بندر چابهار ایران، هند و چین را به رقابت می کشاند

مطرح شدن بحث برنامه چین برای انعقاد قراردادی با ایران به منظور توسعه بندر چابهار، هند را به تحرک بیشتر برای تسریع در اجرای طرح‌های خود در این بندر واداشته است.

هندی‌ها برای عقب نماندن از چین به‌عنوان رقیب دیرینه این کشور که در بندر گوادر پاکستان در نزدیکی بندر چابهار سرمایه‌گذاری وسیعی کرده درصدد جبران تاخیر خود و سرمایه‌گذاری فوری دراین بندر مهم و استراتژیک هستند.
به گزارش ایرنا، بسیاری عجله دولت هند را برای سرمایه‌گذاری دربندر چابهار مرتبط به تمایل چینی‌ها برای سرمایه‌گذاری در چابهار ارزیابی می‌کنند.

روزنامه انگلیسی زبان «دککن‌هرالد» روز پنجشنبه نوشت: هند در اثر نگرانی از اقدام پکن برای انجام معامله‌ای با تهران برای توسعه بندر چابهار در نظر دارد  اجرای طرح‌های خود در این بندر واقع در جنوب شرقی ایران را تسریع کند.  براساس این گزارش، وزیر کشتیرانی هند «نیتین‌گادکری» گفت که دهلی‌نو برنامه زمان‌بندی 18 ماهه را برای احداث یک پایانه کانتینر و یک پایانه باری چندمنظوره در دواسکله بندر چابهار تدارک دیده است.

وی در عین حال گفت: سعی خواهد شد که این طرح در طول یک و نیم ماه تکمیل شود.

به نظر می‌رسد، هند درصدد جبران چند سال زمان از دست رفته‌ای است که به‌خاطر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران صورت گرفت. منابع مطلع گفتند، دهلی نو در رقابت با چین برای یافتن جای پایی در این بندر است که از نظر راهبردی برای این کشور در مرز اقیانوس هند و دریای عمان اهمیت بسزایی دارد.

پیشنهاد پکن برای اعطای یک خط اعتبار 80 میلیون دلاری به تهران برای توسعه بندر چابهار موجب نگرانی دهلی نو شده که اکنون خواهان بهره‌برداری از نرمش تحریم‌های اعمالی امریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران است.
اقدام هند برای تسریع در احداث تسهیلات زیربنایی در اطراف بندر چابهار ایران به دنبال موفقیت چین در کسب حق مدیریت بندر تجاری گوادر در ساحل جنوب غربی پاکستان صورت می‌گیرد.

چندسالی است که چین به‌عنوان یکی از رقبای اصلی هند، سرمایه‌گذاری وسیعی در بندرگوادر پاکستان که در نزدیکی چابهار در ایران قرار دارد انجام داده و هند درصدد است با سرمایه‌گذاری در بندر چابهار از رقیب دیرینه خود در دستیابی به آسیای میانه و افغانستان عقب‌نماند.

«سلمان خورشید» وزیر خارجه وقت هند در اردیبهشت 92 از تهران دیدار و تعهد دولت هند را برای توسعه بندر چابهار به مقام‌های ایران منتقل کرد، ولی این طرح از آن موقع تاکنون هیچ پیشرفتی نکرده است.

این طرح در 18اکتبر سال جاری (26 مهر 93) زمانی جان گرفت که در نشست کابینه دولت مرکزی هند به ریاست نارندرامودی نخست‌وزیر این کشور چارچوب یادداشت تفاهمی را که دهلی نو و تهران به منظور هموارسازی زمینه برای مشارکت هند در توسعه بندر چابهار امضا خواهند کرد، به تایید رسید.
یک شرکت مشترک متشکل از بندر جواهر لعل نهرو و بندر کاندلا دو اسکله کاملا آماده را در مرحله نخست طرح بندر چابهار برای یک دوره 10 ساله اجاره خواهند کرد که می‌تواند با توافق طرفین تجدید شود.

در نشست کابینه هند تصمیم گرفته شد که این شرکت برای تجهیز این دو اسکله یکی به‌عنوان پایانه کانتینر و دیگری به‌عنوان یک پایانه باری چندمنظوره 85میلیون دلار هزینه کند. دولت هند همچنین با هزینه سالانه 22 میلیون دلار برای عملیات پشتیبانی این شرکت موافقت کرده است.

هند بندر چابهار را به‌عنوان یک بندر راهبردی مهم که می‌تواند مسیری را برای دسترسی آن به افغانستان از طریق مرزهای شرقی ایران فراهم سازد تلقی ‌کند.

حضور هند در بندر چابهار از طریق مرزهای شرقی ایران دسترسی دریایی- زمینی به افغانستان را دراختیار هند قرار می‌دهد. بندرچابهار که در استان سیستان و بلوچستان و ساحل جنوب شرقی ایران واقع شده، برای هند اهمیت استراتژیک زیادی دارد، این بندر خارج از (محدوده) خلیج فارس و از سواحل غربی هند به آسانی قابل دسترسی است. با استفاده از شبکه جاده‌ای موجود ایران از طریق بندر چابهار، امکان ارتباط با زرنج – دلارام به بزرگراه افغانستان و از طریق آن به شهرهای بزرگ هرات، قندهار، کابل و مزارشریف فراهم می‌شود.