برنامه‌ریزی رکن اساسی فعالیت تولیدی

برنامه‌ریزی و پیش‌بینی بودجه برای هر تولیدکننده رکن اساسی فعالیتش به‌شمار می‌رود، اما ممکن است به سبب مسائل بیرونی و مدیریت نکردن بحران مشکلاتی را بر سر راه خود تجربه کند. در تشریح این مشکلات می‌توان به کمبود نقدینگی در پایان سال اشاره کرد. مشکل سرمایه در گردش واحدهای تولیدی که از کمبود نقدینگی آنها ناشی می‌شود، در نیمه دوم سال به سبب تسویه‌حساب‌ها با سازمان‌های دیگر مانند سازمان امور مالیاتی کشور، تامین اجتماعی و مواردی از این دست تشدید می‌شود.

هرچند یک طرح تولیدی زمانی که برای فعالیت‌های خود برنامه‌ریزی می‌کند برای پایان سال نیز پیش‌بینی نقدینگی خواهد داشت، اما به هر صورت مسائلی که در چندسال اخیر گریبان تولید را گرفته و مشکلات بی‌شماری را در رابطه با تامین نقدینگی از سوی بانک‌ها، نوسان نرخ ارز و بی‌ارزش شدن پول ملی و... پدید آورده، بی‌نظمی را در پیش‌بینی برنامه‌های صنعتگران به وجود آورده است. علاوه بر آن، گردش مالی برای پرداخت حقوق نیروی کار، حرکت به سوی تعطیلات ۱۵ روزه نوروزی که تقریبا کل کشور در تعطیلی به سر می‌برد و سرویس‌دهی خطوط تولید در اسفندماه می‌تواند به کاهش رشد تولید منجر شود.

در مقابل شادابی نیروی انسانی پس از تعطیلات نوروز، اتمام سرویس‌دهی خط تولید و آمادگی آنها و همچنین فعالیت بهتر کارخانه‌ها در نیمه نخست سال سبب می‌شود تا این نیمه با رشد تولید همراه باشد. یکی از محصولاتی که عموما در نیمه نخست سال با رشد تولید همراه می‌شود، مصالح ساختمانی است. مصالح ساختمانی در نیمه نخست سال به دلیل رابطه مستقیم با فصل گرما بازار پررونقی را به همراه دارد، زیرا ساختمانی که از سفت‌کاری درآمده، کار خود را برای نازک‌کاری به فصل زمستان موکول نمی‌کند. صنایع کاشی، سیمان و صنایع وابسته به این صنعت پیشرو همگی در فصل نخست سال تجربه رونق را خواهند داشت، اما این امر را نمی‌توان به همه تولیدات صنعتی تعمیم داد.

از سوی دیگر اگر بخواهیم نگاهی به بهره‌برداری واحدهای صنعتی ایجادی در کشور داشته باشیم، مشاهده می‌کنیم که عموما روزهای ۱۲ تا ۲۲ بهمن‌ماه که اعیاد ملی کشور محسوب می‌شود و روزهای ویژه انقلاب است، برای بهره‌برداری واحدهای صنعتی ایجادی از سوی تولیدکنندگان انتخاب می‌شود. این انتخاب مزیت دیگری نیز به همراه دارد. این اعیاد نزدیک به آخر سال بوده و بهره‌برداری در این مدت، آغاز به کار در ابتدای سال آینده را به همراه خواهد داشت. یکی از دلایل دیگر اتمام پروژه‌های صنعتی و به بهره‌برداری رساندن آنها تا پایان سال به این بازمی‌گردد که تولیدکنندگان نمی‌خواهند با آغاز سال جدید، بار مالی اضافی را به دوش بکشند و قصد دارند تا پایان سال هرچه سریع‌تر پروژه‌های خود را به ثمر برسانند، زیرا همه می‌دانیم که تورم در سال جدید، افزایش قیمت مواد اولیه و کالاها و مواد واسطه‌ای و... امری اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل پیش‌بینی است. به این خاطر می‌توان گفت با نگاهی منطقی به روند فعالیت واحدهای صنعتی پیش‌بینی رفتار آنها دور از ذهن نخواهد بود.

* رییس خانه صنعت،معدن و تجارت ایران