بازارهای جدید دانشگاهی در کدام کشورها هستند؟

تب ادامه تحصیل فراگیر شده و همه جهان را دربرگرفته. هر کس به دنبال مقصدی برای ادامه تحصیل می‌گردد؛ مقصدی که شاید برای مدتی طولانی‌تر در آن بماند و بعد از پایان تحصیلات هم قصد بازگشت نداشته باشد. اما الگوی تبادل دانشجو در جهان در حال تغییر است. سیاست‌ها نقش مهمی در این تغییرات داشته‌اند و نقشه جهانی ادامه تحصیل را تغییر داده‌اند. آن طور که نتایج بررسی‌ها می‌گوید، مقصدهای سنتی برای همیشه آرمان دانشجویان جهان نمی‌مانند و هر کشوری که سیاست‌های بهتری را در پیش بگیرد می‌تواند در رقابت سهم بیشتری از بازار را به خودش اختصاص بدهد.

آمریکا هنوز بزرگ‌ترین مقصد دانشجویان جهان است. اما سهم آن از پذیرش دانشجویان خارجی در حال کم شدن است. این سهم از سال 2000 تا 2011 از 23درصد به 17درصد رسیده است. دلیل این اتفاق ظهور بازارهای جدید و رشد بعضی دیگر از بازارهاست که در این رقابت توانسته‌اند حجم بیشتری از تقاضاها را به خود معطوف کنند. مقصدهای انگلیسی‌زبان در این میان بیشترین رشد را داشته‌اند؛ از جمله استرالیا و کانادا.

علاوه بر این، علاقه بیشتر به جابه‌جایی دانشجویان در منطقه خودشان در سال‌های اخیر، از حجم سفرهای تحصیلی به آمریکا کاسته است. دانشگاه‌های آسیایی در سال‌های اخیر رشد بیشتری کرده‌اند و به رتبه‌های بالاتری در رنکینگ‌های جهانی رسیده‌اند. این موضوع باعث شده بخش بزرگی از دانشجویان چینی و هندی که مشتریان اصلی آمریکا بودند، در منطقه خود بمانند و در دانشگاه‌های آسیایی تحصیل کنند. اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی مقصد بسیاری از دانشجویان را کشورهای انگلیسی زبان مانند آمریکا، انگلستان و استرالیا تشکیل می‌داد ولی با آغاز دهه ۲۰۱۰ میلادی چین، سنگاپور و مالزی با رقابت‌های فعالانه، به مقصد دانشجویان خارجی تبدیل شده‌ا‌ند.

دانشگاه آکسفورد به تازگی گزارشی در دفتر استراتژی بین‌المللی‌ تهیه کرده که نشان می‌دهد آمریکا و انگلستان در حال از دست دادن بازار دانشگاهی‌شان هستند و کشورهای دیگری به رقابت وارد شده‌اند. به‌طور سنتی، بعد از آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه و استرالیا محبوب‌ترین مقصدهای دانشجویی هستند. اما با تغییرات جدید، کانادا و استرالیا رفته‌رفته شرایط بهتری پیدا کرده‌اند. کشورهایی که از نظر مهاجرپذیری و تأمین رفاه برای شهروندان نیز رتبه‌های خوبی دارند و از این جذابیت‌ها هم برای جلب نظر نخبگان جهان استفاده می‌کنند. در این کشورها با کاهش رشد جمعیت، پذیرش مهاجران تحصیلکرده به یکی از سیاست‌های کلان تبدیل شده و هر کدام براساس نیاز به دانشجویان رشته‌های مختلف، تسهیلات بهتری در اختیار آنها قرار می‌دهند.

روسیه یکی دیگر از کشورهایی است که تلاش زیادی کرده تا دانشجویان خارجی را جذب و در سال 2012 توانسته دانشکده‌های جهانی‌اش را 10 درصد بیشتر کند و تعداد دانشجویان خارجی‌اش را هم 15 درصد افزایش دهد. طبق پیش‌بینی‌ها پنج دانشگاه روسی به 100 دانشگاه برتر رتبه‌بندی‌ها تا سال 2020 راه پیدا می‌کنند.

آلمان کشور دیگری است که تلاش می‌کند نیمی از دانشجویانش تا 2020 در خارج از کشور درس بخوانند و تحصیل دانشجویان خارجی در این کشور هم 17درصد رشد کند. آمریکا هم که محبوبیتش را رو به کاهش می‌بیند در تلاش است میزان تحصیل دانشجویانش در کشورهای خارجی را دو برابر کند تا آنها هم تجربه بین‌المللی پیدا کنند، یعنی تا سال 2019 از 295هزار به حدود 600 هزار نفر برسند.