رشد علمی زنان ایرانی از ادعای رسانه‌های خارجی تا واقعیت

آمارهای موسسه پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزش عالی رشد تحصیلات دانشگاهی بانوان ایرانی طی 34 سال گذشته را نشان می‌دهد و این در حالی است که برخی از رسانه‌های خارجی بدون ادله‌ دقیق و استنادی، ادعاهایی را در این زمینه مطرح می‌کنند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحولی در جامعه زنان پدید آمد به طوری که زمینه‌های علم‌آموزی و رشد علمی و معنوی آنان بیشتر فراهم شد.در نخستین برنامه توسعه اقتصادی ـ اجتماعی جمهوری اسلامی ایران (72-68) یکی از سیاست‌های دولت افزایش مشارکت زنان در امور اجتماعی ـ فرهنگی، آموزشی و اقتصادی با حفظ شئونات خانواده و ارزش‌های متعالی شخصیت اسلامی زن بیان شده است.

حاصل عملکرد دولت وقت براساس این سیاست، کاهش نرخ بی‌سوادی زنان و رشد کمی و کیفی دانش بانوان بوده و این روند تاکنون ادامه داشته است. معاون موسسه پژوهشی و برنامه‌ریزی آموزش عالی در گفت‌و‌گو با ایرنا اظهار داشت: تعداد کل دانشجویان در سال تحصیلی 57-58 به میزان 175‌هزار و 675 نفر بوده که این رقم در سال تحصیلی 94-93 به 4‌میلیون و 802‌هزار و 721 نفر افزایش یافته است.رضا منیعی گفت: این در حالی است که تعداد کل دانشجویان زن در سال تحصیلی 58-57، 54‌هزار و 248 نفر بوده که نسبت آنان به کل دانشجویان 30.9‌درصد بوده است اما این رقم در سال تحصیلی 94-93 به 2‌میلیون و 200‌هزار و 375 نفر افزایش یافته که به عبارتی دیگر 45.8‌درصد دانشجویان را تشکیل می‌دهند.

وی با اشاره به وضعیت علمی زنان دانشجو و مقاطع تحصیلی آنان افزود: در ابتدای انقلاب 16‌هزار و 585 دانشجوی زن در مقطع کاردانی، 32‌هزار و 670 نفر در مقطع کارشناسی، یک‌هزار و 717 نفر در مقطع ارشد، 3‌‌هزار و 17 نفر در مقطع دکترای حرفه‌ای، 259 نفر در مقطع دکترای تخصصی و یک‌هزار و 976 نفر در مقطع تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل بوده‌اند.وی ادامه داد: این رقم در سال تحصیلی 94-93 در مقاطع کاردانی به 344‌هزار و 785 نفر، کارشناسی یک‌میلیون و 441‌هزار و 590 نفر، ارشد 333‌هزار و چهار نفر، دکترای حرفه‌ای 41‌هزار و 436 نفر، دکترای تخصصی 39‌هزار و 560 نفر و تحصیلات تکمیلی 372‌هزار و 564 نفر افزایش یافته است.

منیعی در ادامه با اشاره به افزایش آمار دانشجویان طی یک دهه گذشته اظهار کرد: تعداد دانشجویان زن وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال تحصیلی 85-84، 210‌هزار و 128 نفر بوده که این رقم در سال تحصیلی 94-93 به 335‌هزار و 721 نفر رسیده است. وی گفت: همچنین تعداد دانشجویان زن در دانشگاه پیام نور در سال تحصیلی 85-84، 263‌هزار و 753 نفر بوده که این رقم در سال تحصیلی جاری به میزان 517‌هزار و 751 نفر افزایش یافته است. معاون پژوهشی موسسه برنامه‌ریزی آموزش عالی افزود: تعداد دانشجویان زن دانشگاه علمی کاربردی نیز در سال تحصیلی 85-84، 33‌هزار و 47 نفر بوده که این رقم طی امسال به 297‌هزار و 634 نفر رسیده است.

وی ادامه داد: تعداد دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 85-84، 574‌هزار و 188 نفر بوده که این رقم در سال تحصیلی جاری به 657‌هزار و 498 نفر رسیده است. منیعی اظهار داشت: تعداد زنان دانشجو در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در سال تحصیلی 85-84، 55‌هزار و 692 نفر بوده که این رقم در سال جاری به 112‌هزار و 83 نفر افزایش یافته است. وی تعداد دانشجویان زن سایر دستگاه‌های اجرایی کشور را در سال تحصیلی 85-84، 61‌هزار و 671 نفر عنوان کرد و گفت: این آمار در سال تحصیلی 94-93، 6‌هزار و 439 نفر شده است.

منیعی افزود: همچنین هم‌اکنون 55‌هزار و 125 نفر در دانشگاه فنی و حرفه‌ای مشغول به تحصیل هستند و این در حالی است که در سال تحصیلی 91-90، 44‌هزار و 670 نفر بوده است. معاون پژوهشی موسسه برنامه‌ریزی آموزش عالی در ادامه تعداد دانشجویان زن دانشگاه فرهنگیان را در سال تحصیلی 94-93، 29‌هزار و 654 نفر عنوان کرد. وی در مورد میزان علاقه‌مندی دانشجویان زن در دانشگاه‌های کشور نیز گفت: بیشترین علاقه‌مندی بانوان ایرانی برای تحصیل در دانشگاه‌های کشور در گروه علوم انسانی است که آمار آن در سال تحصیلی 94-93 به میزان یک‌میلیون و 164‌هزار و 229 نفر است.

منیعی افزود: گروه‌های فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم پزشکی و کشاورزی و دامپزشکی به ترتیب با آمار  355‌هزار و 260 نفر، 180‌هزار و 81 نفر، 164‌هزار و 445 نفر و  113‌هزار و 452 نفر طی سال تحصیلی جاری در اولویت‌های دیگر بانوان دانشجوی کشورمان هستند.گزارش آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد بانوان کشورمان در تمامی سال‌های تحصیلی طی 34 سال گذشته حضور چشمگیری در مراکز علمی داشته‌اند به‌گونه‌ای که طی سال‌های 85-84 نسبت آنان به کل جمعیت دانشجوی کشور 51.5 درصد، در سال 86-85 به میزان 52.4 درصد، در سال 87-86 به تعداد 52.9‌درصد و در سال 88-87 به میزان 51‌درصد بوده است.

همچنین 49.5‌درصد دانشجویان در دو سال تحصیلی 88 و 90 و نیز 49.8‌درصد در سال 91-90، و 48.2‌درصد در سال 92-91 و 47.3‌درصد در سال 93-92 و 45.8‌درصد در سال تحصیلی جاری را زنان تشکیل می‌دهند. این آمارهای علمی و مستند در حالی است که هر از چندگاهی شاهد ادعای مغرضانه برخی رسانه‌ها و سازمان‌های خارجی در مورد آمار علمی و تحصیلات دانشگاهی زنان ایرانی هستیم به‌گونه‌ای که طی چند روز گذشته بنگاه خبرپراکنی بی‌بی سی در گفت و گویی با یک کارشناس مدعی شد که جمهوری اسلامی ایران در رده 141 شکاف جنسیتی در دنیا قرار داد که یکی از مولفه‌های اصلی آن حضور زنان در مراکز علمی و دانشگاهی است.هر‌چند در دهه‌ها و سال‌های گذشته شمار و‌ درصد حضور و تحصیلات زنان در مراکز دانشگاهی با نوسان‌هایی روبه‌رو بوده ولی توجه به رشد تحصیلی زنان همواره در این دوران نسبت به سایر کشورهای منطقه بالاتر بوده است.