انتقال فناوری، ساخت شهرک و طرح های مشارکتی / مسکن ایران با دست پر به استقبال خارجی ها می رود

بازار مسکن ایران در قیاس با بسیاری از عرصه های اقتصادی کشور شرایط متفاوتی دارد. از نقش قابل توجه آن در رکود یا رونق اقتصادی گرفته تا تأثیرپذیری از تحولات جهانی، آنچه بر سر یکی از بزرگ ترین بخش های اقتصادی ایران می رود با هر چه در دیگر بخش ها اتفاق می افتد متفاوت است. 

یکی از اصلی ترین تفاوت هایی که در بازار مسکن وجود دارد نحوه تعامل این صنعت با تحولات خارجی است. براساس آمارهای وزارت راه و شهرسازی نزدیک به 97 درصد از سرمایه گذاری ها در این عرصه از سوی بخش خصوصی داخلی انجام می گیرد و بخش قابل توجهی از خدمات و مصالح به کار رفته در ساخت و سازهای جدید نیز با تولیدات داخلی پوشش داده می شود و از این رو حتی گسترده شدن تحریم ها نیز نتوانست بر سر راه حرکت این بازار تأثیری جدی بگذارد.

تأثیر تحریم ها در بازار مسکن به شکلی غیر مستقیم خود را نشان داد. با از بین رفتن ثبات در اقتصاد ایران و به دنبال آن کاهش قابل توجه قدرت خرید مردم، بازار مسکن وارد دور جدیدی از رکود شد که اثرات آن هنوز باقی مانده و با وجود تمام اقدامات صورت گرفته هنوز سخن گفتن از رونق جدید دشوار به نظر می رسد.

اگر معادلات پیچیده تحریم، مستقل ترین بازار اقتصادی ایران را نیز تحت تأثیر قرار داده بود حالا وقت آن رسیده که لغو محدودیت ها تأثیرات مثبت خود را به نمایش بگذارد.

هرچند می توان انتظار داشت صرف بهبود شرایط اقتصادی ایران بار دیگر اوضاع را برای تحرک در صنعت ساختمان فراهم کند اما رفت و آمد سرمایه گذاران خارجی در طول ماه های گذشته باعث شده توجه آنها به عرصه مسکن ایران نیز جذب شود تا امکان حضور آنها در حوزه های مختلف این بخش فراهم شود.

این فرصت به وجود آمده دست بازار مسکن ایران را در ارائه پیشنهاها متنوع به خارجی ها باز گذاشته است. سرمایه گذاران خارجی برای جلب اعتماد ایرانی ها باید چیزی را عرضه کنند که برای بازار مسکن ایران مفید خواهد بود. از این رو یا آنها باید به فکر انتقال فناوری های نوین ساختمانی به ایران باشند و شرایط را برای بومی سازی برخی از آنها فراهم کنند یا نسبت به ساخت و طراحی واحدهای بزرگ تجاری مانند هتل ها و شاپینگ مال های بزرگ اقدام کنند. هرچند گزینه های دیگری نیز روی میز طرف های ایرانی قرار دارد و حتی راه اندازی سایتی مانند ای هوم که با سرمایه گذاری شرکتی خارجی برای تغییر در بازار خریدوفروش مسکن ایران آغاز به کار کرده نیز تجربه ای نوین به حساب می آید اما به نظر می رسد ورود خارجی ها به دو عرصه ابتدایی بیش از دیگر بخش ها مورد توجه است و حتی نشریه وال استریت ژورنال آمریکا نیز در گزارش خود درباره اوضاع سرمایه گذاران خارجی در مسکن ایران بر ساخت هتل ها و ساختمان های تجاری تأکید کرده است.

امکان مشارکت خارجی ها در طرح های گسترده

یک کارشناس عرصه مسکن معتقد است با توجه به شرایط صنعت ساختمان در ایران می توان انتظار داشت ورود سرمایه های جدید و انتقال فناوری های نوین اصلی ترین گزینه پیش روی سرمایه گذاران خارجی در کشور باشد.

محمد عدالتخواه در گفت وگو با «فرصت امروز»، تصریح کرد: بازار مسکن ایران در طول سال های گذشته توانسته بخش قابل توجهی از نیازهای خود را با استفاده از توان داخلی برطرف کند و می توان انتظار داشت در صورت بهبود نسبی شرایط برای سرمایه گذاری های جدید با استفاده از همین توانایی ها دیگر نیازها نیز برطرف شود. البته این امر یک پیش نیاز جدی دارد و آن افزایش انگیزه سرمایه گذاران برای ورود دوباره به طرح های جدید است.

به گفته وی، در صورتی که بنا باشد سرمایه گذاران خارجی در این عرصه ورود کنند قطعاً می توان انتظار داشت این توانایی به بخش هایی اختصاص یابد که در آنها شرایط مشارکت فراهم است.

این کارشناس مسکن از سرمایه های جدید وارد شده به کشور یاد کرد و گفت: اگر خارجی ها آورده های جدید به بازار مسکن ایران تزریق کنند قطعاً می توان انتظار داشت این سرمایه ها با استفاده از توانایی های داخلی مورد استفاده قرار گیرند. در سوی دیگر انتقال فناوری های جدید نیز می تواند مورد استفاده صنعت ساختمان ایران باشد که البته این امر نیز باید براساس نیازهای موجود اجرایی شود.

ایمان معصومی، سرمایه گذار و فعال صنعت ساختمان نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» درباره فرصت های موجود بر سر راه ورود خارجی ها به بازار مسکن ایران گفت: در سطح بازار خرد قطعاً احتیاجی به حضور خارجی ها نخواهد بود، زیرا ورود به این بازار نیاز به شناخت دقیق نیازها خواهد داشت و سطح سرمایه گذاری نیز تا جایی نیست که برای خارجی ها بهره چندانی داشته باشد.

به گفته وی، مشارکت در طرح های کلان مانند ساخت شهرک های مسکونی جدید اما می تواند به عنوان گزینه ای جدی از سوی این سرمایه گذاران بررسی شود. زیرا از یک سو ایران می تواند از تجربیات آنها در ساخت شهرها و شهرک های جدید بهره بگیرد و از سوی دیگر آنها نیز می توانند سود مدنظر خود را به دست آورند. البته این امر یک پیش شرط مهم دارد و آن تضمین سود معقول از سرمایه گذاری هاست که هم برای سرمایه گذاران داخلی اهمیت دارد و هم خارجی ها نیاز به شفاف شدن شرایط آن دارند.

یکی از اصلی ترین عواملی که باعث شده رکود در بازار مسکن ایران طولانی شود نبود تضمین بر خروج از رکود و به فروش رفتن واحدهای جدید است. هرچند این شرایط در طول ماه های گذشته تغییر کرده اما هنوز برای این انتظار که تمام سرمایه گذاران بازگردند دور از انتظار به حساب می آید. در این شرایط شاید صحبت از ورود خارجی ها که برای کارشان تضمین می خواهند یک بازی برد – برد به وجود آورد، بازی که برای بخش خصوصی ایران تضمینی قطعی به وجود می آورد و پیش روی خارجی ها نیز بازار بکری را قرار می دهد که لااقل برای چند سال می توانند در آن مشارکتی با سود منطقی داشته باشند.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com