تجارت الکترونیک و ایجاد اشتغال

دنیای نوین تجارت مجموعه ای پر رقابت است كه از فاكتور های بازار، اقتصاد، اجتماع و تكنولوژی تشكیل شده است. در این محیط روز به روز به قدرت توانایی مصرف كنندگان و مشتریان افزوده می شود و همچنین قدرت انتخاب آنها نیز توسعه می یابد. تغییرات سریع مولفه های دنیای تجارت باعث ایجاد فرصت های مختلفی شده است. با این تغییرات گسترده جهان نوین تجارت نسبت به گذشته، واضح است كه دستیابی به موفقیت نه تنها نیاز به كارایی و بهره وری بالا دارد، بلكه فعالیت های ابتكاری نظیر تولیدات متنوع و خدمات خوب نیز ضروری است.

امروزه مسئله بیكاری با افزایش جمعیت در كشورهای در حال توسعه یكی از مهم ترین دغدغه ها و تهدیدهای ملی این چنین كشورهایی است. توسعه و ایجاد كار آفرینی راه حلی است كه برای برطرف كردن این مشكل ارائه شده است. كارآفرینی در حقیقت می تواند در رشد اقتصادی كشورها، ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی نقش مهمی را ایفا كند.

ایجاد و توسعه سریع شبكه اینترنت، امكان مبادله سریع اطلاعات را فراهم كرده است و به تدریج با افزایش قابلیت های جدید اینترنت شكل جدیدی از تجارت به وجود آمد كه امروزه به تجارت الكترونیك معروف است. تجارت الكترونیك به دلیل سرعت، كارایی، كاهش هزینه ها و بهره برداری از فرصت های زودگذر، عرصه جدیدی را در رقابت گشوده است. در نتیجه اقتصاد دنیای امروز بر پایه نوآوری، خلاقیت و استفاده از دانش به ویژه دانش اطلاعات و ارتباطات استوار است.

امروزه وقتی به ثروتمندان و كارآفرینان جدید كه عمدتا كمتر از 40 سال دارند نگاه می كنیم، متوجه می شویم كه همه در حوزه های فناوری اطلاعات و تجارت الكترونیك صاحب كسب و كار، اندیشه، فكر، نوآوری و كارآفرینی جدید هستند و درنتیجه نقش مهمی در رشد اقتصادی كشور خود ایفا می كنند و وقتی به ثروتمندان و كارآفرینان قدیم نگاه می کنیم می بینیم كه بعد از حدود 70 سال شركت های خود را ایجاد کرده (مانند فورد، راكفلر) و صاحب ثروت می شدند.

اگر دیروز ثروتمندترین افراد دنیا آنهایی بودند كه منابع مالی بیشتری در اختیار داشته نظیر راكفلرها، اما امروزه ثروتمند ترین مردم دنیا فردی دانش مدار مانند بیل گیتس، مدیر شركت مایكروسافت است كه با استفاده از فناوری اطلاعات و از طریق تجارت الكترونیك كارآفرینی می كند.

بیل گیتس با استفاده از فناوری اطلاعات توانسته است دارایی های خود را افزایش دهد تا فاصله او از نفر بعدی در فهرست ثروتمندترین مردان جهان به بیش از ۱۳میلیارد دلار برسد و با توجه به ثروت ۹۰میلیارد دلاری، ثروت موسس شرکت مایکروسافت هم اکنون معادل ۰,۵ درصد از تولید ناخالص داخلی آمریکاست.

شركت هایی مانند Yahoo ، Ebay، Amazon و... در مدت كوتاهی توانسته اند ارزش بسیاری را كسب كنند. آمار نشان می دهد كه طی پنج سال آخر قرن گذشته ارزش برخی از این شركت ها بیش از 200 برابر شده است.

تكنولوژی اطلاعات می تواند پنج مزیت عمده ایجاد كند: ارزان تر (تولید خروجی های مشابه با هزینه كمتر)، بیشتر (تولید خروجی های بیشتر و با هزینه مشابه)، سریع تر (تولید خروجی های مشابه با همان هزینه در زمان كمتر)، بهتر (تولید خروجی های مشابه با همان هزینه و همان زمان ولی با استانداردهای كیفیتی بالا) و برای نخستین بار (تولید خروجی های جدید).

رشد سریع و روزافزون تجارت الكترونیكی در كشورهای پیشرفته و مزیت های رقابتی حاصل از آن و نقش مهم آن در ایجاد اشتغال و رشد تولید در كشورها نشان دهنده آن است كه آن كشورها در سیاست های جاری و بازرگانی خود تجدیدنظر اساسی به عمل آورد ه اند.

تجارت الکترونیکی راه را برای کارآفرینی در ابعاد بسیار وسیع هموار کرده است (ساخت، تولید، طراحی و نگهداری) و اکنون به عنوان یک ویژگی مورد تایید زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در جهان جلوه گر شده است.

