20 نکته از سخنان وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت در جلسه رأی اعتماد / رشد 30 برابری صنعت، توسعه 5 برابری اقتصاد

کار بررسی صلاحیت و رأی اعتماد به ۱۷ وزیر پیشنهادی دولت دوازدهم به گفته سخنگوی هیات رئیسه مجلس تا ظهر امروز تمام می شود و رئیس جمهور در دفاع از وزرای پیشنهادی و پیش از شروع رای گیری پشت تریبون مجلس می رود، اما روز شنبه در چهارمین روز بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی در مجلس، محمد شریعتمداری وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت به دفاع از برنامه هایش پرداخت؛ او رقابتی کردن تولید و تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی ایران را از جمله اولویت های برنامه اش خواند و گفت که «مکلفیم کیک اقتصادی کشور را برای بهره مندی همه بخش ها بزرگ تر کنیم.»

شریعتمداری سپس به آمار صندوق بین المللی پول اشاره کرد و از ضرورت حرکت شتابنده در تولید ناخالص داخلی سخن گفت. به گفته او، ایران در سال ۲۰۱۶ پس از ترکیه و عربستان در رتبه ۲۷ جدول GDP جهانی قرار دارد. شریعتمداری همچنین کنایه ای به نمایندگان مجلس زد و گفت «فرمودند من وزیر واردات هستم، در حالی که من حامی کالاهای استراتژیک در بخش صنایع و کشاورزی در کشور خواهم بود.»

او آمار عجیبی نیز از سهم صنعت در اقتصاد ایران ارائه کرد و از رشد 30 برابری صنعت در برابر توسعه پنج برابری اقتصاد سخن گفت. به گفته شریعتمداری، در حالی که اقتصاد ایران از دهه 40 تاکنون حدود پنج برابر توسعه پیدا کرده، اما در همین بازه زمانی،صنعت 30 برابر رشد کرده است. توجه ویژه به صنایع کوچک، تدوین سند استراتژی توسعه صنعتی، اصل رقابتی کردن بنگاه ها و کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی نزدیک به نرخ تورم، از جمله سرفصل های برنامه پیشنهادی او بوده است؛ 20 نکته از سخنان محمد شریعتمداری، وزیر پیشنهادی صنعت، معدن و تجارت در جلسه رأی اعتماد را در ادامه می خوانید.

* سهم ما از کیک اقتصاد جهانی را حجم و سرانه تولید ناخالص داخلی مشخص می کند. ما به عنوان نخستین هدف مکلف هستیم کیک اقتصادی کشور را بزرگ تر کنیم.

* در حال حاضر بخش صنعت و معدن 22.5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است. همین طور بخش صنعت و تجارت امروز 34 درصد از اشتغال کشور را در اختیار دارند. رشد صنعتی کشور نیز طی سال های گذشته، یعنی سال های 91 و 92 منفی بوده و آثار آن بر اقتصاد کشور و صنعت همچنان باقی است. البته طی سال های 93، 94 و 95 این وضع تغییر کرده و رشد صنعتی مثبت 6 درصد شده است.

* در بخش صنعت، معدن و تجارت با 49 هزار طرح نیمه تمام صنعتی مواجه هستیم. 11 هزار و 200 طرح از این تعداد، بالغ بر 60درصد پیشرفت فیزیکی دارد که اتمام آن در اولویت برنامه های مااست.

* امروز از مجموعه 9 هزار پروانه معدنی صادره، 5 هزار و 800 واحد معدنی فعال داریم و کمتر از انگشتان دست، معادن بزرگ و بقیه معادن خرد هستند که نیاز به توجه دارند.

* میزان برداشت از ظرفیت های معدنی کشور کمتر از 0.9 درصد است و باید این سهم را برای معادن موجود با استفاده از تکنولوژی های به روز و ماشین آلات جدید افزایش دهیم.

* هنوز مجموعه اکتشافات معدنی ما در حداقل ممکن است. مهدی کرباسیان، رئیس ایمیدرو برنامه قابل قبولی از خود در این مدت و در بخش معدن به جای گذاشته است. ما باید اکتشاف را دقیق تر کنیم. اگر چنین باشد، می توانیم ظرفیت معادن را به سه برابر موجودی اکنون اضافه کنیم.

* سهم ما از تجارت کالا در جهان 0.3 درصد است. ما ظرفیت های معدنی زیادی را ایجاد کردیم و این ظرفیت ها را گسترش می دهیم، اما عمده این صنایع متکی به منابع داخلی هستند و سهم ارزش افزوده ما در این بخش ها باید افزایش یابد.

* شهرک ها و نواحی صنعتی یکی از مهم ترین مجموعه های توسعه ای در کشور هستند. متاسفانه از مجموعه 959 شهرک و ناحیه صنعتی، تنها برای حدود 150 واحد از این شهرک ها تقاضای موثر برای ایجاد واحدهای صنعتی وجود دارد. توجه به شهرک ها و نواحی صنعتی در مناطق محروم، با اتخاذ شیوه های مشوق و حمایتی نیز از مهم ترین برنامه های ما خواهد بود.

