صنعت خودرو در راه افق

طبق آخرین آمار اعلام شده تولید انواع خودرو در ۱۱ ماه منتهی به بهمن امسال به مرز یک میلیون و ۳۹ هزار و ۹۴۳دستگاه رسید که این رقم رشد ۵۸.۲ درصدی را نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته نشان می‌دهد. صنعت خودرو ایران، در سال‌ها 91 و 92 سخت‌ترین سال‌های خود را گذراند و فشارهای بیرونی موجب شد این صنعت با افت تیراژ مواجه شود. همین افت تیراژ، این صنعت را از رسیدن به اهداف افق 1404 دور کرد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و در پیش گرفتن سیاست‌های تازه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، راه جدیدی برای خروج این صنعت از بحران و توسعه آن در پیش گرفته شد، تا جایی‌که در سال‌جاری این صنعت نقشی 70 درصدی در رشد اقتصادی کشور داشت.  بالاترین تیراژ خودرو در کشور مربوط به سال 1390 با تیراژ یک میلیون و 650 هزار دستگاه بود، اما این تیراژ در سال‌های 1391 به 900 هزار دستگاه و سال 1392 به 700 هزار دستگاه رسید؛ افتی که پرسش‌برانگیز بود. 

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره علت این افت تیراژ می‌گوید: «مشکلات ناشی از تحریم‌ها، تغییر نرخ ارز، پایین آمدن قدرت خرید مردم، عدم هماهنگی دستگاه‌ها و همکاری نکردن بانک‌ها از دلایل افت تیراژ خودرو بود.»

محمدرضا نجفی‌منش، عضو انجمن قطعه‌سازان نیز در این زمینه به «فرصت امروز» می‌گوید: «بر اثر مشکلات ناشی از تحریم‌ها و کم شدن قدرت خرید مردم، صنعت خودرو با افت تیراژ مواجه شد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم، وزیر صنعت اقدام به هدف‌گذاری سالانه برای تیراژ خودرو کرد که ما در هر دوسال به 95 درصد از این هدف دست پیدا کردیم.»

هاشم یکه زارع، مدیرعامل گروه خودروسازی ایران‌خودرو نیز معتقد است: «در دو سال گذشته صنعت خودرو با مشکلاتی مواجه شد که همین مشکلات موجب پایین آمدن تولید در کارخانه‌های خودرو‌سازی شد و ما نتوانستیم ارتقای سطح تولید و سطح کیفی را انجام دهیم.»

58درصد رشد در طول یک‌سال

صنعت خودرو به‌عنوان دومین صنعت بزرگ کشور نقشی مهم را در رشد اقتصادی و توسعه بازی می‌کند. پیشرفت این صنعت، توسعه بسیاری از صنایع دیگر را در پی دارد و به گفته یکه زارع تعطیلی آن می‌تواند صنایعی نظیر فولاد و پتروشیمی را با مشکل مواجه کند. اما حالا ارقام می‌گویند که این صنعت نزدیک به دوران اوج خودش است. محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، ابتدای پاییز امسال پیش‌بینی کرده بود که تیراژ خودرو تا پایان امسال به مرز یک میلیون خواهد رسید و اکنون این تیراژ از مرز یک میلیون گذشته است. حالا پرسش اینجاست که می‌توان این رشد را به معنای خروج از رکود صنایع بزرگ دانست؟

نعمت‌بخش در پاسخ به این پرسش بیان می‌کند: «همین قدر که ما امسال بیش از 60‌درصد افزایش تولید داشتیم و خودرویی روی دست ما و در انبارها نمانده، نشان‌دهنده رونق است و امیدواریم که از رکود نیز خارج شده باشیم.»

نجفی‌منش نیز اظهار می‌کند: «صنعت خودرو رشد خوبی را تجربه می‌کند، همین رشد تولید خودرو موجب شده تا رشد صنعتی و اقتصادی اتفاق بیفتد اما هنوز تا رسیدن به شرایط مطلوب فاصله داریم که اگر همه دستگاه‌ها همکاری کنند، به‌راحتی می‌توانیم به رونق برسیم.»

اهداف افق 1404 محقق می‌شود

در سند چشم‌انداز 1404، پیش‌بینی شده که تولید به بیش از 3 میلیون دستگاه می‌رسد و سهمی یک میلیونی هم برای صادرات خودرو در نظر گرفته شده است. حالا پرسش این است که آیا این صنعت می‌تواند به این اهداف دست پیدا کند؟ نعمت‌بخش تحقق این هدف را در گرو عادی شدن تعاملات بین‌المللی می‌داند و می‌گوید: «اگر تعاملات ما با دنیا عادی شود، مشکلات انتقال ارز برطرف شده و بتوانیم شرکای اروپایی بگیریم می‌توانیم به این هدف برسیم. نکته دیگر کنار رفتن بوروکراسی شورای رقابت و آزادسازی قیمت است که می‌تواند ما را یاری کند. همچنین در آن افق ما 20 خودروی روز دنیا را خواهیم داشت که براساس آن می‌توانیم یک میلیون از 3‌میلیون خودرو را صادر کنیم.»

نجفی‌منش نیز از تدوین برنامه اجرایی سند چشم‌انداز و اهداف صنعت خودرو در افق 1404 خبرداد و توضیح می‌دهد: «همه راه‌حل‌ها برای رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز در این برنامه دیده شده که اگر با همکاری وزارت صنعت، اجرایی شود به‌راحتی می‌توان به اهداف سند چشم‌انداز رسید.»