روز شیرین بازار سرمایه

دوشنبه نام خود را به‌عنوان «روزی شـیـریـن» بـرای معامله‌گران بازار ثبت کرد. شاخص کل بازار بورس اوراق بهادار تهران در روز گذشته شاهد رشد 487 واحدی بود. رشد 7/0 درصدی بازار سرمایه توانست با زحمت فراوان شاخص را بار دیگر به کانال 66000 واحد بازگرداند. در پایان جلسه معاملاتی گذشته، شاخص کل رقم 66000.1 واحد را با ارزش معاملاتی در حدود 87.5 میلیارد تومان برای خود ثبت کرد.

حجم معاملات در ساعت نخست گشایش بازار در حد قابل قبول بود، اما با دور شدن از ابتدای بازار تعداد و حجم معاملات رو به افول گذاشتند. ترجیح بر آن بود که صفوف خرید تشکیل شده به قوت خود باقی بمانند و همین امر باعث خودداری سهامداران عمده از افزایش عرضه بود. کاهش تقریبا 30 درصدی ارزش کل معاملات بازار یکی از نکات حائز اهمیت روز گذشته به حساب می‌آید که در ادامه بیشتر به بحث در مورد آن خواهیم پرداخت. 

در روز یکشنبه شاهد افزایش هیجانی تقاضا در بازار بودیم و ادامه این روند در ساعات اولیه روز گذشته به تشکیل صفوف خرید نسبتا قابل توجهی در سرتاسر بازار منجر شد. اما تکنیک به کار رفته در روز دوشنبه بسیار ساده بود: حفظ تقاضا با روش عدم عرضه. معمولا زمانی که در یک سهم، عرضه کاهش می‌یابد رشد افزایشی تقاضا تا مدتی قابل مشاهده است. با گذشت زمان از شدت افزایش تقاضا کاسته و تقاضا ثابت می‌ماند و پس از آن نرخ تقاضا دچار کاهش می‌شود.

به عبارت دیگر خریداران در برهه ابتدای تشکیل صف خرید، برای صف‌نشینی از هم سبقت می‌گیرند و پس از گذشت زمان مسابقه جدید فرار از این صف خرید است. در نیمه نخست روز گذشته شیب فزاینده تقاضا در اکثر سهم‌های فعال بازار قابل مشاهده بود اما با گذشت زمان از شدت افزایش تقاضا کاسته شد و پس از آن افزایشی در تقاضا رخ نداد. برای جلو‌گیری از افول هیجان خرید، منطقی‌ترین عمل قابل انجام کاهش عرضه است که این مسئله در نیمه پایانی جلسه معاملاتی روز گذشته به وضوح قابل مشاهده بود.

استفاده از این شیوه معمولا دو پیامد به همراه دارد، افزایش قیمت‌ها افزایش شکنندگی بازار. اگر تدبیری برای افزایش نرخ تقاضای مستمر اندیشیده نشود با نخستین افزایش عرضه، متقاضیان صحنه را ترک کرده و بار دیگر عرضه روند فزاینده خود را در پیش می‌گیرد. با مفروض داشتن این مباحث می‌توان بازار امروز را شفاف‌تر مورد بررسی قرار داد. 

اگر بخواهیم امروز را سرتاسر سبز تصور کنیم، برای وقوع این اتفاق یک پیش‌شرط کلیدی مورد نیاز است: عدم عرضه در نیمه نخست بازار. به عبارت دیگر برای یک ساعت نخست امروز، ارزش معاملات نباید از 25 میلیارد تومان فزونی یابد. در صورت عملی شدن این پیش‌شرط می‌توان به پایداری رنگ سبز در طول بازار امیدوار بود. در غیر‌این صورت، احتمالا عرضه دچار فیدبک مثبت شده و بازار با سرعت چشمگیری به رنگ قرمز هجوم می‌برد. اما نگارنده با بررسی سه روز ابتدایی هفته انتظار دارد در روز جاری کفه عرضه و تقاضا به سمت تقاضا و سبز ماندن بازار سنگینی کند؛ زیرا با نگاهی ساده به بازار پی‌می‌بریم قیمت اکثر سهم‌ها برای ادامه روند کاهنده خود نیاز به اصلاح و استراحت موقت دارند و امروز را نمی‌توان به‌عنوان بهترین زمان برای بازگشت به روند نزولی معرفی کرد. 

* کارشناس و تحلیلگر گروه هفت ثانیه از بازار