آواهایی که شنیده نشده خاموش می‌شوند

یکی از لذت‌های بزرگ برای علاقه‌مندان موسیقی در سراسر جهان، دیدن کنسرت‌های موسیقی است. گاهی این علاقه از سطح شهر یا کشوری خاص فراتر می‌رود و برخی گروه‌ها و خوانندگان مشهور موسیقی، تورهای دور دنیا برگزار می‌کنند. با توجه به دانلودهای اینترنتی و سفت و سخت نبودن قوانین کپی‌رایت در برخی کشورها، به نظر می‌رسد برگزاری کنسرت، روش خوبی برای جذب سرمایه در دنیای موسیقی محسوب می‌شود و بی‌علت نیست که اغلب فعالان این عرصه به برگزاری کنسرت تمایل دارند. برگزاری کنسرت نیاز به مقدمات متعددی دارد، از جذب نوازنده، نورپرداز و طراح صحنه گرفته تا دریافت مجوز برای اجرا. به نظر می‌رسد بعد از آماده شدن این مقدمات همه چیز آماده است، اما لغو کنسرت‌ها، مشکلی است که گاهی به شکل غیر‌منتظره تمامی محاسبات اقتصادی را بر هم می‌زند. دلایل لغو کنسرت‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: دلایل درونی و دلایل بیرونی که خارج از کنترل برگزار‌کنندگان کنسرت است.

وقتی گروه‌های موسیقی  کنسرت را کنسل می‌کنند

شایع‌ترین عللی که منجر به لغو کنسرت توسط گروه‌های موسیقی می‌شود شامل این دلایل است:

*‌ مرگ ناگهانی یکی از اعضای اصلی
*‌ اختلاف شدید خواننده با تهیه‌کننده و ترک محل کنسرت به نشانه اعتراض
*‌ بروز بیماری‌های سنگین در ساعت پیش از اجرا
*‌ مشکلات شدید آب و هوا (در کنسرت‌های فضای باز)
*‌ مشکلات مالی و فنی

برای هر یک از این گزینه‌ها، مثال‌های زیادی وجود دارد؛ التون جان خواننده شهیر، در سال 2013، به‌طور ناگهانی و تنها ساعاتی پیش از اجرای کنسرت در ایالات متحده، به دلیل مشکل قلبی لغو کنسرت‌های خود را در سایت رسمی‌اش اعلام کرد، این در حالی بود که بلیت‌ها با رکورد میلیونی به فروش رفته بودند و جمعیت زیادی مشتاق این اجرا بودند.

وقتی مسائل سیاسی بر موسیقی سایه می‌اندازند

مسائل سیاسی در بسیاری از ابعاد زندگی سایه افکنده و موسیقی نیز از این قائده مستثنا نیست. تاثیر سیاست بر کنسرت‌های موسیقی کمی پیچیده است. گاه مقامات سیاسی به شکل مستقیم یک کنسرت را لغو می‌کنند و گاه سیاست به اشکال فرعی و غیرمستقیم وارد عمل می‌شود:

*‌ گیلاد آتزمون، خواننده، نویسنده و آهنگسازی اسرائیلی تبار است که در بریتانیا زندگی می‌کند، گرچه او یک یهودی است اما عقاید جنجالی وی در مورد عدم اعتقادش به حقیقت داشتن ماجرای هولوکاست و انتقادات صریحش از صهیونیست‌ها باعث شده مورد غضب صهیونیست‌ها قرار گیرد. گیلاد، اخیرا برای اجرای یک کنسرت در بریتانیا، برنامه‌ریزی و حتی سالن کالج موسیقی بریتانیا را هم رزرو کرده بود اما چند روز پیش از آغاز بلیت‌فروشی در سایت رسمی خود، خبر لغو کنسرت را به دلایل امنیتی داد. در متن این اطلاعیه چنین ذکر شده: «این کنسرت لغو می‌شود؛ نه به خاطر ترس، نه به خاطر فشار‌های سیاسی و نه به خاطر سانسور، بلکه به خاطر تهدیدهایی که ممکن است جان مخاطبانم را به خطر اندازد.» این لغو کنسرت به ظاهر خودخواسته ولی در اصل تحت فشار، بازتاب بدی در بین جامعه آزاداندیش بریتانیا داشت.

*‌ جشنواره موسیقی کوبا در میامی، هر سال در میامی برگزار می‌شود اما در سال 2011 مقامات میامی، مانع از اجرای این کنسرت موسیقی در میامی شدند. این لغو کنسرت بنابر تنش‌های سیاسی بین دو کشور ایالات متحده و کوبا انجام شد و باعث شد کار به شکایت اعضای گروه‌های موسیقی از مقامات میامی بکشد. چرا که تعداد زیادی بلیت به فروش رسیده بود و خسارات زیادی به برگزار‌کنندگان این کنسرت وارد شد.

*‌ لغو کنسرت عطیف مسلم در هند، خواننده پاکستانی/هندی تبار، به دلایل سیاسی و عدم ثبات در مناطق مرزی هند و پاکستان، از جدیدترین لغو کنسرت‌های هند محسوب می‌شد که اعتراض بسیاری از گروه‌های سیاسی را در پی داشت. مجادلات مطبوعاتی بین احزاب دو کشور و متهم کردن پاکستانی تبارها به تروریست و قاتل بودن در مطبوعات طرفدار لغو کنسرت، جنجال‌های زیادی را به راه انداخت.

وقتی مردم از دولت لغو کنسرت می‌خواهند!

عجیب به نظر می‌رسد اما گاهی مردم هستند که از دولت تقاضای لغو کنسرت می‌کنند و در صورت کوتاهی نیروهای دولتی معترض خواهند شد. جزیره ایسلند در سپتامبر 2013 شاهد لغو کنسرتی عجیب بود، در این تاریخ ایسلند میزبان جشنواره موسیقی الکتریک بود اما تنها با گذشت دو روز از شروع این جشنواره دست‌کم چهارنفر از مخاطبان جان خود را از دست دادند، علت اولیه این مرگ، حمله قلبی ناشی از مصرف اکستازی و انواع مخدر عنوان شد. این مسئله به سرعت رسانه‌ای شد و واکنش عمومی را برانگیخت، به طوری که سیل اعتراضات به سمت مقام‌های دولتی روانه شد و درنهایت اجرای این جشنواره به طور نیمه‌تمام خاتمه یافت.