لغو طرح «زوج و فرد» روی میز شهرداری

مهدی یدی همدانی، دبیر شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور با تاکید بر تغییر شرایط فعلی طرح زوج و فرد گفت: براساس قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا که در سال 1374 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید در شرایط اضطرار آلودگی هوا محدودیت‌های خاصی برای منابع آلوده‌کننده در نظر گرفته می‌شود ازجمله برای خودروها. برهمین اساس طرح‌های مختلفی برای شرایطی که کیفیت هوا به حالت اضطرار می‌رسد اجرا می‌شود. یکی از طرح‌هایی که در کشور از سال 1384 به بعد مطرح شد اجرای طرح زوج و فرد در شهر تهران بود که ابتدا به‌صورت آزمایشی و بعد به‌صورت همیشگی در مواقع اضطرار انجام شد، اما بعد از مدتی به یک طرح دائمی تبدیل شد که هیچ ارتباطی به وضعیت هوا نداشت.

وی در ادامه گفت: طرح زوج و فرد در شرایطی به طرح دائمی تبدیل شد که مبانی قانونی و حقوقی این موضوع بهبود شرایط ترافیکی نبود، بلکه شرایط بهبود محیط‌زیست مدنظر بوده است. در راستای همین تفکر جلسات مختلفی بین دبیرخانه شورای‌عالی ترافیک و شهرداری تهران برگزار شد و در جلسه شورای حمل‌و‌نقل و ترافیک شهر تهران نیز مقرر شد که شهرداری تهران اقداماتی انجام دهد که طرح زوج و فرد از وضعیت فعلی خارج شود و ملاک ورود به محدوده پلاک خودرو نباشد، بلکه محدودیت‌ها براساس وضعیت آلایندگی خودروها در نظر گرفته شود.

مشابه طرحی که در جهان با عنوان (LEZ) یعنی محدوده کم آلاینده از آن یاد می‌شود. همدانی با تاکید بر نداشتن جایگاه قانونی اجرای دائمی طرح زوج و فرد گفت: اجرای دائمی طرح زوج و فرد با قوانین موجود کشور انطباق ندارد و براساس مصوبه شورای‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور، اجرای محدودیت‌های دائمی که برای بهبود ترافیک شهر است به هیچ‌وجه نباید از پنج درصد مساحت شهر بیشتر باشد درحالی‌که طرح زوج و فرد در مقیاس فعلی تقریبا در بیش از 10‌درصد سطح شهر تهران در حال اجراست، اما براساس مصوبه شواری‌عالی ترافیک اجرای طرح‌هایی تحت عنوان (LEZ) می‌تواند حتی تا صددرصد سطح شهر را نیز پوشش دهد، به‌طوری که در آینده ممکن است تردد خودروهایی که کیفیت زیست‌محیطی آنها از یک حدی پایین‌تر باشد در کل شهر تهران یا محدوده‌های بزرگی ممنوع باشد. دبیر شورای‌عالی ترافیک با تاکید بر تغییر معیار و شکل طرح زوج و فرد گفت: این طرح باید از شکل فعلی تغییر کند و به‌گونه‌ای باشد که عدالت بیشتری برقرار شود.

اگر قرار است این طرح ادامه پیدا کند حداقل باید ملاک زوج و فرد براساس روزهای ماه و تقویم باشد نه روزهای هفته تا شهروندان بتوانند در روزهای مختلف از خودروی خود استفاده کنند. امیدواریم شرایط فعلی تغییر کند و شاخصی براساس معاینه فنی خودروها ملاک قرار گیرد نه پلاک خودرو؛ در حقیقت بحث اصلی مبانی قانونی طرح زوج و فرد است.