نیمه نخست سال 1394 رو به پایان است و انتظار برای خروج از رکود صنایع وارد هفتمین ماه از سالی میشود که دولت یازدهم همه تلاش و تاکید خود را برای خروج از رکود همه بخشهای اقتصادی متمرکز کرد. حالا صنعتگران میگویند که خروج از رکود محقق نشده اما دستکم سیاستهای دولت جلوی تشدید رکود را گرفته است. سال 94 با تصویب قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر و ارتقای نظام مالی کشور آغاز شد. اردیبهشت ماه سال جاری پس از چندینماه توقف در مجلس شورای اسلامی سرانجام این قانون از سوی رئیس مجلس به رئیسجمهور ابلاغ شد و هیات دولت بدون هیچوقفهای اقدام به تدوین آییننامههای این قانون کرد.
اکنون چهار ماه از ابلاغ این قانون گذشته و گفته میشود بیش از 70درصد از آییننامههای این قانون نگاشته شده است. از سوی دیگر رسیدن به توافق جامع هستهای نیز از دیگر مواردی بود که بارقههای امید را در فضای تولید باز کرد اما انتظار دوران پساتحریم که در عموم جامعه ایجاد شد، خود دلیل مضاعفی برای بقای رکود شد. اکنون که سال 94 در آستانه ورود به نیمه دوم خود است، تولیدکنندگان میگویند همچنان رکود در صنایع احساس میشود.
سیاستهای دولت مانع از تشدید رکود شد
احمدپورفلاح، مدیرعامل شرکت سکوایران و رئیس پیشین کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران، در گفتوگو با «فرصت امروز» در این زمینه بیان میکند: «به اعتقاد من اگر از رکود خارج نشدیم، حداقل از سرعت سقوط فاصله گرفتهایم و برنامهریزیهایی برای تولید صورت گرفته است. مثلا قانون بهبود مستمر فضای کسبوکار کمکم در حال اجرایی شدن است که بسیاری از مشکلات بخش تولید را برطرف خواهد کرد. همچنین اجرایی شدن قانون رفع موانع تولید که نوشتن آییننامههای آن نیز در حال اتمام است میتواند بخش بزرگی از مشکلات تولید را برطرف کند.»
او میافزاید: «شرایط برای سرمایهگذاری مشترک با خارجیها فراهم شده و حضور هیاتهای خارجی در ایران بیتاثیر نبوده است. وقتی واحدهای صنعتی را رصد میکنم متوجه جنبشی میشوم که در این واحدها جریان دارد. تحریمها حداکثر میتواند 30درصد مشکلات ما را حل کند و 70درصد باقیمانده به دلیل برنامهریزیها و یارگیریهای اشتباه و هدایت منابع به بخشهای کم بازده است که در گذشته انجام شده. سیاستهای دولت در راستای اصلاح این روند است اما هنوز ما در لایههای وزارتخانهها، این تفکر که تولید محور توسعه است را نمیبینیم. امیدواریم که مدیران میانی نیز توجیه شوند تا درراستای سیاستهای دولت رفتار کنند.»
محمدرضا مرتضوی، دبیر خانه صنعت و معدن ایران، درباره وضعیت رکود صنایع به «فرصت امروز» میگوید: «اتفاقی در اقتصاد نیفتاده که بخواهد به رکود پایان دهد اما سیاستهای دولت توانسته جلوی تشدید رکود را بگیرد. چند عامل میتواند موجب خروج از رکود شود، افزایش قدرت خرید مردم که طبیعتا افزایش پیدا نکرده است، نکته دیگر ایجاد رونق در موتورهای پیشران اقتصاد مانند نفت و گاز و پتروشیمی و... است که این اتفاق هم رخ نداده. از سوی دیگر سرمایهگذاریهای خارجی نیز که یکی دیگر از عوامل است به دلیل رفعنشدن کامل تحریمها هنوز در انتظار به سر میبرد.»
دبیر خانه صنعت و معدن ایران با بیان اینکه دولت از نظر بودجههای عمرانی سختترین سال خود را میگذراند، توضیح میدهد: «امیدواری بزرگی که در کشور به وجود آمده تنها نکته مثبتی است که رخ داده اما دولت همچنان در پی رفع کردن مشکلاتی است که از پیش در اقتصاد به وجود آمده و به دنبال به وجود آوردن یک اعتماد عمومی است. دولت همه تلاش خود را به کار بسته تا بتواند شرایط اقتصاد را عادی کند و در حال اصلاح دستورالعملهای مخرب است.»
تولیدکنندگان خوشبین به خروج از رکود
هدفگذاری دولت برای خروج از رکود تا پایان امسال است. این نکتهای است که بارها از زبان مسئولان دولتی خارج شده اما آیا تولیدکنندگان هم با دولت در این زمینه موافقند؟ پورفلاح در این باره تصریح میکند: «پیشبینی من این است که در آینده نه چندان دور ما از رکود خارج خواهیم شد. در صحبتی که با دکتر نیلی نیز داشتم، ایشان معتقد بودند که از اردیبهشت ماه ما در بازار شاهد رونق خواهیم بود. من بسیار به آینده خوشبین هستم. به اعتقاد من بخش تولید باید این شش ماه را نیز تحمل کند تا زیرساختهای فراهم شده به نتیجه برسد. با ایجاد تحرک در بخش ساختمان و صنعت گردشگری سایر بخشها نیز حرکت خواهند کرد.»
مرتضوی نیز در این زمینه بیان میکند: «دولت موفق شده اعتماد عمومی را جلب کند و مردم اطمینان دارند که اگر به دولت در راستای اصلاح روابط بینالمللی کمک کنند، دولت میتواند ایران را به اقتصاد جهانی برگرداند. من مطمئنم در پایان سال، رشد اقتصادی کشور مثبت خواهد بود و نرخ تورم نیز به کمتر از 15درصد میرسد و زمینه برای خروج از رکود فراهم خواهد شد.»
گرچه عوامل بیرونی که منجر به رکود در صنایع شده هنوز در انتظار رفع شدن به سر میبرند اما اقدامات دولت در راستای برونرفت از رکود به کام تولیدکنندگان خوش آمده و گرچه هنوز سایه رکود در پایان شش ماهه نخست سال بر سر تولید باقی ست اما چشم تولید به روزهای پایانی سال جاری برای خروج از رکود چشم دوخته است.