تا مدتی پیش، اگر از اغلب شهروندان ایالات متحده می پرسیدید که شنیدن نام دونالد ترامپ آنها را یاد چه مفهومی می اندازد، پاسخ هایی مشخص و مشابه داشتند. درواقع تا پیش از رقابت انتخاباتی برای کسب عنوان ریاست جمهوری ایالات متحده و به بیانی دقیق تر تا پیش از 20 ژانویه (تاریخ تحلیف دونالد ترامپ در مقام ریاست جمهوری) ترامپ به عنوان یک تاجر ثروتمند و چهره تلویزیونی مشهور شناخته می شد؛ چهره ای که حتی موفق شده بود ستاره ای را در خیابان مشهور هالیوود به نام خود سند بزند.
با این وجود در میان شادی جمهوریخواهان و حیرت دموکرات ها، این روزها ترامپ، عنوان پرمسئولیت چهل و پنجمین ریاست جمهوری آمریکا را به دوش می کشد؛ عنوانی که هنوز جوهرش خشک نشده پرحاشیه شده است.
درست از لحظه ورود ترامپ به کاخ سفید و حتی در حین اجرای مراسم تحلیف حواشی مختلف مثل سایه به دنبال ترامپ حرکت کردند و از پس دیوارهای عمارت ریاست جمهوری، وارد صحنه سیاست آمریکا شدند. از مقایسه حجم حاضران در مراسم تحلیف ریاست جمهوری ترامپ با اوباما گرفته تا تظاهرات هزاران نفر در اقصی نقاط جهان علیه به قدرت رسیدن وی.
با این وجود لااقل تا این لحظه ترامپ نشان داده بیدی نیست که به بادهای اعتراض بلرزد و برای اثبات همین موضوع شروع به امضای فرمان هایی کرده که حیرت بسیاری از کارشناسان اقتصاد جهان را برانگیخته است. اغلب این فرمان ها براساس وعده های انتخاباتی ترامپ تنظیم شده اند و به نظر می رسد وی قصد دارد ثابت کند به هر آنچه در طول دوران مبارزات انتخاباتی مطرح کرده بود وفادار است.
ساخت دیوار چه تبعاتی خواهد داشت
دقیقا پنج روز پس از به قدرت رسیدن ترامپ (25 ژانویه) بود که فرمان احداث دیوار بین مرز مکزیک و آمریکا امضا شد؛ فرمانی که به محض امضا جنجال هایی بی سابقه بر پا کرد و مقامات مکزیک را به واکنش واداشت. رئیس جمهور آمریکا در زمان امضای این فرمان تاکید کرده هدفش از ایجاد دیوار کنترل دقیق تر مرزها و برقراری امنیت برای شهروندان داخل مرزهای کشورش است.
اما به عقیده بسیاری از کارشناسان اقتصادی، ساخت این دیوار چیزی فراتر از محافظت از مرزهاست و طبیعتا ابعادی گسترده تر را در بر خواهد گرفت. برای مثال همزمان با احداث این دیوار پیمان بین دو کشور معروف به «معاهده نفتا» لغو خواهد شد؛ معاهده ای که در سال 1994 و با هدف توسعه همکاری های تجاری بین ایالات متحده، کانادا و مکزیک منعقد شد.
موضوع سوم اما به مهاجران مکزیکی ساکن آمریکا باز می گردد؛ مهاجرانی که شمارشان به میلیون ها نفر می رسد و البته اکثر آنها به شکل غیرقانونی در ایالات متحده زندگی می کنند. دونالد ترامپ در این خصوص هم چکشی عمل کرده و حکم اخراج این مهاجران غیرقانونی را امضا کرده است. سه تصمیم ضربتی ترامپ که از سوی بسیاری از روزنامه های داخلی مکزیک محکوم شده، بی شباهت به اجرای فن کیش و مات در بازی شطرنج نیست.
یک نمایش هزینه بر یا یک اقدام آینده نگر
این موضوع که اقدام اخیر دونالد ترامپ دقیقا باچه هدفی انجام شده، موضوع داغی است که بارها توسط تحلیلگران مختلف از زوایای گوناگون مورد بررسی قرار گرفته است. برای مثال پایگاه خبری ایندیپندنت در گزارش تحلیلی خود به این موضوع اشاره دارد که رئیس جمهوری ایالات متحده بیش از آنکه اهداف اقتصادی را دنبال کند به دنبال ارائه نمایش قدرت است. این موضع گیری از این حیث مورد توجه است که مرز بین مکزیک و ایالات متحده 3200 کیلومتر طول دارد و ساخت دیوار مورد نظر ترامپ بالغ بر 14 میلیارد دلار هزینه خواهد داشت.
