بورس ارز تبادلات ارزی بین‌المللی را افزایش می‌دهد

سنا‌- بورس ارز پس از موافقت شورای عالی بورس در قالبی جدید و با استفاده از ظرفیت فعلی بورس اوراق بهادار تهران به‌زودی دایر می‌شود که معاملات آن در بسته‌هایی با بازه زمانی 3، 6 و 9 ماهه انجام خواهد گرفت. چندی پیش اوراق مشتقه آتی ارز در سازمان بورس طراحی و نکات اصلی آن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از نظر فقهی نیز معضلات و موانع ایجاد بورس ارز برطرف شد تا به سرعت در مسیر اجرایی شدن قرار گیرد. تلاش مسئولان و متولیان بازار سرمایه این است که مدیران و صاحبان صنایع و بنگاه‌های مختلف بر تولیدات خود متمرکز شوند و نوسانات نرخ ارز را به بازار بسپارند، بنابراین راه‌اندازی نظام‌مند پوشش نرخ ارز در قالب معاملات آتی، فرصتی است که به سرمایه‌گذاری در کشور داده شده است.

راه‌اندازی موفقیت‌آمیز بورس ارز نیازمند اجرای برخی الزامات همچون تک نرخی شدن ارز است. تک نرخی شدن ارز، رفع محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها در انتقال و خروج ارز و ساماندهی صرافی‌ها از جمله مواردی است که برای راه‌اندازی موفقیت‌آمیز بورس ارز لازم است که بخشی از این الزامات پس از اجرا شدن برجام به سرانجام می‌رسد.

بورس ارز ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را پوشش خواهد داد و جمیع سرمایه‌گذاران از جمله سرمایه‌گذاران خارجی، فارغ از نگرانی‌هایی چون خروج منابع و دارایی‌های ارزی خود از کشور خواهند بود که بدون شک این موضوع اهمیت ویژه‌ای برای آماده شدن بازار‌های مالی و پولی کشور برای دوران پساتحریم دارد؛ زیرا از طریق بورس ارز می‌توان بازار غیرشفاف ارز را کنترل کرده و بازار شفافی برای ارزها ایجاد کرد.

بورس ارز به منزله یکسان‌سازی (آنی و سریع) نرخ ارز نیست و توام با ایجاد بورس ارز، یکسان‌سازی نرخ ارز در مقطع فعلی رخ نخواهد داد. در واقع بورس ارز برای ایجاد تعادل در بازار ارز و پوشش ریسک معاملات ارزی است. با راه‌اندازی بورس ارز مناسبات و تبادلات ارزی بین‌المللی افزایش می‌یابد و همچنین مقدمات اوراق مشتقه ارزی نیز فراهم می‌شود. بنابراین باید ابتدا بازار نقدی ارز وجود داشته باشد تا بعد از آن بازار مشتقات ارزی نیز راه بیفتد.

انتظاری که از راه‌اندازی این بورس می‌رود، این است که در گام نخست ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاری خارجی در کشور را پوشش دهد که به واسطه ابزارهای مشتقه که در این بورس ارائه می‌شود، می‌توان این ریسک و نگرانی از خروج ارز را برای سرمایه‌گذاران کاهش داد. این موضوع اهمیت ویژه‌ای برای آماده شدن بازار‌های مالی و پولی کشور برای دوران پساتحریم دارد.

بورس ارز دستاوردهایی چون افزایش شفافیت در بازار ارز، امکان پیش‌بینی آینده نرخ ارز و پوشش ریسک (hedge)  برای سرمایه‌گذاران (اعم از داخلی و خارجی) را به همراه دارد. به عبارتی، از آنجا که هر بازاری بر مکانیسم عرضه و تقاضا بنا شده، بنابراین بورس ارز نیز می‌تواند باعث ایجاد چنین وضعیتی شود که شفافیت هر چه بیشتر معاملات را به همراه داشته باشد.

پس از راه‌اندازی بورس ارز، معامله‌گران می‌توانند با استناد به روند سابق قیمت‌ها، مسیر آینده نرخ ارز را پیش‌بینی کنند. این قدرت پیش‌بینی برای چشم‌انداز سرمایه‌گذاری مناسب است زیرا پوشش ریسک به معنای آن است که برخی سرمایه‌گذاران به منظور حفظ حاشیه سود سرمایه‌گذاری خود، با خرید اوراق مشتقه (اختیار خرید یا فروش) ریسک این سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهند.

مدیر گروه مطالعات اقتصادی و تحلیلی کارگزاری اردیبهشت ایرانیان