عصر حاضر، عصر نوآوری است و اگر محصولی بهبود كیفیت نیابد، به سرعت از چرخه رقابت حذف می شود و مسلما نوآوری و خلاقیت بهترین راه حل برای حفظ بازار موجود و دستیابی به بازار جدید است، در دنیای امروز بزرگ ترین سرمایه های یك بنگاه اقتصادی نیروهای اهل فكر، یاد گیرنده و خلاق آن هستند و این نیروها كسانی جز كارآفرینان نیستند.
كارآفرین فردی با نو آوری خاص است كه ایده ها را به واقعیت تبدیل می كند و كارآفرینی موجب ارتقا و بهره وری، ابداعی پیوسته و مستمر در تولید كالاها، تعقیب و تشویق سرمایه گذاری و ایجاد ثروت است. تجارت الكترونیك و كارآفرینی ارتباط نزدیكی با یكدیگر دارند، كارآفرینی باعث خلاقیت و نوآوری در رشد و بر تجارت الكترونیك نیز تاثیر گذار است و تجارت الكترونیك در تسهیل و خلق ایده های نو و ایجاد بازارهای جدید و گسترش بازارهای موجود، تاثیر مستقیمی خواهد داشت.

اینترنت شبكه ای مجازی است كه تا حد زیادی در این موضوع تاثیر دارد. این شبكه، بازاری بدون مرز است كه می توان به راحتی در آن تجارت كرد. برای این منظور باید افراد كارآفرین با ایده های نو، شركت های اینترنتی را تاسیس كنند و پس از مدتی كه ارزش فوق العاده ای یافتند آنها را بفروشند.

شرکت های معتبر خارجی که از طریق اینترنت برای فروش کالاهای خود استفاده می کنند، خواسته یا ناخواسته منشاء اثرات مثبتی که قطعا مهم و پویاتر از مسئله اقتصادی است در کشورهای در حال توسعه خواهند شد. اثراتی چون، ایجاد انگیزه و رغبت فزاینده به فعالیت های اقتصادی در جوانان، افزایش رشد تجارت، افزایش رفاه زندگی مردم طبقه پایین جامعه، افزایش فرصت های جدید شغلی (کارآفرینی نسل جدید در دراز مدت).

گسترش تجارت الكترونیك سبب می شود هر روز افراد بیشتری جذب این بازار مجازی شوند. موسسات، سازمان ها و نهادهای خصوصی و دولتی در همه كشورها بر آن شده اند تا معرفی محصولات و خدمات خود را در بستر اینترنت انجام دهند، از این رو نخستین نیازی كه رو به روی آنها قرار می گیرد، مراجعه به افرادی است كه از دانش و مهارت كافی برای انجام چنین فعالیت هایی برخوردار باشند، طبیعی است كه درآینده نمی توان موسسه ای را بدون متخصصان تجارت الكترونیك یافت.

تجارت الكترونیك به عنوان محل ارتباط فناوری اطلاعات و بازار كسب و كار سبب شده است كه بازار دائمی برای فعالیت و اشتغال عده بسیاری در این زمینه فراهم آید.

كارآفرینی از طریق تجارت الكترونیك می تواند شرایط تازه ای به وجود آورد كه در آن تولیدكنندگان، فروشندگان و مشتریان و تقریبا تمام عوامل دست اندركار یك چرخه اقتصادی قادر باشند در یك فضای مجازی مشترك با یكدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و پول بپردازند.

اینترنت درقالب تجارت الكترونیك تئوری ها و نظریات جدیدی را طرح كرده كه یكی از آنها اشتغال پیوسته است. در این نوع اشتغال فرد شاغل كار خود را با استفاده از امكانات رایانه ای انجام می دهد و حاصل كار را از طریق اینترنت در اختیار كارفرما یا مشتریان قرار می دهد. جالب تر آنكه دریافت دستمزد یا پرداخت مبلغ نیز با استفاده از اینترنت و از طریق حساب های اینترنتی و كارت های اعتباری صورت می گیرد. مجموعه این فعالیت ها و معاملات می تواند در قالب تجارت الكترونیك توسط كارآفرین انجام شود تا زمینه اشتغال و تولید به وجود آید و كسب وكارهای كوچك اینترنتی انجام پذیرد.

بنا بر اظهارنظر وزارت صنایع و تجارت بین المللی ژاپن، امر تجارت الكترونیكی كه تا چندی قبل به تعداد معینی از شركت ها محدود می شد اما در حال حاضر با ورود به عصر اطلاعات، تعداد زیادی از مصرف كنندگان ناشناس در شبكه حضور دارند كه فعالیت های عمومی، تجاری مانند تبلیغات، آگهی، مذاكرات افزایش یافته است.

اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی در هر فعالیت كارآفرینی است. این دو، هم خود ارزش دارند و هم ارزش به وجود می آورند. فردی كه از بازارهای مختلف و قیمت اجناس یا ازگذشته و آینده آنها باخبر باشد، قطعا تصمیمات بهتری برای رسیدن به سود بیشتر خواهد گرفت. ارتباطات نیز مانند اطلاعات ارزشمند است و ارزش بیشتری متناسب با اندازه و نوع ارتباطات را در اختیار كارآفرین قرار می دهد. كارآفرینی مستلزم كشف یك نیاز اجتماعی است و كشف نیازهای اجتماعی به شناخت اجتماع، نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن وابسته است. در شناسایی نیاز هر فعالیت كارآفرینانه، ایده پرداز باید نسبت به محیط، بینش و دانش داشته باشد.

تجارت الكترونیك به كارآفرین امكان می دهد نوآوری كرده و خلق ایده های جدید داشته باشد و در روند تصمیم گیری و ارتباطات در فرآیند كسب و كار به او كمك می كند و همچنین امكان خودكار كردن فرآیندها را به او می دهد.