جنگ سرد چین و اپل

اپل همیشه می‌گوید چشم به آینده دارد اما حتی بزرگ‌ترین گجت‌سازان دنیا گاهی نگاهی به گذشته خود می‌اندازند. 15 سال پیش استیو جابز، مکینتاش را به دنیا معرفی کرد و در سپتامبر سال 2014 تیم کوک، جانشین او در اقدامی مشابه دو آیفون جدید و ساعت اپل را معرفی کرد و گفت: ‌«‌این فصل جدیدی را در تاریخچه اپل آغاز می‌کند.‌»‌ ‌

شاید کوک راست می‌گوید اما این دلیل نمی‌شود که مردم هم همین‌طور فکر کنند. مشتری‌ها، تحلیلگران و سرمایه‌گذاران دربه‌در دنبال مدرکی هستند تا ثابت کنند که آیا اپل هنوز هم می‌تواند جادو کند یا نه؛ فروش آی‌پد بعد از معرفی ساعت اپل پایین آمد اما هنوز نیمی از درآمد این شرکت را تامین می‌کند. 

ورود گجت‌های پیشرفته به بازار هم عرصه رقابت را برای این غول دنیای فناوری تنگ کرده و این طور که به نظر می‌رسد اپل بیشتر درگیر اکوسیستم خود و نه جنبه سخت‌افزاری محصولاتش است. اگر تنها سخت‌افزار می‌ساخت، دلیلی برای نگرانی وجود نداشت اما با وجود رقبایی چون سامسونگ در کره و شیائومی در چین که گجت‌هایی ارزان‌تر و با سیستم عامل اندروید گوگل تولید می‌کنند، اپل دارد بازار سهامش را از دست می‌دهد. 71 درصد از گوشی‌های هوشمند دنیا مجهز به سیستم عامل اندروید هستند.

چرا اپل باید از چین بترسد

هیچ شرکتی دوست ندارد کاهش درآمدش را با صدای بلند اعلام کند، اما وقتی شرکت اپل باشد که بیش از 12 سال فقط افزایش درآمد داشته آن هم به صورت مداوم، کاهش درآمد نه فقط خبری بد که پیچ‌خوردگی جدی در تاریخچه موفقیت‌آمیز شبکه‌ای گسترده است. بنابراین اپل هیچ ابایی از اعلام کاهش 13 درصدی درآمدش به سهامداران ندارد.

 تیم کوک، مدیرعامل اپل هنگام اعلام این خبر نهایت تلاشش را کرد که تقصیرها را گردن نوسانات گاه و بیگاه ارز بیندازد؛ اپل هم با وجود آیفون‌های SE به‌طور قطع همچنان می‌فروشد و هم به لطف شبکه زنجیره‌ای قدرتمندی که دارد، دوباره به دوران اوجش بازمی‌گردد، اما حقیقتی که کوک نمی‌تواند نادیده بگیرد دلیل اصلی کاهش درآمدش است؛ کاهش 26 درصدی فروش محصولات اپل در چین، تایوان و هنگ‌کنگ که در مجموع منجر به کاهش 58 درصدی درآمد اپل شده است. حالا ارزش سهام شرکت هم پایین آمده است. 

چین یکی از دلایل اصلی نگرانی اپل (و شاید بتوان گفت تمام شرکت‌های فناوری قدرتمند) است که برای رشد اقتصادی خود روی جمعیت میلیاردی مصرف‌کننده چین حساب می‌کند.  وقتی اقتصاد چین دچار رکود می‌شود، که اخیرا در چنین وضعیتی قرار گرفته، درآمد اپل هم خواه‌ناخواه پایین می‌‌‌آید. 2میلیون نفر در چین کاربر آیفون هستند و این در حالی است که شمار کاربران گوشی‌های هوشمند در چین در سال 2016 به 563/3 میلیون نفر رسید.

اما اپل حالا در آستانه گزارش درآمد سه ماهه اخیر خود، بیش از پیش نگران چین است؛ نگرانی‌ای که در بلندمدت روی میزان درآمد اپل تاثیر واقعی‌‌اش را می‌گذارد. نگرانی هم از آنجایی نشات می‌گیرد که چین دسترسی به آی‌تونز فیلم و آی‌بوک را برای کاربرانش محدود کرد. این اقدام چین در واقع واکنشی است به جاه‌طلبی‌های شرکت‌های فناوری ایالات متحده که قصد دارد قدرت خود را در خارج از مرزهایش گسترش دهد. چین در سال 2009 فیس‌بوک را هم از دسترس کاربران داخلی‌اش خارج کرده بود. 

مقامات عالی‌رتبه چین غول‌‌های فناوری غربی- اپل، مایکروسافت، گوگل و سایرین- را شرکت‌هایی می‌دانند که  «به صورت یکپارچه به جامعه چین نفوذ کرده‌اند.‌»‌ ‌

مقامات عالی‌رتبه چینی علاقه‌ای به نفوذ یکپارچه این ابرقدرت‌‌های دنیای فناوری به جامعه‌شان ندارند و به همین دلیل رقبای قدرتمندی را وارد بازار کرده‌اند؛ رقبایی که حرف‌های زیادی برای گفتن دارند.

شاید حتی بتوان گفت که چین نیازی به شرکت‌های خارجی ندارد. اپل هم از این قاعده مستثنا نیست. البته جلوگیری از ورود کتاب یا فیلم به آیفو‌ن‌ها و آی‌پدهای مردم تاثیر مستقیمی روی فروش این گجت‌ها ندارد؛ آیفون بدون محتویات اینچنینی‌اش مثل یک تلویزیون سیار باکیفیت برای صاحبش کار می‌کند. با تمام این اوصاف، این اقدام دولت چین شاید بعضی مشتری‌های اپل را ناامید کند اما با هدف تحکیم جایگاه رقبای چینی اپل و سیلیکون‌ولی در بازار داخلی صورت گرفته است. 

نمونه‌اش شیائومی، شرکتی که عمرش به پنج سال هم نمی‌رسد، در چین بیش از هر کشور دیگری در دنیا گوشی هوشمند فروخت. آمار و ارقام می‌گوید این شرکت بیش از 40 میلیارد دلار می‌ارزد و محصولاتش فقط بر سر قیمت و کارکرد با اپل رقابت نمی‌کنند؛ آنها می‌خواهند برنده جنگ سرد باشند.