اندر احوال پریشان بورس

در هفته گذشته اصلی‌ترین بخش از بازار سرمایه همچون روند یک سال گذشته خود دچار رکود بود.دماسنج اقتصاد ایران با افت 976 واحدی در یک هفته به کمترین میزان خود در سال جاری نیز رسید و شاخص از عدد 63،298در روز شنبه به 62،322واحد در پایان روز چهارشنبه رسید و همچنین عدد62،318واحد را برای اولین بار در سال جاری لمس کرد.این در حالی بود که حجم کم معاملات خودنمایی می‌کرد به طوری که 1464134913سهم در هفته گذشته معامله شد. ارزش معاملات نیز به شدت کاهش یافته به طوری که بیشترین ارزش معاملات مربوط به سه‌شنبه بود با تنها 117میلیارد ریال که البته این رقم هم به دلیل معامله بلوک فارس ایجاد شده بود.کمبود ارزش معاملات به حدی بود که ارزش معاملات در روزهای دیگر هفته به55میلیارد تومان هم نمی‌رسید.

شاید بتوان دلیل این موضوع را در عدم تمایل سهامداران به خریدن سهام مربوط دانست و بیشتر کارشناسان هم بر این عقیده هستند که اغلب فعالان بازر سرمایه در حالت انتظار به سر می‌برند، انتظار برای رویدادی که نه تنها بازار سرمایه بلکه بسیاری از جنبه‌های اقتصادی ایران را تحت تاثیر قرار داده است؛ یعنی مذاکرات هسته‌ای که تا موعد مقرر آن در دهم تیر ماه دقیقا 14 جلسه معاملاتی باقی مانده است و بیشتر سهامداران و شاید بتوان گفت تمامی بدنه اقتصادی کشور چشم به این روز دوخته‌اند که به نظر می رسد با نزدیک شدن به این تاریخ و روشن شدن نقاط ابهام و مواردی که روی آنها اختلافات پا برجاست، بتوان انتظار داشت که حجم و ارزش معاملات در بازار بورس افزایش یابد.

دلیل دیگری را که باعث افت شاخص و حجم معاملات و ارزش آنها شده است می‌توان در بی‌اعتمادی مردم و به‌خصوص سهامداران به بازار سرمایه دانست که به علت اتفاقات اخیر و ریسک موجود در بازار سرمایه از سرمایه‌گذاری در آن خودداری می‌کنند و ترجیح می‌دهند وجوه خود را در مکانی بدون ریسک یعنی بانک سپرده‌گذاری کنند. البته در این هفته سهام اکثر شرکت‌ها در منطقه حمایت خود قرار گرفته بودند و انتظار می‌رفت روند صعودی خود را بتوانند آغاز کنند که این امر متاسفانه محقق نشد کما اینکه شرکت‌های بزرگی نیز وجود داشتند که به‌رغم شرایط مناسب بنیادی و تعدیل‌های مثبت در صورت‌های مالی خود با اقبال سهامداران روبه رو نشدند مثل ایران خودرو که پس از بسته شدن نمادش به دلیل ارائه صورت‌های مالی و تعدیل در پیش بینی درآمد هر سهم و اعمال تعدیل مثبت،رشد چندانی نداشت و قیمت آن پس از بازگشایی نیز حتی کاهش یافت ونفت نیز که با فروش پالایشگاه قشم، تعدیل 323درصدی را در صورت‌های خود ارائه کرد، با صف‌های فروش سنگین روبه رو شد که البته سه‌شنبه با حمایت سهامدار حقوقی، صف فروش آن جمع شد. البته کاهش حجم و ارزش معاملات نگران‌کننده به نظر می‌رسد.

طبق گفته مستخدمین حسینی،ارزش بازار سرمایه در نیمه دوم سال 92 حدود 150 میلیارد دلار بود اما در حال حاضر این عدد به 100 میلیارد دلار رسیده است. به عقیده معاون اسبق وزیر اقتصاد و بانک مرکزی، علت اصلی و اولیه وضع موجود را باید در ابتدای سال 92 و سیاست‌های بورسی دولت که مربوط به بحث‌های بهره مالکانه، خوراک پتروشیمی‌ها، نرخ سود بانکی و غیره است جست‌وجو کرد. اما نامه وزیر صنعت به رییس بانک مرکزی که در آن نعمت‌زاده از سیف تقاضا کرده بود تا باز پرداخت تسهیلات با شرایط مشابه حساب ذخیره ارزی(نرخ روز گشایش)در دستور کار شورای پول و اعتبار قرار گیرد، می‌تواند خبر خوبی برای شرکت‌های مختلف باشد و باعث کاهش هزینه‌های آنها شود.

خبر دیگری که هفته گذشته انتشار یافت عقب‌نشینی مسئولان نمایشگاه بین المللی تهران به منظور برگزاری نهمین نمایشگاه بورس،بانک و بیمه بود.قرار بود این نمایشگاه طی روزهای 19تا22 خرداد ماه برگزار شود اما در پی تصمیم مسئولان بازار سرمایه مبنی بر برگزاری این نمایشگاه همزمان با نمایشگاهی که قرار است در شهریورماه برای سرمایه‌گذاران خارجی برگزار شود و تاکید آنها بر این موضوع، نمایشگاه مجبور به عقب‌نشینی شد و نهمین نمایشگاه بورس احتمالا در شهریورماه و همزمان با همایش بین‌المللی جذب سرمایه‌گذاران خارجی با محوریت بازار سرمایه برگزار خواهد شد.

البته این تصمیم بازار سرمایه دارای چند نکته مثبت است؛ از جمله اینکه درصورت همزمانی این دو اتفاق امکان معرفی بازار سرمایه به سرمایه‌گذاران خارجی بهتر فراهم خواهد شد و می‌توان آنها را با فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران بهتر آشنا کرده، مزایا و امکاناتی را که کشور در این زمینه در نظر گرفته است به خوبی برای آنها تبیین کرد و شرکت‌های حاضر در بورس نیز بهتر می‌توانند پتانسیل و ظرفیت‌های تولیدی خود را به نمایش گذاشته و حتی به دلیل حضور هر دو طرف در یک زمان و مکان فرصت رایزنی و ایجاد زمینه‌های همکاری خود با سرمایه‌گذاران را فراهم کنند تا با سرمایه‌گذاری خارجی هم بتوانند طرح‌های توسعه خود را با سرعت بیشتری پیش ببرند و هم بازار صادراتی محصولات خود را گسترش دهند. البته با این همزمانی نیز از دوباره کاری جلوگیری به عمل خواهد آمد و در هزینه‌ها نیز صرفه‌جویی خواهد شد. در هرصورت به نظر می‌رسد درصورت ایجاد توافق هسته‌ای در تیرماه و همچنین حضور سرمایه‌گذاران خارجی در نمایشگاه‌های پیش روی بازار سرمایه،شاهد رونق در تالار شیشه ای و در کل اقتصاد کشور باشیم. 

* کارشناس بازار سرمایه