اگرچه ریاست جمهوری آمریکا در سخنان خود تاکید کرده که 100درصد هزینه های ساخت دیوار بین دو کشور را از مکزیک بازپس خواهد گرفت اما پذیرش هزینه های فعلی ساخت دیوار توسط کنگره با اما و اگرهای متعددی رو به رو است. در واقع سوال اینجاست که آیا صرف این هزینه سنگین، واقعا به صلاح اقتصاد آمریکا خواهد بود؟ این موضوعی است که از سوی بسیاری از تحلیلگران دموکرات یا منتقد دولت جدید نیز مطرح می شود.
اما نشریه تلگراف چاپ انگلستان از زاویه ای دیگر به موضوع اشاره می کند. در بخشی از مقاله اخیر این نشریه به سخنان ترامپ در حین مبارزات انتخاباتی اشاره شده است, سخنانی که نشان می دهند ترامپ از مدت ها پیش شمشیر مبارزه با مکزیک و مهاجران این کشور را از رو بسته بود.
برای مثال وی در دوران کاندیداتوری خود و در جمع هوادارانش گفته بود: «درست است که مکزیک هر چند وقت یک بار مهاجرانی را به آمریکا می فرستد، اما مهاجران مکزیکی جزو بهترین مردم این کشور نیستند. به عبارت دقیق تر، مکزیک در حال صادرات بدترین مشکلات خود به کشور ما است. شمار زیادی از مهاجرهای مکزیکی در گروه متجاوزان، قاتلان، سارقان و. . . قرار دارند. این یک مبادله ناعادلانه بین ما و مکزیک است.»
بر این اساس، اگر قرار باشد به استدلال انتخاباتی دونالد ترامپ تکیه کنیم، تصمیم جنجالی وی برای احداث دیوار، نوعی پیشگیری آینده نگرانه است که با هدف کاهش جرائم انجام می شود. افزون بر اینها ترامپ در بخشی از مصاحبه جدید خود با شبکه خبری تحلیلی ABC بر لزوم استخدام 10هزار نفر نیروی تازه نفس برای گشت مرزی و حفظ امنیت این مناطق تاکید کرده است.
جالب ترین نکته در مورد این مصاحبه، تاخت و تاز جدید ترامپ علیه هیلاری کلینتون است؛ رقیب دموکراتی که در جریان مبارزه بر سر تصاحب پست ریاست جمهوری با ترامپ چالش هایی اساسی داشت. وی در بخشی از سخنان خود گفت: «ایجاد مرز بین دو کشور مانع از تقلب های آتی در جریان انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد. من یقین دارم بخشی از رأی دهندگان به رقیب دموکرات من «هیلاری کلینتون» با کارت های شناسایی جعلی که به مهاجران غیرقانونی تعلق داشتند، در انتخابات شرکت کرده اند. احتمال می دهم تعداد این افراد متقلب بین 3 تا 5 میلیون نفر است.»
این ادعا در شرایطی مطرح می شود که در نخستین روزهای پس از به قدرت رسیدن ترامپ، روابط دو کاندیدا بهبود یافته به نظر می رسید. اما اظهارات اخیر دونالد ترامپ نشان می دهد آتش جامانده زیر خاکستر روابط دو رقیب حزب دموکرات و جمهوریخواه همچنان داغ است و ترامپ از هیچ فرصتی برای تاختن به خانم کلینتون نمی گذرد. اگرچه موافقان و مخالفان ساخت دیوار بی شمارند و هر یک استدلال هایی مخصوص به خود را دارند، اما آنچه کاملا واضح است خط فکری ضد مهاجرت دونالد ترامپ است؛ طرز تفکری که باعث شده بسیاری از منتقدان، ترامپ را به نژادپرستی متهم کنند. اکنون باید دید با اجرای یک به یک وعده های انتخاباتی رئیس جمهور چهل و پنجم آمریکا، اقتصاد این کشور و سایر کشورهای جهان چه تحولاتی را تجربه می کنند.
ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com