان جوان‌ترین مدیر عرصه آموزش بورس چه شد که در این سن و سال به مقوله آموزش بورس علاقه‌مند شدید و به این عرصه پا گذاشتید؟

سایت تالار بورس 11 سال پیش افتتاح شد. 19 ساله بودم که این موسسه را راه‌اندازی کردم. آشنایی من با بورس ایران به 18 سالگی برمی‌گردد که با تشویق خانواده‌ام شروع به خریدو‌فروش سهام کردم. پیش از 18 سالگی به دلیل محدودیت‌های قانونی توسط مادرم خریدو فروش سهام می‌کردم. آن زمان با وجود سختی‌هایی که در معاملات بورس به دلیل نداشتن امکانات فعلی معاملات وجود داشت، خاطرات خوبی از فعالیت در بازار سرمایه برایم باقی‌مانده است.گاهی یک سهمی که می‌خریدیم تا دو یا سه برابر افزایش پیدا می‌کرد.

در آن سال‌ها به دلیل وجود نداشتن سیستم آنلاین، کارگزاری‌ها آن‌طور که باید و شاید به معامله‌گران خدمات ارائه نمی‌دادند. به یاد دارم به دلیل اینکه من سن کمی داشتم وقتی به کارگزاری‌ها مراجعه می‌کردم، خیلی من را جدی نمی‌گرفتند و کارکنان کارگزاری‌ها با توجه به روند فرسایشی معاملات در آن دوره و مشغله زیادی که داشتند توجه چندانی به من نمی‌کردند. مثلا برای فروش یک سهم که می‌رفتم، بهانه می‌آوردند که ما این سهم را نمی‌خریم و دست به سرم می‌کردند؛ عاقبت پس از اینکه به چندین کارگزاری مراجعه می‌کردم و سفارش‌های من را نمی‌پذیرفتند مجبور شدم به سازمان بورس در این باره شکایت ببرم و با پیگیری‌های آنها توانستم یک کارگزاری پیدا کنم که حاضر به انجام معاملات من بود.

ورود سیستم آنلاین به بورس ایران شرایط را کاملا عوض کرد. معاملات آنلاین به‌گونه‌ای طراحی شده که چون نیازی به‌کارکنان کارگزاری نیست و همه معاملات به طور خودکار ثبت و ضبط می‌شود، تحولی را به وجود آورد و شرایط به‌گونه‌ای شد که دیگر کارگزاری‌ها به‌دنبال معامله‌گران جدید بودند. به طور کلی، معاملات آنلاین تحول بزرگی را در بورس ایران رقم زده و رشد بازار سرمایه در چند سال گذشته مدیون معاملات آنلاین است.

شما یک فروم (تالار گفتمان) را هم برای معامله‌گران بورس راه‌اندازی کرده‌اید که طرفداران زیادی هم در بین آنها دارد.

بله و ماجرای کشیده شدن من به راه‌اندازی آموزشگاه تالار بورس هم به تاسیس این فروم بر‌می‌گشت. من سایتی را راه‌اندازی کرده بودم که اعضای آن می‌توانستند فوتبال بازی کنند و یک لیگ اینترنتی به نام iranleague.com را راه انداختم. اعضای سایت در این فروم با هم آشنا می‌شدند و مسابقه می‌گذاشتند. وقتی من وارد معاملات بورس شدم به نظرم رسید که فروم مشابهی را برای اهالی بورس راه‌اندازی کنم. در حال حاضر فروم تالار بورس 120 هزار کاربر دارد و هزاران نفر در آن فعال هستند و در آن گروه‌ها و سهم‌های بورسی را تحلیل می کنند.

