شاخص کل 704 واحد دیگر ریخت / آنچه سقوط بازار سرمایه را رقم زد

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات نخستین روز هفته، با ادامه روند نزولی و کاهش 704 واحد به رقم 66 هزار و 197 واحد رسید. ارزش بازار که تا 314 هزار میلیارد تومان در هفته‌های قبل رسیده بود، روز گذشته به 299 هزار واحد رسید. کارشناسان دلیل افت شاخص کل بورس را وابسته کردن انتظارات سهام‌داران به مذاکرات هسته‌ای و عدم تحقق سریع این انتظارات در کنار عواملی چون سقوط قیمت جهانی نفت، ابهامات موجود در لایحه بودجه سال آینده، نوسانات دلار و سکه، برنامه دولت برای انتشار گسترده اوراق مشارکت، سود سپرده بانکی و عدم حمایت عملی دولت از بورس می‌دانند که بر ابهام بازار سهام افزوده است.

در همین حال بازار نقدی فرابورس ایران نیز شاهد کاهش 17 واحدی شاخص کل بود. ارزش بازار اول و دوم فرابورس به 60 هزار میلیارد تومان، تعداد معاملات انجام شده در فرابورس به 19 هزار و 861 فقره و ارزش معاملات به 63 میلیارد تومان رسید. روزگذشته عمده نمادهای مهم فرابورس اثر منفی در شاخص فرابورس ایران داشته‌اند که نمادهای پتروشیمی مارون، پتروشیمی جم، گروه پتروشیمی سـرمـایـه‌گذاری ایرانیان، پتروشیمی زاگرس، نفت ایرانول، ذوب‌آهن اصفهان و هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه همگی در کاهش شاخص فرابورس تاثیر داشتند. 

افزایش فروش و تشدید شیب نزولی شاخص

روز گذشته با شروع معاملات در بورس تهران شاهد روند رو به افول حاکم بر بسیاری از صنایع از جمله خودرویی، سرمایه‌گذاری، فلزی و پتروشیمی بودیم. نمادهایی مانند پتروشیمی خارک، پارس خودرو، زامیاد، سرمایه‌‌گذاری ساختمان‌ایران‌، فولاد مباركه اصفهان، سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین و توسعه صنایع بهشهر بر این روند تاثیرگذار بودند. پس از نیم ساعت شاهد افزایش فشار فروش نسبت به ابتدای روز بودیم و به همین دلیل نیز شیب نزولی شاخص کل شدید‌تر شد. 

افزایش فشار از سوی نمادهای خودرویی و پتروشیمی در این برهه مشهود بود. نمادهایی مانند گروه بهمن، سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، گروه مپنا، سایپا، گسترش ‌سرمایه‌گذاری‌ ایران‌ خودرو، ایران خودرو، ملی صنایع مس ایران و سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی ازجمله نمادهای منفی بودند که تاثیر ملموسی بر افت شاخص کل در این برهه داشتند. نمادهای فلزی و مالی از جمله فولاد مبارکه اصفهان، بانک ملت، بانک صادرات و سرمایه‌گذاری خوارزمی نیز در ادامه کار عرصه را بیش از پیش بر شاخص تنگ کردند و بدین ترتیب شاخص کل نیمه کانال 66 هزار واحدی را نیز از دست داد اما کار بدین جا ختم نشد و این نماگر به روند نزولی خود پس از این زمان نیز ادامه داد.

پتروشیمی خلیج‌فارس نیز در ادامه تبدیل به یکی از نمادهای منفی تاثیرگذار بر شاخص شد. روند رو به افول شاخص باز هم پابرجا ماند. معامله بلوکی در نماد سرمایه‌گذاری غدیر در درصدهای مثبت توانست به‌صورت مقطعی شاخص را کمی بالا برد اما این روند نیز به سرعت خنثی شد. در ادامه نیز شاخص با شیبی منفی به حرکت خود ادامه داد و در نهایت نیز با افتی بیش از یک‌درصد به معاملات روزانه پایان داد. 

سهم ناچیز بازار سهام در تامین مالی

افت روزهای اخیر بازار سهام در حالی اتفاق می‌افتد که در بسیاری از کشورهای دنیا، بازار سرمایه پایه اصلی تامین مالی اقتصاد به شمار می‌رود. اما در ایران طبق آمار بانک مرکزی در سال 1390 سهم بازار سرمایه از کل منابع پرداختی 10 هزار و 500 میلیارد تومان بوده که بیانگر سهم 7.1 درصدی آن است. در سال 1391 سهم بازار سرمایه به 11.2 افزایش یافت. بر این اساس بالغ بر 13 هزار میلیارد تومان از تامین مالی اقتصاد کشور برعهده بازار سرمایه بوده است. آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که سال گذشته بازار سرمایه حدود 12 درصد از منابع اقتصاد ایران را تامین کرده است که موارد فوق نشان‌دهنده نیاز بازار سرمایه به تقویت هرچه بیشتر است. 

رونق بازار سهام با رفع ابهام شرکت‌های پالایشی 

از سوی دیگر بحث شفاف‌سازی شرکت‌های پالایشگاهی در صورت‌های مالی، ریسک سیستماتیک بازار سهام را افزایش داده و بسیاری از سهام‌داران این شرکت‌ها را مدت‌هاست که سرگردان کرده است. بسیاری از کارشناسان بازار سهام معتقدند اگر این شفافیت انجام شود، نمادهای مختلف پالایشی و شرکت‌هایی که بسته هستند، بازمی‌شوند و با توجه به ارزش بازار سهام شرکت‌های پالایشی، این اتفاق به نقدشوندگی سهام و کارکرد اصلی آن کمک خواهد کرد. 

در این زمینه هفته گذشته تلاش‌هایی در رفع ابهامات و بازگشایی نماد پالایشگاه‌ها در بورس در کنار ارسال گزارش آمار تولید و فروش پنج شرکت پالایشگاهی صورت گرفت که برخی خوش‌بینی‌ها برای بازگشایی این نمادها پس از شش ماه به‌وجود آورد.