انتقال انرژی الکتریسته و سیگنالهای راه دور نیاز شدید جوامع امروز را به صنعت کابل و سیم نشان میدهد، به حدی که در بیشتر نقاط جهان کابلهای انتقال برق و سیمهای مخابراتی بهصورت انبوه مورد استفاده قرار میگیرند.
از این رو صنعت کابل و سیم جایگاه ویژهای در اقتصاد امروز دارد البته در این میان چالشهایی نیز مانند پیشرفت دنیای دیجیتال و تولید دستگاههای بیسیم در این صنعت وجود دارد، از طرفی مس نیز که بهعنوان ماده اصلی به کار رفته در تولید کابل به کار میرود، به دلیل بالا بودن هزینههای آن، در حال جابهجایی با فلز ارزانتری به نام آلومینیوم است، بنابراین در این گزارش به جایگاه صنعت کابل و چشمانداز این صنعت در سالهای پیشرو پرداخته شده و در نهایت به روند جایگزینی آلومینیوم به جای مس در این صنعت اشاره میشود.
کابل و سیم از بارزترین سمبلهای پیشرفت تکنولوژی در قرن گذشته محسوب میشوند که در زندگی امروز نقش مهمی را ایفا میکنند، مشهودترین موارد کاربرد این صنعت نیز در سیستمهای برقرسانی جهان به چشم میخورد، به طوری که میتوان تقریبا در تمام نقاط دنیا این کابلها را مشاهده کرد، ضمن اینکه سیستمهای مخابراتی نیز در اکثر نقاط جهان فعالیت داشته و صنعت کابل در مخابرات جهانی نیز نقشی عمده را ایفا میکند.
به طور کلی صنعت کابل و سیم در سطح جهان دو هدف عمده را دنبال میکنند؛ انتقال قدرت و انتقال سیگنالهای مخابراتی. بر این اساس صنعت مذکور جایگاه مهمی در سطح جهان دارد و یکی از کاربردیترین صنایع تولیدی امروز به شمار میرود.
چشمانداز جهانی این صنعت
بازار کابل جهانی در سال 2012 ارزشی برابر با 172میلیارد دلار داشت و این ارزش در سال 2013 به بیش از 188میلیارد دلار و همچنین 205میلیارد دلار در سال 2014 رسیده بود و تحلیلگران بازار معتقدند تا سال 2019 ارزش این بازار در سطح جهانی به 297.4میلیارد دلار میرسد و نرخ رشد سالانه آن در فاصله سالهای 2014 تا 2019 رشدی برابر با 7.7درصد دارد.
همچنین کابلهای برقرسانی نیز یکی از مهمترین بخشهای این صنعت محسوب میشوند که در سال 2014 ارزش آنها 153.2میلیارد دلار بوده و انتظار میرود تا سال 2019 با نرخ رشد سالانه 7.5درصد به ارزش 219.7میلیارد دلار برسد. از طرفی کابلهای مخابراتی نیز از دیگر بخشهای مهم این صنعت به شمار میروند که طبق نظر تحلیلگران اقتصادی از 51.8میلیارد دلار در سال 2014 به ارزش 77.8میلیارد دلار با نرخ رشد سالانه 8.5درصد تا سال 2019 میرسد.
نوسانات بازار جهانی کابل
روند قیمتگذاری در صنعت کابل و سیم چندان به میزان تقاضای جهانی آن بستگی ندارد، بلکه عواملی مانند هزینههای مواد خام، اپراتورهای مخابراتی، کاربران خردهفروشی، نفوذ مدیران در بخشهای کاربردی این صنعت، شرکتهای تامینکننده برق و... نیز از جمله عوامل مهم در قیمتگذاری و نوسانات رشد این بازار در سطح جهان هستند، چراکه تقاضا برای صنعت کابل بهعنوان انتقالدهنده ضروری برق و سیستمهای مخابراتی یک روند ثابت دارد که در تمام جهان دیده میشود، بنابراین عوامل جانبی مذکور از مهمترین جریانات وارد بر این صنعت هستند که جایگاه آن را در بازار جهانی تحت تاثیر قرار میدهند.
البته در این میان حرکت جهانی به سوی توسعه و یافتن فناوریهای نوین و منابع انرژی جایگزین نیز از عوامل تاثیرگذار در بازار کابل در سالهای اخیر به شمار میروند، امروزه دستگاههای هوشمندی که بدون نیاز به کابل، امکان برقراری ارتباط افراد را با هم فراهم میکنند، به وفور وارد بازار شده و از این منظر نیز صنعت کابل جهانی با چالشهایی روبهرو است، اگرچه کماکان به رشد خود ادامه میدهد و از نیازهای ضروری جوامع محسوب میشود.
آلومینیوم؛ ارزانترین جایگزین مس در این صنعت
مس بهعنوان یک ماده اولیه در تولید صنعت کابل و سیم شناخته شده است، اما از آنجا که هزینه زیادی را در پی دارد، یک تعویض جهانی نسبت به این ماده در صنعت تجهیزات الکتریکی به سوی آلومینیوم دیده میشود، به طوری که در طول دهه گذشته گرایش زیادی نسبت به آلومینیوم بهعنوان یک رسانای الکتریسیته در میان تولیدکنندگان پیشرو این صنعت به چشم میخورد.
این گرایش به حدی است که اگر قیمتهای نسبی افزایش پیدا کند، آلومینیوم بهعنوان بزرگترین تهدید جدی علیه تولید 19میلیون تن مس تصفیه شده در جهان قد علم میکند. بر این اساس آلومینیوم جایگزین مناسبی برای مس در این صنعت به شمار میرود که در چند سال گذشته جایگاه خود را در صنعت کابل و برق پیدا کرده است.
جایگزینی آلومینیوم به جای مس در حدود 30 تا 40درصد در صنایع مربوط به سیم و کابل تثبیت شده است که البته جایگزین شدن این فلز، چالشهایی را نیز پیشروی گردانندگان این صنعت مانند طراحی مجدد، تجهیزات جدید در فرآیندهای تولید و استفاده از تکنولوژی مناسب، تعیین مقررات و استانداردهای جدید و... قرار داده است، به طوری که در سال گذشته کنفرانس جهانی سیم آلومینیوم و کابل برای بررسی جایگزینی این فلز و چالشهای آن برگزار شده بود.