البته این فروم مشکلاتی دارد که درصدد هستم آن را برطرف کنم. مثلا قصد دارم یک گزینه را به آن اضافه کنم که تازه‌ترین مطالب سایت بلافاصله در اختیار کاربر قرار گیرد.
پس از این تجربه با توجه به ضعف آموزش در میان معامله‌گران بورس و اینکه تحلیل‌های آنها فاقد پشتوانه‌های علمی لازم است و با توجه به موفقیت فروم تالار بورس، تصمیم گرفتم تا آموزشگاهی را در این رابطه راه‌اندازی کنم. خود شرکت بورس در زمینه امر آموزش به صورت مستقیم عمل نمی‌کند و صرفا بسترهای لازم جهت یکپارچه‌سازی آموزش را برای موسسات فراهم می‌سازد.

در حال حاضر، بیشتر موسساتی که مثل ما هستند مجوز می‌گیرند و تحلیلگر بورس تربیت می‌کنند. موسساتی که آموزش بورس می‌دهند دو دسته هستند؛ یکی کارگزاری‌ها و دوم غیر‌کارگزاری‌ها. کارگزاری‌ها به دلیل جذب مشتری بیشتر به برگزاری این نوع کلاس‌ها اقدام می‌کنند اما موسساتی مثل ما به طور تخصصی روی امر آموزش متمرکز هستند. از قضا این موسساتی که صرفا کارکرد آموزشی دارند تعدادشان بسیار محدود است و در تهران شاید فقط 10 موسسه باشد.

به‌ظاهر این موسسات فقط در تهران متمرکز هستند و معامله‌گران سایر شهرهای کشور برای آموزش مشکلات جدی دارند.

در شهرستان‌ها یک خلأ در مورد آموزش بورس وجود دارد. تقریبا هیچ موسسه‌ای وجود ندارد که در آنجا معامله‌گر سهام تربیت کند. برای جبران این کمبود ما گاهی دوره‌های فشرده مخصوص معامله‌گران را در شهرهای دیگر برگزار می‌کردیم که بلافاصله با استقبال کم‌نظیر آنها ظرفیت‌ها پر می‌شد. گاهی اساتید تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی به‌صورت دوره‌ای به شهرستان‌ها می‌روند تا دوره‌هایی را برگزار کنند. در مجموع عطش بازار سرمایه برای امر آموزش بسیار بالاست و ظرفیت‌های خالی در آن زیاد است و آموزشگاه‌هایی مثل ما باید رفته رفته کار خود را در این مسیر توسعه دهند. البته در شرایط حاضر با بحرانی که بازار سرمایه با آن درگیر است تقاضا برای آموزش بورس کاهش پیدا کرده، اما با فروکش کردن این بحران، دوباره تقاضا افزایش می‌یابد.

یکی از دغدغه‌های موجود این است که به دلیل فشردگی دوره‌های آموزشی، آیا این دوره‌ها می‌تواند معامله‌گر تربیت کند؟ از آن طرف هم می‌دانیم که با افزایش دوره‌ها به یقین هزینه آموزش افزایش می‌یابد و با افزایش هزینه استقبال از دوره‌ها کم می‌شود. برای حل این تضاد چه باید کرد؟

بله متاسفانه این مشکل وجود دارد. برای حل این موضوع سازمان بورس با همکاری آموزش و پرورش و وزارت علوم به راه‌اندازی دوره‌های دیپلم، کاردانی و کارشناسی بازار سرمایه اقدام کرده‌اند. با راه‌اندازی این رشته‌ها کسانی که دوست دارند بر همه جوانب معامله‌گری سهام تسلط بیابند می‌توانند از آن استفاده کنند.

اما کسانی که دوست دارند به‌صورت فشرده و گلچین فن معامله‌گری را بیاموزند بهتر است تا در همین دوره‌های آموزشی شرکت کنند و رفته‌رفته به معامله اقدام کرده و دانسته‌های خود را در عمل اجرا کنند تا به تجربه و ورزیدگی لازم برسند. البته انگیزه دانشجویان در یادگیری و بهره‌برداری از این دوره‌ها خیلی شرط است.