بانک‌ها بر ترس از گذشته غلبه کنند

اعطای تسهیلات به بخش تولید همواره یکی از چالش‌های بانک‌ها و دولت‌ها در دوره‌های مختلف بوده است. بانک‌ها از سویی به خاطر مطالبات معوق تحت فشار هستند و از سوی دیگر به خاطر پرداخت تسهیلات، با خواسته روزافزون بخش تولید مواجه هستند. در این میان موضوع روان‌سازی ارائه تسهیلات برای حل این چالش مطرح شده است. 

روان‌سازی چیست؟ 

آلبرت بغزیان کارشناس اقتصادی در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: بحث روان‌سازی ارائه تسهیلات به بخش تولید توسط بانک‌ها در واقع یک شیوه اعطای تسهیلات است. تولید‌کننده برای گرفتن تسهیلات به بانک مراجعه می‌کند. در این مرحله بانک طرح‌های توجیهی تولید‌کننده را از این دید که آیا می‌تواند به موقع اقساط تسهیلات را بپردازد بررسی می‌کند. این بررسی شامل ارزیابی سود‌آوری پروژه و توانایی پرداخت یا وثیقه‌هایی که در مقابل به بانک باید ارائه شود. این فرآیند روان‌سازی را برای بانک‌ها آسان می‌کند. 

وی گفت: نگرانی بانک‌ها بیشتر بحث اعتبارمشتری است. آنها می‌ترسند که با کاهش توانایی تولیدکنندگان در باز پرداخت تسهیلات، بر میزان معوقات بانکی اضافه نشود. طبیعی است که سرمایه‌گذار تا حد امکان سعی می‌کند وثیقه کمتری را به بانک ارائه دهد تا هزینه دریافت تسهیلات برایش کمتر باشد اما در مقابل بانک هم تلاش می‌کند تا وثیقه‌های مطمئن بگیرد و هزینه‌های خود را تامین کند؛ بانک می‌خواهد خدمات خود را گران‌تر بفروشد و سرمایه‌گذار هم می‌خواهد ارزان‌تر بگیرد؛ روان‌سازی برای تسهیل این چالش شکل گرفته است. سرعت مدت تعیین اعتبار مشتری و توجیه طرح با متغیرهایی که در طرح توجیه دیده است از جمله ویژگی‌های روان‌سازی است. بانک‌ها اگر در این مرحله به هوش نباشند و به درستی وضعیت متقاضی تسهیلات را بررسی نکنند، با مشکل بازپرداخت مواجه می‌شوند. 

وی گفت: بانک مرکزی می‌تواند بخشنامه‌ای را به بانک‌ها ابلاغ و این روند را هدایت کند ولی روان‌سازی در گرو تصمیم بانک‌هاست و آنها هستند که چگونگی اجرای آن را تعیین می‌کنند. 

متقاضیان واقعی تسهیلات و بروکراسی

فرشاد قربانی، کارشناس اقتصادی هم در این باره به «فرصت امروز» گفت: فلسفه وجودی بانک‌ها برای ارائه خدمات به مشتریان است. بانک‌ها را نباید به‌عنوان یک موسسه صرفا انتفاعی دید که به دنبال سودسازی بیشتر هستند. البته هیچ کس با نیت عام‌المنفعه بانک تاسیس نمی‌کند، اما یک بانک اگر می‌خواهد پایدار بماند و در مسیر توسعه قدم بردارد باید به ارائه خدمات مناسب به مشتریان اقدام کند. 

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: بانک‌ها به فعالیت سودسازی می‌پردازند و برای خود منابع جمع می‌کنند و از محل این منابع باید به بخش‌هایی که نیاز به تسهیلات دارند، خدمات ارائه بدهند. اما نحوه ارائه این خدمات نباید به‌گونه‌ای باشد که بانک‌ها را دچار دردسر کند. میزان قابل توجه معوقات بانکی در کشور به دلیل ناتوانی تسهیلات‌گیرندگانی که تسهیلات گرفته شده را باز پس نداده‌اند شکل گرفته است. اگر بانک‌ها در ارزیابی متقاضیان وام به اندازه کافی دقت به خرج ندهند با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. 

وی افزود: اما گاهی دیده می‌شود که دقت عمل بانک‌ها شرایطی را رقم می‌زند که تولیدکنندگانی که شرایط دریافت وام را دارند هم در پیچ‌وخم بروکراسی گیر می‌کنند. موضوع روان‌سازی رویه‌های بانکی به منظور برطرف شدن موانع برای این دسته از تولیدکنندگان است که لازم است بانک‌ها کارمندان و مجموعه نیروی انسانی مربوطه را آموزش دهند تا ترتیبی به عمل آید که تولیدکنندگان در بروکراسی گرفتار نشوند و دقت لازم هم در ارزیابی متقاضیان اعمال شود. 

بانک‌ها منابع کافی ندارند

شکور اکبر‌نژاد، کارشناس اقتصادی در خصوص روان‌سازی سرمایه‌گذاری بانک‌ها به ««فرصت امروز»» گفت: بانک‌ها منابع و سرمایه زیادی ندارند. متاسفانه درحال حاضراقتصاد کشور بیشتر به سمت دلالی و سودآوری پیش می‌رود و درجهت تولید نیست. خود بانک‌ها هم به خاطرمنابع اندک مجبورند به کارهایی که در جهت تولید و رشد اقتصادی نیست بپردازند تا سود بیشتری به دست آورند. 

وی افزود: درحال حاضر اقتصاد کشور بیمار است و به درمان اساسی نیاز دارد. دولتمردان باید تدابیر و راهکارهای اساسی و منطقی را پیش گیرند. در حال حاضر بخش مهمی ازمشکلات اقتصادی ما در گرو مذاکرات است؛ به خاطر تحریم، کل وضعیت اقتصاد ما بهم ریخته است. ما باید با دنیا تعامل برقرارکنیم و به سمت لغو تحریم‌ها برویم تا فعالان اقتصادی چرخه تولید را به حرکت دربیاورند و اقتصاد کشور را به سمت رشد و پویایی بیشتر 

هدایت کنند. این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: متاسفانه بسیاری از مشکلات اقتصاد ما به سنوات گذشته بازمی‌گردد؛ طرح‌های کارشناسی نشده و پروژه‌هایی که باید به بهره‌برداری مطلوب می‌رسیدند اما نرسیدند؛ همه این عوامل باعث شده اقتصاد بیماری داشته باشیم و اثرات آن را امروزه شاهد هستیم. سیاست نادرست دولتمردان گذشته، امروزه رکود و تورم را درجامعه رقم زده است. خوشبختانه دولت یازدهم توانسته است بخش مهمی از این معضلات را کنترل کند.  اکبرنژاد در پایان گفت: روان‌سازی سرمایه‌گذاری در جهت تولید، زمانی می‌تواند صورت گیرد که با دنیا ارتباط برقرار کنیم.