* در سال 81 در زمان برادر عزیزم آقای جهانگیری اهتمام ویژه ای برای تهیه سند استراتژی توسعه صنعتی انجام شد، اما بعدا گفتند این سند را لیبرال ها نوشتند. در دوره بعد سند دیگری نوشته شد که گفتند این را نهادگراها نوشتند. مشکل صنعت و معدن کشور ما، نداشتن سند استراتژی توسعه صنعتی است. البته این سند وجود دارد، اما ویرایش و تبدیل آن به میثاق ملی مهم است.

* اقتصاد ما از دهه 40 تاکنون حدود پنج برابر توسعه پیدا کرده، اما در همین دوره صنعت ما 30برابر رشد کرده است.

* شاید برای نخستین بار است که با تصویب سیاست های اقتصاد مقاومتی، صنعت و معدن کشور به سوی برون گرایی سوق داده شده است. یعنی تولید صنعتی و معدنی بر پایه بازارهای بین المللی. بنابراین ما باید به این نسخه شفابخش برون گرایی در تاسیس واحدهای صنعتی و تبدیل واحدهای صنعتی موجود به واحدهای برون گرا توجه کنیم.

* وقتی بازارهای داخلی مبنای تولید باشد، اتکای تولید فقط به بازار داخلی خواهد بود. در سال های 86 تا 92 در زمینه تقاضا دچار آسیب های جدی شدیم. یکی از آسیب ها این بود که با کاهش سطح درآمدهای خانوار شهری و روستایی روبه رو بودیم، یعنی سطح تقاضا در سال 92 بازگشت شدید به تقاضا در سال های 81 و 80 داشته است، بنابراین اگر ما برای تقاضا در بازار داخلی و برای ایجاد تقاضا در بازار خارجی اقدام نکنیم، کشور ما در معرض خطر خواهد بود.

* امروز اکثر واحدهای تولیدی از مازاد تولید صحبت می کنند و مشکل عمده، عدم وجود تقاضا در بازار است. امروز مواجه هستیم با مدیونانی در زندان ها که به دلیل عدم وجود تقاضا برای کالاهای شان در زندان ها هستند و دچار ورشکستگی شدند. ما نیازمند حل مشکل تقاضا در بازار داخلی هستیم.

* در کشورهایی که درآمد سرانه چندبرابر ایران است مردم با کیفی پر از کارت های اعتباری زندگی می کنند. امروز چرا مردم ما باید از چنین چیزی محروم باشند. حتما برای کالای مصرفی و بادوام تقاضا به  وجود می آوریم.

* ما برای رقابتی ساختن بنگاه ها، نیازمند سازمان های توسعه ای در وزارتخانه هستیم؛ مثل ایدرو. مهم ترین رسالت ایدرو، رقابتی کردن تولید در داخل است. ایدرو باید پیشتاز رقابتی کردن بنگاه های کوچک در داخل باشد و مسئله برون گر کردن بنگاه ها و ایجاد خوشه های صنعتی را در دستور کار به طور جدی قرار دهد.

* برای نوسازی صنعت داخلی نیازمند تسهیلات بانکی هستیم. مجموعه تسهیلات بانکی عددی حدود 230 هزار میلیارد تومان است. عدد تسهیلات بانکی بسیار اندک است. به همین دلیل اختصاص 16 هزار میلیارد تومان باید به عنوان یک داروی موثر مطرح شده و 24 هزار واحد تولیدی را به حرکت درآورد.

* ما باید از کیک موجود در نظام بانکی، سهم صنعت و معدن را افزایش دهیم. معتقد به نظام اقتصاد آزاد به معنای رها کردن بازار نیستم، بلکه معتقد به کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی و سوق دادن به نرخ تورم هستم. تولید صنعتی و معدنی کشور با بازدهی در حدود 10 درصد، قطعا با سود بانکی 20 درصد نمی تواند ادامه حیات داشته باشد. نوسازی صنایع و معادن با نرخ های سود نزدیک به نرخ تورم مقدور و ممکن است.

* یکی از سوالات نمایندگان، توجه به امر صادرات بود. اگر ما تقاضا در بازارهای خارجی ایجاد نکنیم، اشتغال از دست می رود. من با رها کردن نرخ ارز مخالف هستم، اما تثبیت نرخ ارز و اجازه ندادن به بازی کردن نرخ ارز در یک دامنه منطقی، قطعا صادرات کشور را با مشکل مواجه می کند. این گونه، واردات را ارزان و صادرات را با مشکل مواجه می کنیم.

* صنعت ما امروز تمرکزگرا است. ما باید صنعت را برون گر کنیم و به حاشیه مرزها ببریم. این عدم تمرکز توسعه صادرات غیرنفتی را به دنبال خواهد داشت.

* در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی 48 تکلیف و برنامه بر عهده این بخش گذاشته شده است.

 روند حرکت صنعت جهان، به سمت انقلاب چهارم صنعتی است. امروز نانوتکنولوژی، محاسبات کوانتومی، توسعه اقتصاد داده ها، شبیه سازی، امنیت سایبری و. . . باید عرصه های جدید صنعت ایران در آینده باشد.

ارتباط با نویسنده : ivankaramazof@yahoo.com