رفته رفته دولت یازدهم به ماه های پایانی کار خود نزدیک می شود. یکی از وعده های این دولت طی سال های فعالیت، مقابله با فیلتر شبکه های اجتماعی و محتوای مناسب در فضای مجازی بوده است. اگر منصفانه به این موضوع نگاه کنیم و کارنامه و فعالیت وزارت ارتباطات را رصد کنیم، خواهیم دید طی چند سال اخیر هیچ یک از شبکه های اجتماعی پرطرفدار مسدود نشده اند و پیام رسان های اینترنتی محبوب کماکان به حیات خود ادامه می دهند.
حالا بگذریم از کندی هایی که برای پیام رسان وایبر اتفاق افتاد. گرچه دولت هرگونه اقدام در این زمینه را رد کرده و تا به امروز معلوم نشده منشا این اختلالات کجا بوده و کدام نهاد داخلی یا خارجی منجر به ایجاد آنها بوده است.
به گفته مسئولان دولتی در حالی که میزان فیلترینگ در دولت یازدهم بسیار کاهش داشته و این در حالی است که دولت فشار های زیادی را برای فیلتر شدن پیام رسان های محبوبی مثل تلگرام و اینستاگرام متحمل شده و می شود.
دولت با فعال سازی بخشی از فیلترینگ هوشمند در فضای مجازی توانست از فشار ها برای مسدود شدن دسترسی ها به پیام رسان اینستاگرام بکاهد، اما گویا همچنان فعالیت تلگرام در ایران به مزاج بعضی ها سازگار نیست و خواهان مسدودسازی این سرویس هستند.
دیروز محمود واعظی وزیر ارتباطات اعلام کرد که «در آخرین جلسه شورای عالی فضای مجازی پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه کسانی که دارای کانال های مختلــف در شبکــه هــای اجتماعی با تعداد اعضای قابل توجه هستند، باید احراز هویت شوند و این موضوع به این دلیل است که فعالیت های خبری و اطلاع رسانی در این کانال ها باید مورد استناد باشد تا مردم بتوانند به آنها اعتماد کنند؛ بر این اساس مقرر شد این فعالان شبکه های اجتماعی از یک مرجع مشخص مجوز فعالیت بگیرند.»
وی افزود: «موضوعی که در شورای عالی فضای مجازی مورد بحث قرار گرفت، پیشنهاد ساماندهی کانال های با بیش از ۵۰۰۰ عضو بود، اما مصوبه ای برای این تعداد دیده نشده است و قرار بر این شد کمیته ای که از سوی وزارت ارشاد تشکیل می شود، در مورد این رقم و جزییات دیگری از طرح احراز هویت و ساماندهی شبکه های اجتماعی و کانال های تلگرام تصمیم گیری کند.»
به نظر می رسد این اقدام مسئولان نیز برای جلوگیری از توقف کلی فعالیت این پیام رسان محبوب است، اما تدابیر اندیشیده شده چقدر به واقعیت نزدیک است؟
محمــدرضا نــوچهـــره، کارشناس فناوری اطلاعات درپاسخ به این سوال به «فرصت امروز» گفت: هرگونه مســـدود سازی کــانـال های تلگرامی باید توسط سازندگان این پیام رسان انجام شود و این امکان وجود ندارد که برخی سرویس های تلگرام فعال باشد و برخی دیگر فیلتر شوند.
وی افزود: اگر بخواهیم فنی به این موضوع نگاه کنیم باید بگوییم که طرز کار سرویس های اینترنتی بر پایه فعالیت از راه پورت است و این یعنی اینکه تلگرام برای انتقال داده های خود از یک پورت استفاده می کند و برای فیلتر شدن خدمات این پیام رسان باید جلوی این پورت را سد کرد. اما این امکان وجود ندارد که بر محتوای این پورت نظارت داشت و بخشی از آن را فیلتر کرده و بقیه آن به کار خود ادامه دهد.
نـــو چهـــره بــا اشاره به صحبت های اخیر وزیر ارتباطات گفت: به نظر مــی رسد رصد کــانــال های پرازدحام بر این مبنی باشد که کانال هایی که توسط افراد داخلی ساخته می شوند باید مجوز بگیرند و این دقیقا مثل مجوز برای فعالیت خبرگزاری ها و سایت های مشابه است.
به گفته وی در این صورت اشخاصی که دارای کانال هایی با عضوهایی بالا هستند اگر در ایران باشند و به ادامه فعالیت خود بدون مجوز بپردازند، مورد پیگرد قرار گرفته و با آنها برخورد قانونی می شود اما اگر در خارج از کشور باشند تنها باید با در خواست مسئولان از گردانندگان تلگرام، اقدام به منحل کردن این کانال ها کنند.
ارتباط با نویسنده: m.momtazpour@forsatnet.ir