سالانه بیش از میلیون ها نفر در مراکز خرید کشور تردد می کنند، برخی از این مراکز خرید نیز حتی به طور هفتگی میزبان میلیون ها بازدیدکننده هستند! به دلیل این آمار زیاد بازدیدکنندگان، مراکز خرید قطعا به عنوان یکی از مراکز تجمع مردم در سطح شهر، پتانسیل بالایی برای هرگونه آشوب، خرابکاری، آتش سوزی، سرقت و حتی حملات تروریستی دارند. از این رو ایجاد فضایی امن و مطبوع برای مشتریان، بازدیدکنندگان و پرسنل فعال در مرکز خرید از اهمیت بالایی برخوردار است.
چالش های اصلی امنیتی در یک مرکز خرید
1- مقابله با حملات احتمالی تروریستی
همان طور که در ابتدا ذکر شد، مراکز خرید به دلیل محل تجمع بازدیدکنندگان، قابلیت بالایی برای حملات تروریستی در شهر دارند. از این رو مدیریت بخش امنیت مرکز خرید باید همکاری مستقیم و مستمری با ارگان های نظامی شهر داشته باشد و همچنین نیروهای خود را تحت آموزش های اولیه نظامی مبارزه با حملات تروریستی قرار دهد.
2- کودکان گمشده
کمک به والدین برای پیدا کردن کودکان گمشده آموزشی کاملا متفاوت از حملات تروریستی است. برای والدین و کودک در دنیا هیچ کابوس و ترسی بیشتر از گم کردن فرزند یا والدین در مکان عمومی وجود ندارد؛ زمانی که در یک محل شلوغ و پرتردد به دنبال گمشده خود می گردند، این اتفاق ممکن است برای هر کسی در زندگی اتفاق بیفتد. پیش بینی فضایی برای کودکان گمشده و حضور یک تیم آموزش دیده حراست در مرکز خرید به خوبی می تواند در این اتفاق ناخوشایند، امنیت و آرامش را به آغوش خانواده بازگرداند.
3- آتش سوزی
از دیگر اتفاقات احتمالی برای یک مرکز خرید، آتش سوزی در یک بخش یا تمامی مرکز خرید است. خوشبختانه امروزه امکانات زیرساختی از قبیل سیستم اعلام و اطفای حریق در مراکز خرید وجود دارند، اما ممکن است آتش در قسمت هایی از مرکز خرید رخ دهد که این امکانات وجود ندارد یا به دلیل تغییرات دکوراسیون غیر فعال شده اند یا خارج از ساعت کاری مجتمع رخ می دهند. از این رو تیم حراست ملزم به تمرینات مستمر در اطفای دستی حریق و برگزاری مانورهای دوره ای تخلیه ساختمان هستند تا بتوانند قبل از گسترش آتش سوزی آن را تحت کنترل خود در آورند.
4- سرقت
واحدهای تجاری خرده فروشی مراکز خرید در هر یک از ساعات شبانه روز در معرض دستبرد سارقان قرار دارند. با اینکه مدیریت مرکز خرید همانند ارگان های امنیتی شهری برای جلوگیری از سرقت در یک مغازه خاص استخدام نمی شوند، اما در راستای پیشگیری از سرقت در مراکز خرید، ضمن آموزش تیم اجاره و فروش در جهت جانمایی مناسب کاربری های مختلف در مرکز خرید، حضور تیم حراست و گشت مخفی آموزش دیده و همچنین دوربین های مداربسته جهت مانیتورینگ در کلیه فضاهای مشاعی و اطراف مرکز خرید، محیطی ایمن را برای کسبه و مشتریان فراهم می کند.
5- شورش و خرابکاری
هرچند شورش و خرابکاری برای مراکز خرید بسیار نادر و دور از ذهن است، اما زیرساخت ابنیه و معماری مرکز خرید و همچنین بخش امنیتی آن باید از هر لحاظ آمادگی لازم جهت مقابله با هرگونه شورش احتمالی را داشته باشد.
6- امنیت در ساعت های غیر کاری مرکز خرید (شیفت شب)
در خارج از ساعت کاری مراکز خرید که از دید مشتریان و کسبه دور است، تیم حراست و ایمنی نقش مهمی جهت تامین امنیت ایفا می کند. این فعالیت شامل نظارت بر ورود و خروج کالا برای واحدهای تجاری، گشت زنی مداوم، مانیتورینگ کلیه فضاهای مشاعی و اطراف مرکز خرید، جلوگیری از سرقت و نگه داشتن فضایی ایمن برای مشتریان و کسبه در روزهای آتی مرکز خرید است.
موارد ذکر شده تنها برخی مسائل ایمنی مراکز خرید هستند، اما در مدیریت صحیح یک مرکز خرید باید میان تمامی بخش های مدیریتی تعادل برقرار کرد، اما متاسفانه در بسیاری از مراکز خرید فعلی مشاهده می شود که تنها به بخش امنیتی توجه کرده و مدیریت مرکز خرید را تحت الشعاع مسائل امنیتی آن قرار می دهند و در نتیجه آن از بازنشستگان ارگان های نظامی جهت مدیریت مرکز خرید استفاده می کنند.
به دلیل عدم تجربه کافی این افراد در سایر بخش های مدیریتی از قبیل خدمات مشتریان، نگهداری و تعمیر، بازاریابی و سایر بخش های مدیریتی موجب پایین آمدن سطح کیفی خدمات به مشتریان و در پس آن کاهش میزان پاخور و فروش واحد های خرده فروشی در مراکز خرید می شوند.
بنابراین پیشنهاد می شود در راستای ایجاد محیطی آرام و جلوگیری از هرگونه خطر پس از بهره برداری از یک مرکز خرید، کارفرمایان از مشاوره تخصصی جهت پیش بینی و اجرای مسائل زیرساختی معماری، تاسیسات و مانیتورینگ در طول زمان ساخت پروژه، تدوین آیین نامه اداره داخلی، چارت سازمانی و شرح شغل استخدام و آموزش پرسنل قبل و پس از بهره برداری استفاده بهینه کرده، سپس شروع به استخدام و آموزش نیروها کنند.
مشاور ارشد راه اندازی و بهره برداری مراکز خرید