معاون وزیر امور خارجه کشورمان جزییاتی از مذاکرات توافق هستهای با آمریکاییها را بیان کرد. عباس عراقچی در گفتوگوی ویژه خبری از شهر نیویورک روی آنتن زنده شبکه 2 در ساعت 23 سهشنبه 15 اردیبهشت 94 آمد و گفتنیهای زیادی را درباره مذاکرات نگارش متن توافق اعلان رسمی کرد. به گفته عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکرهکننده کشور، این دور از مذاکرات تمام شده است. عراقچی در ادامه گفت: من مستقیما پس از پایان مذاکرات به استودیوی خبر آمدم. ما 4 روز مذاکره فشرده را برای نگارش متن نهایی توافقنامه داشتیم و هماکنون این بخش تمام شده و هفته آینده در وین این مذاکرات را ادامه میدهیم.
معاون وزیر خارجه کشورمان در ادامه توضیح داد: این کار حالا حالاها ادامه دارد چون متن مفصل و پیچیده است و همه ابعاد را در برمیگیرد؛ مقدمهای دارد و بخشی مربوط به فعالیتهای هستهای است. بحث آنچه در اراک، فردو و نطنز اتفاق میافتد را بهصورت مفصل مینویسیم. در بخش بعدی، بحث تحریمها را داریم و آنچه درباره برداشتن تحریمها خواهد بود بهصورت مفصل بیان میشود. جدول زمانی برای اینکه اقدامات در چه فاصله زمانی باشد نیز در بحث بعدی است. این متن مفصل، ضمایمی را نیز خواهد داشت.
دسترسیهای ایران
به بازارهای جهانی آزاد میشود
عراقچی در پاسخ این سوال که در توافق نامه ژنو لغو تحریمهای اقتصادی، فناوری، انرژی و مالی را داریم ولی در بیانیه لوزان، بحث بر سر تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط است یا لغو این تحریمها شامل موارد تجاری و انرژی هم میشود، گفت: این سوءتفاهمی است که درباره متن توافق ژنو در کشور پیش آمده و در این متن آمده که تمامی تحریمهای مرتبط با هستهای رفع و لغو میشود و دسترسیهای ایران به بازارهای تجاری، مالی، انرژی و فناوری ایجاد میشود. این امتیاز اضافه است که کشورهای 1+5 برای ایران قائل شدند. یک بحث لغوهاست و دیگری بحث ایجاد دسترسی ایران به بازارهای فناوری، انرژی مالی و تجاری را داریم. ما هم لغو تحریمها را داریم درعینحال دسترسی ایران به بازارهای انرژی هستهای باز میشود. یعنی کشورها تشویق میشوند به همکاری هستهای با ایران بپردازند. در حوزه اقتصادی نیز امکاناتی که بازارهای طرف مقابل را به سوی ایران باز کند و بازارهای ایران را به سوی طرف مقابل باز کند بهعنوان مکمل رفع تحریمها، هم در توافق ژنو و هم در توافق نهایی وجود خواهد داشت.
دغدغهای به نام بازرسی از مراکز نظامی ایران
مجری برای چندمین بار پرسید: اگر ما به درخواست بازرسی از مراکز نظامی «نه» بگوییم چه اتفاقی میافتد؟ عراقچی در پاسخ گفت: پروتکل الحاقی در این باره ساکت نیست. بحث فقط درباره مراکز نظامی نیست، بلکه موضوع مراکز عمومی غیرهستهای مطرح است. برای مراکزی غیراز مراکز هستهای، اگر آژانس درخواست دسترسی داشته باشد، باید دلایل و مدارک ارائه دهد و بگوید چرا فکر میکند در فلان نقطه کار غیرقانونی صورت میگیرد و کشور مربوطه نیز میتواند وارد مذاکره با آژانس بشود. نگرانی اگر واقعی باشد از طرق دیگر رفع میشود و اگر بازرسی قرار شد انجام شود، تحت یک کنترل شدید، میتوانند بیایند و ببینند. آژانس مسئول کشف فعالیتهای اتمی غیرقانونی است. واقعیت این است که سازمان آژانس بینالمللی انرژی اتمی بدیل ندارد و در سطح بینالمللی پذیرفته شده است. خودمان باید مراقب باشیم و روزنههای نفوذ را ببندیم.
نیاز نیست مجلس متن توافق نهایی را امضا کند
معاون وزیر امور خارجه درباره امضای مجلس زیر متن توافق نهایی گفت: درباره توافق نهایی که به دست خواهد آمد، حقوقدانان نظرات مختلفی دارند. چون این توافق سند سیاسی محسوب میشود و مجموعهای از اقدامات داوطلبانه دو طرف است، نیاز به ارسال به مجلس و پارلمانهای کشورهای 1+5 و کنگره آمریکا ندارد. هرچند کنگره اصرار دارد این توافق را نظر بدهد و چیزی که در حال تصویب دارند، این است که متن توافق نهایی نیاز به تصویب کنگره ندارد ولی در صورتی هم که کنگره رای به عدم تصویب متن توافق نهایی بدهد، رییسجمهور آمریکا میتواند این تصمیم را وتو کند. اگر مجلس نیز نظرات دیگری داشته باشد، ما در مجلس حضور خواهیم یافت و توضیحات لازم را در مجلس، کمیسیون امنیت ملی و سایر کمیسیونها میدهیم. اینقدر که با حقوقدانان مشورت کردیم متن توافق نهایی یک سند سیاسی از مجموعه اقدامات داوطلبانه است نه یک معاهده بینالمللی و طبعا نیاز به تصویب مجلس ندارد. از نظر ما فعلاً نیاز به تصویب مجلس نیست مگر اینکه طور دیگری تشخیص داده شود. عراقچی در پایان گفت: ما تا چند ساعت دیگر پرواز میکنیم و فردا شب وارد تهران میشویم.