کانتینرهای پارچه به واسطه دلالها و از طریق مبادی رسمی به کشور وارد میشود. این خبر را رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک میدهد. محمود نبوی که از سال 1358 تا به امروز درحوزه نساجی فعالیت دارد، درتشریح جزییات این مطلب میگوید: واردات پارچه فاجعهآمیز است، حتی آمارهایی هم که گمرک میدهد تکاندهنده است، بگذریم که قاچاق هم باید به آنها اضافه شود. وی معتقد است در سه دهه اخیر بزرگترین کارخانههای نساجی از بین رفت و عدد کارخانههای تاسیس شده حتی به تعداد انگشتان دست هم نمیرسد.
وی مدیرشرکت سیلون است و به گفته خودش پیش از آنکه این صنعت دچار مرگ تدریجی شود، صادرکننده پارچه به فرانسه بود. نبوی که سه سال بهعنوان صادرکننده نمونه معرفی شده است، ادامه میدهد: سالهای اوج کار ما در صادرات سال 1376 بود وحتی تا سالهای 82-81 و کمی بعدتر هم کارمان رونق داشت؛ برای صادرات یارانه 15درصدی داشتیم و کالایمان مشتری و خواهان داشت.
این فعال اقتصادی معتقد است، امروزه بسیاری از تولیدکنندگان تجارت را بر تولید ترجیح دادهاند. رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک از قوانین دست و پاگیردر راه تولید بهعنوان یکی از بزرگترین معضلهای این صنعت نام میبرد و ادامه میدهد: اگر روزی صنعت بهعنوان یک شغل خانوادگی محسوب میشد، از حمایت چندین نسل و حمایتها و مشوقهای دولت حیات داشت، امروز فرزندان ما مشکلات کار، تولید و صادرات را از نزدیک دیدهاند و حاضر نیستند پا در این راه بگذارند.
مدیر شرکت تولیدی-صادراتی بافران نیز با دیگر هم صنف خود هم عقیده است و از واردات بیرویه پارچه از طریق قاچاق و از مبادی رسمی گلایه دارد. سعید حسینزاده که نزدیک به 50 سال در این حوزه فعالیت کرده، معتقد است در مملکتی که تولید سخت و راه پر پیچ و خمی دارد، دلالها پیدا میشوند و راه تولیدکننده به سمت و سوی واردات کج میشود. این فعال اقتصادی میگوید: اگر در چند دهه پیش پلیس انگلیس برای دوخت لباسهای فرم نیروهایش پارچه مقدم را میخرید، اما امروز کشور ما از خریداران عمده پارچه از چین و ترکیه است.
واردات بر تولید میچربد
حسینزاده به افزایش قیمت ارز در سالهای گذشته اشاره کرده و ادامه میدهد: ما فکر میکردیم با این اتفاق واردات بیرویه پارچه را نداشته باشیم، اما پیشبینی ما درست نبود، چرا که ما هر چقدر سعی کنیم باز هم نمیتوانیم از قاچاق یا رانتهای دولتی برای ورود پارچه ممانعت کنیم، این کار در دست ما نیست، فضای رقابتی را از بین برده و بازار را انحصاری کرده است.
عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک ادامه میدهد: پارچههای وارداتی متنوعتر و با طرح و نقشهای بیشتری است و البته ما هم میتوانیم آنها را تولید کنیم، اما قیمت تمام شده برای ما از قیمت خارجی خیلی بیشتر میشود وبه همین دلیل قیمت تمام شده پارچه های وارداتی ارزانتر است و ارزانتر به دست مصرفکننده میرسد.
حسینزاده که بازارها و مشورت با تولیدکنندگان خارجی را تجربه کرده است، میگوید: ترکها از ما میپرسند چطور میشود که شما در کیفیت نقشه، طرح و رنگ با ما تفاوتی ندارید، اما کارتان گران تمام میشود، یعنی برای آنها هم سوال است که چرا قیمت تمام شده در کشور ما بالا است.
مدیر شرکت بافران از بین رفتن جایگاه پیشین پارچه ایران را در منطقه، عدم مدیریت و بیتوجهی به این صنعت با سابقه برشمرد.
نساجی صنعت مادر
سیاووش اسماعیلپور، دیگر فعال این حوزه، دسترسی سخت به مواد اولیه و تغییرات پیدرپی تعرفهها را از مشکلات عمده این صنعت عنوان میکند. او میگوید: هزینههای بالای تولید کار قاچاق واردات را در این صنعت هموار کرده است.
مدیر شرکت کانون تولید ایران که تا پیش از تحریمهای بانکی ایران، هر هفته به کشور ایتالیا پارچه صادر میکرده، ادامه میدهد: ایران سالها تامینکننده بازار داخلی و صادرکننده پارچههای با کیفیت بالا به اروپا بود وصنعت نساجی از صنایع ممتاز کشور به حساب میآمد، اما حالا صنایع پتروشمی و نفت وغیره مهمترین صنایع کشور هستند و نساجی بهعنوان یکی از صنایع مادر متاسفانه مرده است. این در حالی است که در بنگلادش، اندونزی، ترکیه، مالزی، هند و چین روی صنایع نساجی تمرکز کردند و کشورشان را نجات دادند.
او میگوید: صنعت نساجی بر صنعت پوشاک و پوشاک بر دیگر مولفههای یک جامعه تاثیرگذار است و غفلت ازآن در طولانی مدت اثرات مطلوبی بر جامعه خواهد داشت.
به گزارش سامانه خبری اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی و پوشاک، گلناز نصراللهی، مدیرکل صنایع نساجی وزارت صنعت، معدن و تجارت در نخستین روز بازدید از ششمین نمایشگاه فرش ماشینی، موکت و کفپوش و صنایع وابسته، صادرات نساجی را سالانه 850 میلیون دلار و تولیدات داخلی را پاسخگوی 60 درصد از نیازهای داخلی عنوان کرد.
این در حالی است که براساس آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در چهار ماه نخست سال 1393 حدود 6/411 میلیون دلار کالای نساجی بدون احتساب رنگ، فرش دستباف و ماشین آلات به کشور وارد شده است که نسبت به چهار ماه نخست سال 92 رشد هشت درصدی داشته است. در چهار ماه نخست سال جاری، واردات انواع الیاف بالغ بر 5/115میلیون دلار بوده که در مقایسه با واردات سایر محصولات نساجی در رتبه نخست قرار گرفته است. پس از آن واردات نخ به ارزش 113 میلیون دلار در رتبه بعدی قرار دارد.
جهت دریافت تایید یا عدم تایید گفتههای فعالان صنعت نساجی که در گزارش بالا منعکس شده است با دفتر معاون امور گمرکی و دفتر واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران تماس گرفتیم و پاسخ این سوال به روز بعد موکول شد. به محض دریافت نظر از گمرک جمهوری اسلامی ایران به اطلاع خوانندگان خواهد رسید.